Categorie archieven: Lezersbijdragen

Mijn allervroegste primeurkooltjes kan ik nu zaaien.

Het is februari, nog volop winter, en toch lonkt de lente al. Voor de allervroegste teelt (weliswaar na de veel moeilijkere weeuwenteelt) van spitskool, savooikool, koolrabi, bloemkool en broccoli is de zaaitijd weer aangebroken. Deze teeltwijze wordt ook wel eens beschreven als de ‘vrijsterteelt’.  Primeurkooltjes geoogst uit eigen tuin zijn onbetaalbaar, zeer delicaat van smaak en je vind ze slechts zelden in de winkel. Smullen maar!

Zaaien.
De koolsoorten zaai ik bij een lage temperatuur, dat wil zeggen, liever koeler met veel licht dan te warm en te donker. Met de lage temperatuur bekom je de stevigste planten. Zaaien in de huiskamer is dus niet zo’n goed idee. Ik zaai in een klein zaaikistje op een koele vensterbank en onmiddellijk na het kiemen gaan ze naar de koude serre . De verhouding tussen licht en warmte zijn zeer belangrijk. Na opkomst begin ik  als het ware onmiddellijk  met afharden om kloeke planten te verkrijgen.Ik neem een klein zaaikistje met zaai- en stekgrond en strooi de zaadjes dun uit. Tussen elk zaadje mag er wel een halve cm zijn  Dit laatste is belangrijk om later zonder veel beschadiging te kunnen verspenen. Daarna dek ik af met een dun laagje zaai- en stekgrond en wordt dit bevochtigd. Dit doe ik met een plantenbroesje of een minigietertje. De laag afdekgrond is nooit dikker dan 1 mm, immers de dikte van de dekgrond moet je in verhouding nemen met de grootte van de zaden.  Een oud, bijna vergeten middel, om kiemplantenziekten te voorkomen is de zaadjes afdekken met rivierzand. Geen zeezand, want dit bevat schadelijke zouten. Na 1 tot 2 weken zijn de plantjes gekiemd. Het is belangrijk om het vocht in de serre wat af te luchten en spaarzaam water te geven, zo voorkom je kiemschimmels en andere schimmels. Bij weinig luchten zou er Botrytis (smeul) kunnen voorkomen. Om schimmels te voorkomen gebruik ik  spuitzwavel, of ga ik  stuiven met lava-biopholin. Bij slakkenvraat zal ik biologische slakkenkorrels op basis van ijzerfosfaat strooien. De koolvlieg is nu nog niet actief bij deze vroege zaai. Als ik na een paar weken toch bladluizen zie, dan stuif ik met lava-biopholin.

Verspenen
Zodra de plantjes groot genoeg zijn, dit is zodra de plantjes 2 zaadlobben en 1 echt blaadje hebben verspeen ik ze in ronde potjes van 10,5 cm, in universele potgrond. Dit is een grote potmaat daar de plantjes nog een hele tijd rustig moeten kunnen groeien. Je zet ze dan in de koude serre of onder plat glas.

spitskool-vrijsterteelt-moestuin

Planten
Uitplanten kan dan vanaf 15 maart tot begin april volgens het weer.  Als je kan planten onder vliesdoek zal dit de oogst tot  3 weken vervroegen, maar het is niet noodzakelijk om af te dekken. De plantafstand die ik gebruik bedraagt voor bloemkool en broccoli: 50x50cm en voor spitskool, koolrabi en savooikool slechts (!) 40x40cm omdat deze laatste drie gewassen geoogst worden voor het volledige wasdom.  De grond is uiteraard eerst gespit of losgemaakt met de grelinette en bemest met 1 kg organische handelsmeststof (bv DCM mix 2)  per 10 vierkante meter.  De planten gaan dan tot aan het hartje in de grond. Zo staan ze stevig tegen de lentewind.

Verdere zorgen.
Het kan enkele weken na het planten nodig zijn om aan te aarden om windschade tegen te gaan.Maar eerst, ongeveer 2 weken na planten strooi ik nog een weinig organische handelsmeststof (bv DCM Mix 2). Ik strooi dit niet breedwerpig maar wel een klein handje vol en dit op 10 cm van de wortelhals.

Vroeg oogsten
De oogst begint al van het moment dat je echt  niet meer kunt wachten. Savooikool vanaf het stadium met mooie grote bladeren, een beginnend kropje als het ware. Je mag zeker niet wachten op een mooie dikke kool. Het is immers een lente-savooikool! Spitskool oogst ik vanaf het moment dat er een kleine spits kooltje te zien is. Koolrabi vanaf dat er een klein bolletje is gevormd. Bij bloemkool en broccoli wacht ik natuurlijk wel op de bloemvorming.

Primeurkooltjes geoogst uit eigen tuin zijn onbetaalbaar, zeer delicaat van smaak en je vind ze slechts zelden in de winkel. Smullen maar!

Aardbeirassen, doordragers. Mijn Top 5.

Aardeien zijn één van mijn favoriete teelten. In de loop der jaren experimenteerde ik met meer dan 70 rassen. Hierbij mijn persoonlijke top 5 voor wat betreft de doordragers.

Ik raad aan om de meibloesems weg te knippen om een steviger gewas te kweken tegen de tweede en latere bloei. Vroeger waren doorbloeiende aardbeien van een minderwaardige kwaliteit, met de nieuwere soorten en de trend om te kweken op een kleinere oppervlakte is het zeker aan te bevelen om doordragende rassen te overwegen. Het is wel nodig om zeer kritisch te zijn tegenover veel nieuwe soorten uit zaad, ze zijn dikwijls minderwaardig.

1 Mara des bois: een zeer zoet smakende soort.
De vruchten zijn kleiner van omvang. Een zeer lekkere soort. De vruchten zijn aan de zachte kant, minder goed te transporteren.
2 Ostara: een oude soort met grotere vruchten, veel aangeplant. De smaak is normaal tot goed. De vruchten zijn iets steviger van structuur dan Mara des Bois.

