Spinazie van a tot z
Spinazie kan al zeer vroeg op het jaar gezaaid worden. Vanaf juni tot half augustus lukt spinazie telen minder goed. Dan zijn de snelle bloemvorming en de droogte spelbrekers. Na het warmste seizoen is er nog een herfstteelt mogelijk, evenals een overwinteringsteelt. Of een ras geschikt is voor de gekozen teeltperiode hangt nauw samen met de groeiduur van het ras De normale voorjaarsteelt die vanaf maart kan gezaaid worden is de makkelijkste en meest aangewezen teelt. Matig snel groeiende rassen zijn in die periode het meest aangewezen. De teeltwijze bepaalt hoe dicht gezaaid wordt. In Nederland is dat snijspinazie, in Vlaanderen plukspinazie
Spinazie behoort tot de familie van de ganzevoetachtigen of Chenopodiaceae. Tot dezelfde familie behoren de rode bietjes, zuring en de snijbiet of warmoes. De soortnaam is Spinacia oleracea. Spinazie is een éénjarig gewas. Het vormt bladeren én bloemen in één groeiseizoen. De bloemvorming speelt ons vooral parten als we spinazie willen telen in het late voorjaar of de zomer.
Van oudsher wordt er een onderscheid gemaakt tussen scherpzadige en rondzadige rassen. Gezien de opkomst van de hybriderassen is dit onderscheid aan het vervagen. Als je catalogussen inkijkt worden rassen meer en meer ingedeeld volgens de groeiduur. Zo blijft het onderscheid bestaan tussen trage en snelle groeiers, want daar gaat het uiteindelijk om bij spinazie.
foto : scherp zaad bij spinazie heeft twee scherpe uitsteeksels.
(uit /vegetablesgallery/leaf_vegetables/spinach_album.htm)
Scherpzadige rassen of snelle groeiers zijn heel geschikt voor de vroege teelt. Deze vroege rassen worden beter niet geteeld later op het seizoen. Door hun snelle groei wordt er dan onmiddellijk een bloemstengel gevormd. De bladvorming is dan heel matig. De rassen zijn te herkennen aan de scherpe stekels op het zaad. De bladeren van deze rassen zijn smal, spits en opgericht. Standaardrassen van deze groep waren Eerste oogst en Breedblad scherpzaad.
Rondzadige rassen groeien trager en zijn geschikt voor zaai vanaf maart. Ze hebben minder neiging tot opschieten. Het zaad is rond en glad, ook de bladpunten zijn meer afgerond. De groei is niet opgericht, maar rozetvormig. De rondzadige rassen kunnen sterk verschillen wat betreft groeisnelheid. Hoe later je zaait des te meer traaggroeiende rassen aangewezen zijn.
De Teeltperiodes
Spinazie kan al zeer vroeg in het jaar gezaaid worden. Vanaf juni tot half augustus lukt spinazie telen minder goed. Maar na de warmste zaaiperiode is er nog een herfstteelt mogelijk, evenals een overwinteringsteelt. Of een ras geschikt is voor de gekozen teeltperiode hangt nauw samen met de groeiduur van het ras De normale voorjaarsteelt die vanaf maart kan gezaaid worden is de makkelijkste en meest aangewezen teelt. Matig snel groeiende rassen zijn in die periode het meest aangewezen.
De zeer vroege teelt wordt, indien de omstandigheden gunstig zijn, al eind december gezaaid. Of je kan het meest geschikte moment uitkiezen tijdens de maand januari of februari. Als de grond te nat is of tijdens vorstperiodes kan er niet gezaaid worden. Deze teelt is enkel weggelegd voor diegenen die beschikken over een lichte, goed doorlaatbare grond die ook in de winter niet te nat wordt. Je kan voor deze teelt het standaardras Breedblad scherpzaad gebruiken. Bij een zachte winter kan de oogst reeds in maart beginnen. Het kan ook duren tot begin april vooraleer er kan geplukt worden.