3 Szesanne: een eigen selectie. De smaak is goed tot zeer goed, de vruchten groot in aantal en diameter
4 Cirafine: een langwerpige vruchtvorm. Een harde vrucht, goed voor transport. Bij een goede rijping een zoete smaak. Zeer resistent voor echte meeldauw (witziekte) in het najaar. Een goede gulden middenweg-soort.

cirafine_aardbeien
5 Charlotte: korte dikke vruchten, bij voldoend rijping zeer zoet. De vruchten zijn stevig van structuur. Zeer hoge opbrengst. Een nieuwere topsoort.

De 10 beste aardbeirassen.

Aardbeien telen is één van mijn favorieten. In de loop der jaren heb ik wel een zeventigtal soorten getest en voor mezelf notities bijgehouden.

Daarom deel ik graag mijn “Aardbeien top 10 juni dragers”

1 Korona: het beste ras voor de liefhebber.
De smaak van de vruchten is subliem, de vruchten zijn zacht en smeuïg  De vrucht is zeer sappig, bij het bijten loopt het sap wel eens langs de kin. De soort is weinig of niet gevoelig voor de bekende wortelziekten en weinig vatbaar voor echte meeldauw (witziekte) Kortom het ras voor de liefhebber die wenst biologisch te kweken en een sublieme smaak het allerbelangrijkst is.

korona_aardbeien
2 Darcelect: een populaire tuinderssoort.
Een meststofvreter. De opbrengst is hoog tot zeer hoog met extra grote vruchten welke bij goed doorrijpen een aparte lekkere gekruide smaak hebben. Deze soort is redelijk gevoelig voor wortelziekten wat voor de liefhebber zeker een nadeel is.
3 El Santa: het standaardras voor de handel.
Een heel lekkere smaak met een geparfumeerd na aroma. De vruchten verdragen door hun stevigheid uitstekend het transport en ze bewaren goed in de koelcel. Het grote minpunt is de zeer grote gevoeligheid  voor wortelziekten.   Voor de liefhebber te voorkomen door een zeer ruime vruchtwisseling en niet langer dan twee jaar te laten groeien.

4 Elvira: een prachtige, gezonde soort aardbei met een lekkere nasmaak. De vruchten zijn bij volledige rijpheid te zacht om te commercialiseren. Voor ons liefhebbers primeert gelukkig de smaak en de plantgezondheid boven de verhandelmogelijkheden.
5 Gariguette: de vroegste aardbei. Langwerpig van vorm met een ingezonken aanzet onder het vruchtkroontje. De smaak bij een vervroegde serrekweek is lichtzoet. Bij een openluchtteelt, mooi zonnig weer en goed laten doorrijpen is de smaak toch wel heel zoet, net zoals in het zuiden waar de soort veel gekweekt wordt.

Gariguette_aardbeien
6 Sonata: een soort met een korte geblokte vruchtvorm, lekker zoet van smaak, niet te vroeg. Stevig van plantbouw met grote bladeren. De plantgezondheid voldoet

sonata aardbeien
7 Vima Zanta: een oude soort. De vruchtkleur is donkerroood tot paarsrood. Bij volledige rijping is dit nog steeds een stevige vrucht en zeer zoet van smaak.

vima zanta aardbeien
8 Gigantella Maxim: een donkerrode vrucht van enorme afmetingen, de smaak is bij zonnig weer voortreffelijk. De plantgezondheid is goed. Bij deze soort is het een plezier om op een korte tijd een enorme hoeveelheid vruchten te plukken.

gigantella maxim aardbeien
9 Lambada: een buitenbeentje wat betreft de smaak. De vruchtgrootte is normaal tot groot. De vruchten zijn bij goed doorrijpen zeer lekker maar zijn voor het transport te zacht. De soort is licht gevoelig voor witziekte, maar weinig gevoelig voor wortelziekten.

Lambada aardbeien
10 Clery: bijna de vroegste. Wordt langs de Middellandse Zee veel gekweekt. Voor een serrekweek bij ons is de smaak lichtzoet maar hard van structuur. Als  de vruchten lang aan de planten rijpen en bij een lekker zonnetje zijn ze echter zoet tot zeer zoet met een speciaal gekruide smaak. De vollegrondkweek is zoet en de zoetheid neemt toe volgens de hoeveelheid zon. De planten moeten regelmatig nagezien worden op aardbeienspint.

Hoe ik mijn paprika’s zaai en opkweek.

In dit bericht van Tuinman Peter :
– Zaaien paprika’s
– Verspenen paprika’s

– Het rijpen van de plantgrond.
Half februari is voor mij  de beste tijd om paprika’s te zaaien. Paprika’s kiemen ongeveer na 2 tot 3 weken op een temperatuur van 20 of  meer graden. Na het kiemen en verspenen duurt de plantenteelt nog tot half april voor de serreteelt en tot half of beter nog einde mei voor de buitenteelt.
Hoe zaai ik paprika’s?
Ik zaai in  een ondiep schaaltje of een miniserretje voor de huiskamer en gebruik zaai- en stekgrond(zeer belangrijk).
Zorg ervoor dat er minimaal één cm ruimte is tussen de zaadjes, zo krijgen we later stevige plantjes die we eenvoudig kunnen verspenen zonder het jonge wortelgestel te beschadigen. De zaden dek ik af met een laagje van 1 tot 2 mm zaai- en stekgrond, dit dan goed bevochtigen met een plantenspuitje en klaar is kees. Het belangrijkste is nu dat de temperatuur voldoende hoog is en blijft tot de plantjes ontloken zijn. Na de opkomst mag de temperatuur iets zakken tot 18 a 20 graden, tijdens de dag iets luchten mag, dit om stevige plantjes te verkrijgen. Natuurlijk is licht ook zeer belangrijk.
Hoe verspeen ik paprika’s?
Ongeveer 4 weken na opkomst kunnen de afgeharde plantjes worden verspeend. Dit doen we in van meststoffen voorzien potgrond voor groenten en kruiden.Ik verspeen in een rond bloempotje van 10,5 cm, na het verspenen ruim bevochtigen en terug warm plaatsen. De beste standplaats is zo dicht mogelijk voor het venster (binnenshuis) of in een goed verwarmde serre (18 graden). Voor de verdere plantenkweek zijn er  geen specifieke belagers te verwachten. Soms gebeurt het, dat bij een iets minder klare standplaats voor het venster, er een invasie van bladluis voorkomt. Deze bestrijd ik dan door het bestuiven met Lava-biopholin of door het spuiten met een biologisch insecticide.  Preventief  de gekende biologische slakkekorrels strooien bij opkweek in de kas kan verrassingen vermijden.
Verder afharden:
Vanaf april, bij warme dagen breng ik de  nog jonge plantjes tijdens de dag naar buiten om te wennen aan meer zonlicht, een lagere luchtvochtigheid en een lagere temperatuur. Vergeet niet om de nog jonge plantjes in de vooravond terug binnen te brengen. Eind april zijn de plantjes flink uitgegroeid en kan er overwogen worden om  te planten in de serre. Buiten doen we dit pas ten vroegste half mei buiten, als het weer het toelaat, anders einde mei.
Het “rijpen” van de grond
Een weinig gekend fenomeen is het rijpen van de grond.
Enkele weken voor het planten al zal ik de grond bemesten met een organische meststof (bv MIX 2 van DCM) aan ongeveer 1 kg per 10 m². Ondergronds zal nu een omzetting gebeuren tot bruikbare voeding voor de jonge planten. Dit fenomeen heet het rijpen van de grond. Doe je dit niet dan verlies je enkele weken groeikracht daar organische meststoffen eerst moeten omgezet worden naar opneembare voedingselementen (mineraliseren) alvorens ze door de plantenwortels kunnen opgenomen worden.
Planten
Daar komt in deze rubriek “Tips uit de Biotuin van Tuinman Peter” nog een artikel over.
(Planten in een serre, planten in de open lucht in vollegrond, planten in open lucht in grote potten voor op het balkon of de terras)

Ik kies voor organische meststoffen!

Ik kies voor organische meststoffen!

organische meststofJe kent ze wel, de organische meststoffen die in diverse samenstellingen, merken en verpakkingen aangeboden worden.  In dit artikel geef ik een aantal argumenten om deze organische meststoffen te gebruiken in plaats van kunstmeststoffen.

“Of het nu ter beschikking komt uit organische of uit scheikundige meststof, voor de plant is dit helemaal hetzelfde”  Dit is wat ik destijds leerde op de banken van de tuinbouwschool. Kunnen we daar nu, met alle nieuwe inzichten, nog steeds achter staan?

Onderzoeken van gewasbeschermingsmiddelen worden soms na 10 jaar helemaal afgevoerd.  Nieuwe studies maken ons wijzer.
Een nieuwe studie bewijst dat een vorige studie het verkeerd voor had….. In onze jonge of iets minder jonge carrière hebben we allemaal dingen geloofd die na een  aantal jaren onderuit werden gehaald, meestal ten voordele van ’terug naar de natuur’.

Planten groeien explosief na gebruik van de juiste scheikundige meststof. Is er daarna nog een toegevoegde waarde bij deze meststof of is wat overblijft alleen maar afval?

Een woordje uitleg:
Hoe is een kunstmeststof opgebouwd? Een kunstmeststof bestaat uit nuttige voedingselementen en een ‘draagstof’, meestal is dit een krijt-variant, of een zout. Nu moeten we eerlijk zijn, bij de teelt in volle grond kan die draagstof uitspoelen  en is dan ook weinig schadelijk, in tegenstelling tot onder glas of plastiek. Hier krijgen we ‘gratis’ een hoge zoutconcentratie. Is de te hoge zoutconcentratie alleen daar aan te wijten? Neen zeker niet, als capillair water stijgt brengt dit ook natuurlijke zouten mee naar boven. Het opstijgend water verdampt en het zout blijft als een reststof in de bovenste laag achter.

Kunnen we daar iets tegen ondernemen? Ja en neen. Zouten uit capillair water kunnen we alleen doorspoelen, maar draagstoffen uit scheikundige meststoffen kunnen we voorkomen door het gebruik van organische meststoffen. De organische meststoffen bestaan uit nuttige voedingselementen van organische oorsprong met als draagstof meestal iets als ‘gedroogde koemest’, hoornmeel, beendermeel, kippeverenmeel, cacaodoppen enz….,  Na vertering  worden de draagstoffen ‘humus’.  Organische mest wordt al sinds mensenheugnis gebruikt en is van vertrouwde oorsprong.  Wat verder onderzoek ons nog zal brengen over de kunstmeststoffen is nog koffiedik kijken. Voor mijn groentetuin wens ik alleen organische meststoffen en anders geen! Dan ben ik zeker dat wat achterblijft van natuurlijke oorsprong is.

Voor u getest: aardappelen telen boven de grond!

Kan je aardappelen telen zonder aan te aarden. Kan je aardappelen eigenlijk gewoon bovenop de grond telen? En kan je vermijden dat je ze achteraf uit de grond moet graven?
Als je het doet op de gangbare manier kan dit natuurlijk niet. Want de knollen zouden blootgesteld worden aan het licht en het resultaat zou een oogst zijn van donkergroene, niet eetbare knollen.
Het lijkt niet mogelijk en toch hebben twee van onze lezers deze methode onafhankelijk van elkaar uitgetest en voor zichzelf succesvol bevonden.  Ook al hou je het liever bij de gewone plantmethode, je krijgt er zeker en vast nieuwe inzichten door, waar je uw voordeel kan uithalen.
Lees hier de experimenten van Marc en van Michel

Aardappelen onder worteldoek

De methode van Aardappelen telen onder worteldoek wordt door Marc van volkstuinen Oostende beschreven in dit artikel. De aardappelen worden geplant in de plantgaten van een worteldoek. Het worteldoek is natuurlijke geen onbekende voor onze lezers. Herman teelt er al enkele jaren sla op en heeft zijn uitstekende methode om een worteldoek in de moestuin aan te leggen al uitvoerig beschreven. Je vindt zijn methode in het artikel Zelf een groentebed op worteldoek aanleggen