Bij een vroege teelt worden de zaden heel dicht bij elkaar gelegd.
Bij de voorjaarsteelt, voor de zaai vanaf maart tot begin mei, gebruik je de vroegste rondzadige rassen. De Viroflay- en Resistoflaytypes waren de rassen die vroeger veel gebruikt werden voor deze teelt. Ook hier zijn geschikte hybriden ontwikkeld die deze types vevangen.
De zomerteelt is mogelijk, maar eigenlijk niet aan te raden om tijdens de zomer spinazie te telen. Spinazie is nu eenmaal een groente die houdt van koele temperaturen De zaaiperiode van deze teelt is mei tot eind juli. Je moet dan kiezen voor de traagst groeiende rassen met de hoogste schietresistentie. En toch zal het bij warm zomerweer nog moeilijk zijn om goede spinazie te oogsten. Daarom wordt voor deze periode aangeraden de spinazie te vervangen door de Nieuw-Zeelandse Spinazie.
De herfstteelt kan begonnen worden vanaf de late zomer kan er opnieuw met succes spinazie geteeld worden. Wordt gezaaid in augustus en geoogst op het einde van oktober tot november. Hier gebruiken we zowat dezelfde rassen als in de voorjaarsteelt. De hoge luchtvochtigheid en de relatief hoge nachttemperaturen die in de herfst voorkomen maken dat de gevoeligheid voor Wolf (valse meeldauw bij spinazie) hoog is. Kies de meest recente F1-hybriderassen met zoveel mogelijk resistenties.
Bij de winterteelt is het meest gekende ras “Winterreuzen”. Deze teeltvorm maakt het mogelijk spinazie te zaaien voor de winter om al heel vroeg in het voorjaar te oogsten. Soms is dit al in februari indien we een zachte winter kenden.
Om zo weinig mogelijk invloed te hebben van de vorst is het nodig om voor de winter al een goed ontwikkeld gewas te hebben, dit maakt dat de beste zaaidatum 15 september is.
Als je later zaait (ten laatste half oktober) zal het resultaat afhangen van hoe vroeg de eerste winterprik eraan komt, want dan valt de groei stil. Wegens meer kans op uitval gebruiken we voor de winterteelt opnieuw wat meer zaad.
Teelt onder koud glas of plastiek
Zaai in oktober en vanaf december in de kas of plastiektunnel om de oogstdatum opmerkelijk te vervroegen. Hoeft niet verwarmd te worden. Alhoewel spinazie bijna altijd ter plaatse gezaaid wordt, kunt u voor deze kasteelt ook eens proberen voor te telen in (pers)potjes. Zo vermijdt u een minder goede opkomst. Leg een tweetal zaadjes per perspot.
 |
 |
| Snijspinazie (links) en Plukspinazie (rechts). Het verschil zit hem in de zaaidichtheid. | |
Het zaaien
In Nederland teelt men traditioneel snijspinazie. Tuinders in Vlaanderen telen veelal plukspinazie. De naam verraadt al het verschil tussen deze teeltwijzen. Bij plukspinazie wenst men grote bladeren te telen die één voor één geplukt worden. Snijspinazie wordt een drietal cm boven de grond volledig afgesneden. De blaadjes van snijspinazie zijn veel kleiner
Plukspinazie wordt zo’n 1 à 2 cm diep gezaaid, met een afstand tussen de rijen van 20 cm (enkel bij de zeer vroege teelt 10 centimeter). De zaaiafstand bedraagt zo’n 2,5 cm, waarna er gedund wordt op 5cm voor de zeer vroege teelt en de winterteelt en op 10 cm voor de andere teelten.