Aardappelen boven de grond, onder een dikke mulchlaag

Michel Dobbelaere, alias De Woelmuizenier, woont in Oost-Duitsland en antwoordt regelmatig op de lezersvragen bij GroentenInfo . Zijn reacties getuigen telkesn weer van een grote deskundigheid. Zijn rijke ervaring belet hem echter niet regelmatig nogal gewaagde en speciale experimenten uit te voeren in zijn groentetuin. Michel is dit voorjaar een blog gestart waarin hij zijn niet alledaagse teelttechnieken wil delen. Michel schrijft over zijn blog “Als er één iemand iets aan heeft ben ik al blij mijn ervaring meegedeeld te hebben”  Zo is hij een fervent aanhanger van het Tuinieren zonder spitten. Zijn inspiratie haalt hij o.a. bij Bill Mollison, de vader van de permacultuur en Ruth Stout, bekend van haar “No Work” tuinboeken. Dit jaar beschreef hij in zijn blog zijn experiment met het bovengronds telen van aardappelen. Hieronder vind u de links naar de vier berichten die hij op zijn blog publiceerde.

Bovengrondse aardappelen (het begin)

Over de voorbereiding van het stuk grond, al van voor de winter. En over het planten van de aardappelen boven de grond, onder een dikke laag hooi. Lees hier.

Bovengrondse aardappelen (tussenstand – einde juni)

Over het kweekgras dat Michel zijn experiment bijna deed opgeven. Maar, wonder boven wonder, een simpele ingreep deed de aardappelen plots herleven. Lees hier.

Bovengrondse aardappelen (de oogst)

De regenrijke zomer deed de aardappelen van Michel alvast deugd, want hij teelt op zandgrond. Op 11 augustus doet hij een proefrooiing. Bekijk hier het resultaat.

Bovengrondse aardappelen (epiloog)

In dit bericht maakt Michel een evaluatie van zijn experiment en vergelijkt het met de ‘gangbare’ telet van aardappel zoals hij het de vorige jaren uitvoerde. Lees het hier.

Natuurlijk is deze methode niet aan iedereen besteed. Maar we weten nu dat het mogelijk is. Hoeveel mensen hadden vooraf durven zeggen dat dit zou lukken? Er zit vast wel iets in dat we in het achterhoofd kunnen houden voor als de gelegenheid zich voordoet. Denk je dat de besparing aan arbeid en de besparing op grondvocht voor u een voordeel is, dan moet je enkel nog op zoek naar een grote hoeveelheid hooi om volgend jaar aan de slag te kunnen. Het hooi is niet verloren, het jaar daarna brengt het humus in de grond.  Rest er mij nog Michel te bedanken dat hij zijn experiment met alle moestuinders wilde delen.

Lezersbijdrage : De experimentele teeltwijze, dieven en blad plukken bij de tomaten van Willy L.

Willy L stuurde foto’s van een uniek experiment naar lezersbijdrage@plantaardig.com

Wie mijn artikels  en die van Herman over tomaten telen al gelezen heeft, weet dat wij 100% voorstander zijn van blad plukken of snijden bij tomaten. Maar niet in de mate dat Willy dit doet, of toch zeker niet zo vroeg op het seizoen. Ook leest u nergens dat wij meerdere stengels op één plant aanraden bij de grootvruchtige tomatensoorten. Bij de kerstomaten wel, zie dit artikel.  Willy L. bewijst met zijn foto’s dat ook een ietwat andere aanpak kan werken. Daarom wil ik  jullie zijn teeltmethode niet onthouden. GroentenInfo is immers een website voor, maar ook door hobbytuinders. En foto’s van een geslaagd teeltexperiment van een hobbytuinder met  een zeer grote ervaring horen zeker en vast op de website thuis. Willy stuurde al eens eerder foto’s over zijn meer-dan-één-stengel-experiment bij kerstomaten, zie deze link. Dat experiment was eigenlijk wel logisch en stond ook zo beschreven in het artikel. De teeltmethode die hij ons nu bezorgt is toch wel controversieel en ongebruikelijk.  Te veel blad verwijderen in  zonnige en warme zomers kan de kwaliteit van de vrucht schade doen door groenkragen  en barsten. Ook heeft de plant een minimum aan bladeren nodig om de vruchten te doen groeien (zie artikel groeiperiodes bij tomaten).

Bij Willy lukt alles wonderwel, en daar is zijn jarenlange ervaring natuurlijk ook voor een groot deel verantwoordelijk voor. Veel plezier en inspiratie gewenst bij de bijdrage en foto’s van Willy Laureys.

 

Beste,
Hierbij een paar fotos van een test die ik doe,namelijk trachten te  weerleggen dat men alle dieven moet wegnemen en slechts 4 à 5 trossen kan behouden per plant. Dit dus voor de openluchtteelt van tomaten. Alles is in pot geplant,dat doe ik al jaren, omdat dit mij toelaat om gemakkelijk meststof en water toe te dienen.

De tomaten zijn gezaaid half maart en begin mei buiten gebracht.De grond in de potten is gewone potgrond. Het ras is Pyros F1
De bemesting doe ik met een samengestelde, universele meststof die ik een beetje inwerk.  Ik verwijder heel veel blad of stukjes blad. Ik laat meestal wel 2 kleine blaadjes staan,gewoon voor het zicht. Ik laat ook heel veel dieven staan maar ik kijk wel uit dat het een beetje goed uitkomt.De tomaten worden behandeld tegen de aardappelziekte met een koperhoudend fungicide. Blaadjes van de planten knippen doe ik al zeer vroeg, het hangt er een beetje vanaf wanneer. Eigenlijk knip ik als ze,naar mijn idee een beetje te groot  worden. Je kan het zo zien,ik wil mijn tomaten, zelfs als ze klein zijn, zien hangen !! De bladeren nemen volgens mij de zon weg en ze verbruiken ook voedingsstoffen als er te veel aan de plant hangen. Ik laat 2 blaadjes van één groot blad staan, maar het kunnen er ook 4 of 6 zijn maar dan knip ik ze later wel weg,ik heb daar geen vaste regel voor.

Terloops gezegd,de sla op de eerste reeks fotos is van een andere teelt dan de tweede reeks. Bij mij gaat er geen plaats verloren,zoals u kunt zien op de eerste reeks foto’s staan er radijsjes tussen de tomaten. Op de 2de reeks foto’s staan er sjalotten omdat ik het ganse seizoen door “pijpkes” bij de sla wil. Doorgaans heb ik altijd geplante kweeksjalotten maar wanneer deze weg zijn is het normaal gedaan. Daarom plant ik tussendoor nog altijd een paar oude sjalotten,voilà!

Ik hoop u hiermee een beetje van dienst te zijn en de fotos mag u gerust
gebruiken.
Ik stuur u ook nog een foto van 2 jaar geleden van trostomaten op dezelfde wijze gekweekt, een groot deel was al geplukt gezien de datum,er waren -+25 trossen

Met vriendelijke groeten
Willy Laureys (74 j)

De fotos van 18-6 tonen de jonge planten met alle dieven en geknipte bladeren.

De fotos van 4-8 tonen het tot nu toe behaalde resultaat. Er staan nog 10 tallen bloemtakken te wachten. Ik vind dat al een redelijk geslaagde test!!

Klik op de foto’s om ze te vergroten en te doorbladeren.

Lezersbijdrage : Groenten in potten bij Johny.

Onlangs liet Johny een berichtje na bij het artikel ” Broccoli in pot kweken ” Dit leidde uiteindelijk tot een aantal foto’s die nogmaals bewijzen dat groenten in potten telen echt wel een zeer degelijk alternatief is voor een moestuin. Dit bewezen we vorig jaar deze tijd al met de bijdrage van Connie over groenten in potten

Johny stuurde zijn foto’s en korte uitleg over zijn teelttechniek naar lezersbijdrage@plantaardig.com.

Beste lezers van GroentenInfo,

Ik heb geen moestuin maar wou absoluut groenten kweken en heb het in pot gedaan. Mijn reactie komt er omdat ik een recordgrote brocolli heb geoogst uit pot die 730 gram weegt en een diameter heeft van 25 centimeter. Ik heb deze zeer goed en regelmatig bemest en veel water gegeven.
Graag zou ik mijn teeltmethode “Groenten in Potten” willen delen met jullie.

Ik koop gewoon potgrond van goede kwaliteit, 9.95euro voor 70 liter meng deze met gewone zuivere zwarte aarde 50/50 en goed veel koe/kippemest in korrelvorm.
Ik heb de broccoli tomatenmest gegeven wat ook goed is voor andere vrucht gewassen, een goeie hand per pot. Dat zijn zo van die groen/grijze bolletjes goed voor 6 maand werkingsduur.Daarnaast heb ik ook soms wat rose korrel bijgeven en natuurlijk veel water.
De plantjes zaai ik zelf in maart in een verwarmde propagator. Het zaad is Marathon F1 hybride, gekocht bij Aveve-tuincentrum.
Daarna heb ik ze omgepot in potjes van 1 liter tot ze enkele gewone blaadjes hadden, daarna omgepot in grotere potten van 5l (1 plant per pot) 10l(2 planten) 20l(3 planten).

Ik heb er ook foto’s bijgedaan van mijn minikomkommers,tomaten en rode paprika alles in pot. Dit met dezelfde grond en bemesting.

Brocolli : totaal 11 (11planten)(1ste oogst 12/07/2012)
hoofdknop 730gr hoofdknop 240gr hoofdknop 200gr hoofdknop 284gr hoofdknop 271gr hoofdknop 272gr hoofdknop 234gr hoofdknop 179gr hoofdknop 256gr hoofdknop 212gr
hoofdknop 230gr zijscheuten voorlopig nog niks

Ik hoop dat hier mensen uit leren hoe leuk het kan zijn om te kweken in pot.

groeten, 

Johny Berloznik

De eerste drie foto’s tonen de broccoli van 730 gram. De broccoli doet het zeer goed in potten, zoals je op de andere foto’s ziet. Maar ook het mooie rijtje goed groeiende en goed verzorgde minikomkommers is een unieke en inventie teeltwijze. Ze groeien net zo goed als de tomaat en paprika in pot.

 

Laatste dagen om boontjes te zaaien.

Onderaan dit  artikel staan heel veel tips van tuinliefhebbers om de (laatste) zaai van  boontjes tot een goed eind te brengen. Echt wel een mooi voorbeeld van hoe hobbytuinders uit Vlaanderen en Nederland elkaar kunnen helpen via deze digitale weg. Enkele jaren geleden werd er op gewezen hoe je toch met succes de laatste boontjes kon zaaien ondanks de hitte en droogte. Een paar jaar geleden was de overvloedige regen een probleem om de laatste boontjes te laten boven komen. Vorig jaar was het weer niet echt een  probleem om de laatste boontjes boven de grond te krijgen. Dit jaar is het opnieuw een dubbeltje op zijn kant. In veel regio’s is de grond zeer nat en wordt nog regen voorspeld. Daar houden boontjes helemaal niet van. Gelukkig is dit artikel heel hard aangegroeid met heel veel tips en adviezen van hobbytuinders uit de Lage Landen, de moeite waard om even de tijd te nemen om dit door te nemen.

Wie nog wat verse boontjes wil in het najaar, die moet nu gaan zaaien. Twintig juli wordt algemeen gezien als de uiterste zaaidatum. Tenzij vroege nachtvorst roet in het eten gooit kan je dan nog oogsten tot na half oktober. Kies eventueel voor een ras dat minder weelderig groeit zoals Chinese boontjes, want die gaan sneller bloeien.

Toch is het zo dat de temperaturen niet zo hoog worden de komende week en de regen niet zal uitblijven. Waarschijnlijk is het goed de boontjes voor te zaaien in potjes, in een kas of onder afdekking om dan later uit te planten. Zo vermijd je een teveel aan water en bouw je een kleine voorsprong op. Zaai drie zaadjes in een potje van 8 of 10 centimeter en plant ze uit op 25 cm onderling en de rijen 50 cm uit elkaar.