Snijspinazie wordt gezaaid in rijen met een onderlinge afstand van 15 cm. De afstand tussen de zaden bedraagt één centimeter. Er wordt achteraf niet gedund
 |
| De kiemblaadjes van spinazie zijn zeer smal maar wel vrij lang. De kiemplantjes zijn dan ook goed zichtbaar.foto http://www.floridata.com/ref/s/spin_ole.cfm |
Bemesting
Spinazie vraagt een flinke hoeveelheid (half)verteerde kompost die oppervlakkig wordt ingewerkt. Minerale meststoffen toedienen vlak voor het zaaien kan verbranding van de kiemplantjes veroorzaken. Het is beter deze een tijdje vooraf in te werken.
Vooral voor de vroege teelten kunnen we eigenlijk niet zonder snelwerkende minerale meststoffen omdat in het vroege voorjaar de vrijgave van stikstof uit de aanwezige organische stof in de grond of de toegediende organische bemesting nog niet voldoende. De grond is nog te koud.
Een mogelijke bemesting is 60 gram van een samengestelde meststof (N+P+K) 12+12+18 nadat er reeds organisch materiaal ingewerkt werd. Alhoewel er een goede bemesting vereist is, overdrijft u beter niet. Spinazie accumuleert nitraten in het blad. Spinazie groeit niet goed op zure grond. Een bekalking in de herfst is eventueel nodig.
Snijspinazie wordt na de oogst bijbemest met een kleine hoeveelheid samengestelde meststof (30 gram anorganische of 60 gram organische samengestelde meststof). Ook als het gewas wat aan groeikracht verliest, wordt er bijbemest.
Water geven
Spinazie heeft een grote behoefte aan vocht. Op warme dagen en op lichte grond is het aan te raden ’s morgens het gewas te gieten
Wolf of valse meeldauw (Peronospora effusa (syn. farinosa)) bij echte spinazie is een schimmel die vooral bij de lente- en herfstteelt aardig wat schade kan aanrichten. Als je bleke vlekken op het blad ziet en aan de onderzijde een grijsachtig tot violet schimmelpluis, dan is de plant aangetast. Vooral bij een dicht staand gewas dat moeilijk opdroogt zal Wolf optreden. Het is daarom belangrijk rassen te kiezen die gedeeltelijk resistent of volledig resistent (bestand) zijn tegen deze ziekte. Deze rassen zijn dan resistent tegen enkele of alle fysio’s. Fysio’s zijn als het ware variëteiten bij eenzelfde schimmelsoort, bij Wolf zijn er tot nu toe al 7 verschillende waargenomen. De oudere, traditonele rassen zijn zelden voldoende resistent. Gelukkig is in het vroege voorjaar, wegens de lagere temperatuur de kans op aantasting niet zo groot. Chemische bestrijding is niet mogelijk
De Bietenvlieg veroorzaakt schade vanaf april. De larven van de bietenvlieg maken mineergangen in de bladeren. Enkel de bladopperhuid blijft over, wat een witte kleur veroorzaakt. Tot het najaar legt de bietevlieg eitjes op bladeren. De larven verpoppen na twee weken en nog een week later ontstaat het volwassen insect
Bietecystenaaltjes veroorzaken een sterke groeivertraging tot groeistagnatie. Bij de aangetaste planten zijn de cysten duidelijk als knobbeltjes zichtbaar. Vooral bij een slechte vruchtwisseling kunnen er problemen ontstaan. Ook bieten en koolsoorten zijn waardplant
er zit wolf in mijn spinazie kan ik hem nu nog opeten
hoeveel keren kan men spinazie afsnijden
heb dat nu 2 maal gedaan en er komt niet veel meer aan
dank voor je antwoord
Dorine, als je bij Categorieën kijkt en dan bij spinazie(14) kijkt krijg je al veel als mogelijk antwoord op je vraag. Het belangrijkste is dat het groeipunt (de kop/top) behouden blijft (de eerste keer snijden geeft dit geen probleem maar de tweede keer lastiger (zeker bij krap zaaien)enz). Zeker zo belangrijk is dat de spinazie over ruim voldoende bemesting beschikt voor de hergroei, waarbij de stikstof (N2O) de belangrijkste factor is (bemest indien nodig bij met snelle kunstmest). Zie het maar als krachtinspanning bij de mens. Zonder aanvulling van de energie hiervoor raakt de mens uitgeput en boet je in op kracht, druivensuiker is dan een (snelle) energiebron, zonder energiebron geen (kracht)prestatie. Spinazie plukken is om een maximale oogst te krijgen wel een tragere? oogstmanier maar wel de beste. Met snijden oogst ook meest te veel bladeren die (nog in de groei zijn en) de plant van nieuwe groei energie voorziet. En een (spinazie)plant zonder, of weinig bladeren kan niet voldoende daglicht omzetten in groei energie. Bij plukspinazie blijft die groeimotor intact, dus groeit (herstelt) deze sneller weer aan. Dus zorg voor voldoende bemesting, en probeer een goede groeibalans te behouden met/bij oogsten. Voordeel van bladplukken is dat het geoogste product er mooier uitziet en makkelijk bereidbaar is. Groet Nico.