Wie nog wat plaats heeft in de koude bak kan de boontjes daar zaaien. Nu afdekken om regen buiten te houden en voorsprong op te houden. En straks in september of oktober kan de afdekking ook van pas komen. Herman heeft zo al eens met succes boontjes geteeld. Hij zaaide ze begin augustus zelfs en kon ze in oktober oogsten. Zie zijn artikel over de koude bak, ergens halfweg het artikel.

Uit de webpagina van Cor’s moestuin :

Je kunt tot laat zaaien, in 2004 zaaide ik mijn laatste boontjes op 24 juli en plukte de laatste hiervan op 2 november. Ik dacht echt dat het te laat zou zijn, het was het ras Ferrari en ze bleven tot het einde mooi groen.

Naast het gebruik van potjes om in te zaaien, volgt hier nog een andere tip die je kan gebruiken als je vreest voor het wegrotten van de boontjes in de grond. Dit is het gebruik van plasticfolie. Leg na het zaaien een stuk plastiekfolie over de boontjes. Gewoon plat op de grond en vastleggen met enkele stenen.
Dit schept twee voordelen :
– Extra warmte onder de folie
– Maar vooral het “droog” houden van de bonenzaden.

Bij  droogte en  hitte is ter plaatse zaaien niet zo’n goed idee. Dan ook maar noodgedwongen gaan zaaien in potjes, zoals bij de vroegste teelt van bonen.
Op de weblog van Paul en Daniel staat te lezen dat de boontjes, voorgezaaid in potjes, uiteindelijk kunnen uitgeplant worden, klik hier
of hier.

Hieronder reacties van lezers die al eerder toekwamen, waarvoor dank. Uw ultieme boontjestip kunt u sturen naar lezersbijdrage@plantaardig.com. Dan wordt deze hier aan toegevoegd.

Reactie van Ad van As

Als je met nat weer een goede opkomst van je boontjes wil leg ze dan even in de slaolie voor het zaaien,dan kunnen ze niet rotten want het vocht kan er niet aan. (succes), groetjes a van as

Dit was mij onbekend, misschien dat in nog een stukje grond vind om het uit te proberen. Dank voor de tip.

Reactie van Philippe

Ik heb een zeer goede oogst gehad dit jaar door mijn boontjes al in april te zaaien waardoor ze van de hitte kunnen profiteren hebben. Soms moet je eens iets anders doen dan dat de kalender voorschrijft.

Dank voor deze reactie. Inderdaad, dit jaar zijn de vroegste boontjes de beste…

Reactie van Henk

Mijn stokbonen zet ik rond 20 April.  Ik steek mijn stok door het midden. Van de bodem van een doorzichtige plastik zak.  Leg de bonen. Doe de plastik zak er over rondom in de aarde en knoop de bovenkant met een stukje touw rondom de stok vast. (een soort piramide). Ik gebruik ook altijd veel Spa flesjes (500ml) snij de onderkant eruit. Ook de kartelkant en je kan er vroeg je bietjes en lage boontjes en andere zaden onderdoen. Veel succes, Henk

Zo vroeg zaaien van stokbonen blijft steeds een risico, maar met deze tip is de kans op mislukking wel heel klein geworden. Bedankt!

En in de reactiebox hieronder lees je nog heel veel zeer nuttige tips, zeker lezen, een aanrader!


De teelt van bonen van A tot Z, artikel over de teelt van bonen

Witloof telen in de koude bak

IMG_4854

Sofie Devalckeneer stuurde foto’s over hoe zij te werk gaat bij het telen van witloof. Sofie maakt gebruik van de koude bak, die op die manier ook in de winter een nuttige bestemming krijgt. Sofie woont in Sint-Pieters-Leeuw, midden de streek van het Brussels grondwitloof (www.grondwitloof.be), dat geteeld wordt in de driehoek Brussel-Mechelen-Leuven. De foto’s vindt je onderaan dit bericht. Eerst wat uitleg, geschreven door Sofie.

“Ik probeer altijd de eerste tafel zo eind september, begin oktober in te zetten. Normaal (afhankelijk van de temperatuur in oktober) kan ik dan een eerste keer proeven rond Allerheiligen. Dat is dan ook meteen de periode dat de laatste (grotere) tafel erin gaat bij mij. Ik doe zo om de 2 weken een tafel. En dan kan ik toch wel tot maart of april volgend jaar oogsten. De werkwijze is misschien niet die volgens het boekje, maar het is gewoon de wijze die ik van mijn grootvader zaliger heb geleerd.

Koude bak
Ik gebruik dus de koude bak. Er staat eind september nog voor de helft sla in, maar toch begin ik dan al met het inzetten van de witloofwortels. Ik graaf die systematisch ongeveer een spade diep uit en doe de overtollige aarde langs de zijkanten als extra vorstbescherming tijdens de winter. Er zijn planken gezaagd op de breedte van die bak. Die duw ik tegen de wortels en pin ze vast met stokjes zodat die overeind blijven. 2 op elkaar, zodat de bovenste een 10-tal cm boven de koppen van de wortels uitkomt. En dan doe ik er 7 à 8 cm (droge!) dekgrond op. Wordt het flink koud dan komt er nog een laag stro op. Dit kunnen ook droge bladeren zijn, maar ik werk toch liever met stro.

Golfplaten
Over de bak komen die typische (heel oude…) ijzeren gebogen golfplaten. Het zijn bij mij wel gehalveerde want de klassieke overspannen al snel 2m en zoveel plaats heb ik niet…

Eerste oogst.
Ik heb vorige zondag (28 okt) eens gespiekt en er een 3-tal kropjes uitgehaald, ze zijn nog klein, maar ik heb de blaadjes bij de laatste sla gedaan, zalig van smaak, niks bitters aan, om zo op te knabbelen! Nu ja, ik laat ze zelden zo dik/groot worden als deze in de handel en al zeker niet zo vroeg op het seizoen (ongeduld :-)
). En bovendien heb ik er zeker meer dan genoeg…
Ik ga trouwens vandaag nog (2 nov),tussen de buien misschien),of morgen de laatste 150 wortels in leggen De oogst daarvan zal in maart zijn. Bij een zeer zachte winter wat vroeger, als het lang koud blijft, wat later.
Ik zal dan zo’n 600 wortels ingelegd hebben dit jaar… met dank aan een gulle kweker, die bij elke bestelling er zo’n 50 tot 70 wortels bovenop cadeau deed… dat wordt witloofsoep, witloofwok, witloof in hesp, witloofsalades dus deze winter…
En zal er best ook wel wat uitdelen wellicht…

Wortels kopen?
Hier vind je ze op de wekelijkse markt bij iemand die allerlei groenteplanten verkoopt. Maar die is niet uit onze buurt zelfs, dacht Buggenhout. Er zijn nog kwekers die wel wat wortelen willen verkopen, maar ze hebben dit jaar erg veel tegenslag met de teelt, hoor ik overal, dus begrijpelijk dat ze niet verkopen. Ze hebben maar een klein deel op het ideale moment kunnen zaaien, en het late voorjaar was te koud, De oogst is dit jaar later, met niet al te dikke wortels.

In Kampenhout is er een witloofkweker die wortelen verkoopt.

Verkoop witloofwortelen voor eigen teelt, tot eind december.
Wellens Francois – Streekweg 14 – 1910 Kampenhout
email:
monique.van.steenweghen@telenet.be

Maar niet iedereen kan wortels kopen in Kampenhout. Daarom doet GroentenInfo een poging om alle adressen waar witloofwortels te koop zijn, te verzamelen. Dus, heb jij een goed adres waar je witloofwortels koop, zet het zeker op
Het prikbord Gezocht, witloofwortels van GroentenInfo. (17/11 : het prikbord veroorzaakte een overbelasting op de site, is nu buiten gebruik)

Wil je meer weten over de teelttechniek van witloofwortels lees dan ook deze artikels:
Witloof, de forcerie Witloof telen zonder groentetuin

Hieronder de foto’s van Sofie.

.IMG_0908

De koude bak, eind september. De eerste ronde witloofwortels is ingezet.

IMG_0909IMG_4850 (1)

De wortels om in te zetten zijn onderaan al ingekort. Dit omdat ze machinaal gerooid zijn en dan meteen “op maat” worden gesneden.

IMG_4851

Het loof wordt bijgesneden (2 à 3 cm) en de rotte blaadjes verwijderd.

IMG_4854

De wortels zijn ongeveer 18 cm lang bij het inzetten.

IMG_4861

De plank zorgt ervoor dat de wortels mooi rechtop kunnen ingezet worden.

IMG_0911

Er wordt een tweede plant bij geplaatst en afgedekt met ongeveer 8 cm aarde.

IMG_4987

4 november. Dit is een eerste oogst, de kroppen zijn nog niet volgroeid, maar het is moeilijk te wachten natuurlijk. De rest kan nog wat bijgroeien.

IMG_4988

Deze kroppen komen van de zijkant en hebben wat licht gezien, waardoor de punten wat groen zijn.

IMG_4989

Met dank aan Sofie voor de foto’s en de tekst.
Hoe zetten jullie de witloofwortels in?

Ook nog :

Witloofwortels telen zonder groentetuin.

Witloof kroppen kweken kan zelfs zonder groentetuin

is een bekend en veel gelezen artikel op www.plantaardig.com. Nu zorgt Tuinman Peter voor een  vervolg, of beter gezegd, een proloog bij dit artikel.

Witloofwortels telen kan ook zonder groentetuin!

witloof-potjes-collage-met-tekst

Waarschijnlijk weet je wel dat je geen mooie, witte witloofkroppen kan telen zonder eerst in de zomer witloofwortels te telen of in het najaar witloofwortels te kopen.

Na het lezen van het populaire artikel “witloofkroppen kweken zonder groentetuin” op Plantaardig.com en de reacties daarop door de jaren heen, kan ik niet anders dan een artikel schrijven over een weinig gekende methode om wortels te telen. Om zo ook twee zeer veel terugkomende vragen op te helderen. Namelijk : “Waar koop ik witloofwortels?” en “Ik zag in een tuincenter witloofplantjes staan, volgens mij geen goed idee?”

Het is duidelijk dat veel lezers een probleem hebben om witloofwortels te bekomen of te telen. Witloofwortels nemen nog al wat plaats in om te telen en sommigen hebben een te kleine of geen moestuin of een kleine balkontuin. Al een paar keer heb ik op een voordracht voor de vereniging ‘De Volkstuin’ mijn andere kijk op het telen van witloofwortels voorgesteld. Maar omdat de meeste leden van De Volkstuin een groentetuin hebben werd ik wel eens op een binnensmonds gemonkel afgerekend…..

Bij deze dus mijn alternatieve teeltmethode, witloofwortels telen op een andere manier. Daarbij gaan we er dus van uit dat we te weinig  of geen grond ter beschikking hebben om de hele zomer lang daar witloofwortels op te telen. In een kleine moestuin kan immers door het telen van witloofwortels te veel grond gedurende te lange tijd bezet zijn.

(Na de beschrijving stap-voor-stap volg een tiendelige fotoreportage stap-voor-stap)

Zaaien.
In de periode tussen begin mei en zelfs einde juni, zaai ik een zaaikistje met witloof, dit is alvast een flinke besparing op zaden. Er zal immers niets verloren gaan door een minder goede opkomst in de groentetuin of door het dunnen van de plantjes.

Verspenen
Wanneer de plantjes groot genoeg zijn om te verspenen, neem ik bloempotjes van ongeveer 10.5cm. Bij mij zijn dit de potjes van de zomerbloemen voor de bloembakken die anders toch bij het afval terecht komen. Ik vul die met een goede potgrond met een beetje klei in het mengsel, dit is een kwalitatieve geraniumpotgrond. Daarna begiet ik de potjes flink en laat ze tien minuten rusten. Dan is  de aarde klaar om in te verspenen.