Is de spinazie nog goed als ze aan het. Bloeien zijn?¿?¿
Ja, je kan nog steeds oogsten dan. Maar op de bloemstengel zelf zal je niet veel meer vinden…
Tijn, mag ik vragen hoe hoog de spinaziestegels zijn?
de spinaziestengels
Hallo iedereen,
Inderdaad, zoals Nico schrijft, spinazie houdt niet van groeischokken door droogte, voedingstekort of plotse temperatuursstijgingen. Dan komt er “schot” in.
Ik ben zo vrij dit aan te vullen met het feit dat er vroege rassen zijn (scherpzadige rassen o.a.) die als je ze te laat zaait, snel overgaan tot bloemvorming. Het is dus goed op een bepaald moment over te gaan op de latere rassen, met dien verstand dat spinazie in volle zomer altijd wat moeilijk is. Goed de verpakking/catalogus lezen en tijdig overschakelen op een laat ras is de boodschap. Zie ook het artikel ivm scherpzadige en rondzadige rassen
groeten,
Luc
http://groenten-boek.plantaardig.com
Beste spinazie verbouwers,
de meest gehoorde klacht is dat spinazie te snel gaat schieten (bloeien).
dit is meestal te wijten aan tekort aan stikstofbemesting, of slechte groei omstandigheden (droogte) (kou niet meegerekend, als voorgaande maar op orde is).
Dus zorg voor een optimale bodem en bemesting, zeker als je meerdere malen ervan wilt oogsten.
groeten , nico.
daniel,
af en toe uw tunnel even openen en een kijkje nemen kan geen kwaad. Dan kun je ook zien of er moet gegoten worden ja of neen Veel hangt ook af van de tunnel volledig dicht of niet. ik zaaide mijn spinazie op 28/02/09 en de opkomst was op 16/03/09. Misschien nog even geduld
mvg fil
ik heb op 5 maart gezaaid onder een plastiek tunnel.ik heb geen ervaring!
moet ik die tunnel regelmatig open zetten?
wanneer komt de spinazie boven?
Moet ik die water geven?
met dank voor een antwoord
verstraete
Beste Fried
eigenlijk heel eenvoudig hoor. Ziekten zijn er omzeggens niet te verwachten. Kies een ras geschikt voor de zeer vroege teelt. Zaaien kan in oktober en dan nog eens half december. Zo heb je de hele winter én het vroege voorjaar een goede oogst. Ik zou wel aanraden ruim te zaaien/planten dat je zo grote bladeren kan plukken. En dan kan de spinazie nog een keer of twee hergroeien. Hou de website in de gaten, er komt deze week nog een artikeltje over. Want het is een aanrader om spinazie in potjes te zaaien en dan uit te planten op 20×20.
Wie o wie heeft er ervaring met teelt van spinazie in een kas.
Zaaitijd vanaf 1 oktober.
Wanneer is dan de oogst te verwachten?
Wat zijn de te verwachten moeilijkheden, en of knelpunten?