We verspenen één tot maximum drie plantjes  per potje. In mei mag je drie plantjes nemen, in juli slechts één. Als  je vroeg zaait heb je voldoende tijd om de wortelgroei vlot  te laten verdergaan, en dan kan je drie plantjes in één pot verspenen.  Eén wortel in een pot zorgt voor een snellere groei op een kortere tijd.  Voor iemand die uitsluitend dikke kroppen wenst te oogsten is 1 plant per pot de standaard, zo bepaal je zelf de latere dikte van het geoogste loof.
Deze verspeende plantjes kweek ik verder op als andere groenteplantjes.  Na vier tot zes weken is de potkluit goed doorworteld en zijn de planten al flink gegroeid.

Je kan ook plantjes gebruiken uit het tuincenter, die zijn dan voorgekweekt in persblokjes.

Open zetten
In dit stadium kunnen we niet verder dan de potjes ruimer te plaatsen om de planten meer licht te geven.

Dit kunnen we op 2 manieren:

1. We nemen een plantentray met de bijhorende maten volgens de gebruikte bloempotjes en we gaan openzetten. De potjes blijven in de tray maar we laten telkens één plaats open. Regelmatig gaan we de potjes lostrekken van de vaste aarde of de bloembak om de doorgroeiende penwortel los te breken. Hierdoor blijft de volledige wortelgroei binnen het bloempotje. We kunnen de planten op deze manier verder verzorgen, dan hebben we in oktober, november volgroeide witloofwortels in een potje.

2. We nemen de bloempotjes en gaan ze in de groentetuin in rijtjes een klein beetje ingraven, zodat de wortels door de drainagegaten kunnen groeien. Om de 2 weken gaan we de ingegraven potjes een kwartslag draaien om de penwortel te breken om de wortelgroei te dwingen in de pot. In november zijn de planten ook klaar!

Voordelen
Bij methode 1 kun je witloofwortels kweken in een stadstuin. Bij methode 2 kun je witloofwortels kweken als een nateelt en kun je uw beschikbare oppervlakte beter benutten. Dan heb je pas in juli of augustus meer ruimte nodig. Zo heb je een perfecte nateelt en verlies je niet van in het begin de grond aan de teelt van witloofwortels.  Handig toch!

Rooien van de wortels
Indien vroeg gezaaid kun je de potjes loswrikken met de spitvork begin oktober om na 2 tot 3 weken het loof af te snijden en in te tafelen. Bij een latere oogst (november) mag je losmaken, afsnijden en intafelen op één en dezelfde dag. Ikzelf forceer witloofwortels steeds na nieuwjaar dan heb ik minder groenten recht uit de tuin

De kroppenteelt
Voor de forcerie (kroppenteelt) blijft alles dus gelijk aan een ‘normale’ teelt, met als verschil dat de wortels in een potje zitten met aarde. Plaats je deze potjes in een waterdichte bak dan kun je tijdens het forceren in het donker uiteraard verder water geven. Als de oogst klaar is neem je gewoon potje per potje mee naar de keuken en je hebt ‘super vers’ witloof. Je snijdt de oogst af, en het potje kan bij het restafval.
Je kan meer info opdoen over het kweken van de kroppen op de wortels in een donkere ruimte in  het artikel Witloofkroppen telen zonder groentetuin.

We hebben op deze manier zelf onze eigen witloofwortels gekweekt op een zeer beperkte ruimte in de tuin of op een terras én we hebben babywitloof gekweekt. Wat een luxe.

Je kunt dit met gewoon witloof, met haverwortel en je kunt dit ook met rood witloof.

Fotoreportage : stap voor stap witloofwortels telen in bloempotjes

een koolgewas  maar het kon evengoed een veld witloofwortels zijn in wording
Foto 1 : De teelt start met het zaaien van witloof in zo’n klein potje om dan later te verspenen.pas verspeend!
Foto 2 :  De witloofplantjes zijn pas verspeend vanuit het zaaikistje naar de bloempotjes van 10,5 cm.

Witloof uit perspotjes, pas geplant!
Foto 3 : Witloofplantjes uit het tuincentrum werden zopas in bloempotjes geplaatst.

een mooi opengezet wachtveldje (Kopie)
Foto 4 : Deze witloofplanten zijn al wat ruimer gezet.

De groei van de witloofkroppen begint!Meer dan één witlofkropje per potje!

Foto 5 en 6 : De groei herneemt, je ziet duidelijk dat er meer dan één wortel in een potje zit!

Mooi doorgeworteld
Foto 7 : Tijdens de forcerie (kroppenteelt) groeien de vezels goed door het potje.

halfwas (Kopie)

Foto 8 : De witloofkropjes zijn halfwas.

bijna oogstklaar (Kopie)

Foto 9 : Straks oogsten!

Veel succes met de teelt van de eigen witloofwortels dit jaar. ‘Geen moestuin’ is nu geen excuus meer…
Tuinman Peter

De (soms hangende) groentetuin in potten van Connie.

pottentuin Connie[21]_thumb[11]

Groenten in potten, natuurlijk kan het. Op deze site besteedden we er al meermaals aandacht aan. Maar dat het ook op zo’n grote schaal en met zo’n mooi resultaat kon als  in de tuin van Connie uit Sijsele, dat had ik nog niet durven stellen.
Voor Connie kent de teelt van groenten in potten blijkbaar geen beperkingen, tenzij zijn eigen vindingrijkheid. Maar ook daar is er voorlopig geen gebrek aan. Op een beperkte oppervlakte kweekt hij jaarlijks een zeer groot assortiment groenten in potten, met als blikvangers de tomaten in hangpotten. Hij kweekt al zijn groenten in potten omdat zijn tuin aangelegd is als siertuin. De groenten in potten kunnen perfect dienen om de rand van de tuin, op de scheiding met de buren te benutten.

Eerst iets over één van de blikvangers in zijn tuin.
De hangende tomaten.

Connie schrijft :

“Hierbij enkele foto’s  van mijn uitvinding:  Tomaten kweken in hangformaat. De onderstaande foto’s zullen het allemaal nog wat duidelijker maken hoe ik te werk ga.
Je neemt een emmer en boort aan de onderkant een gat, even groot als de buis die je er straks in gaat steken. Daarvoor gebruiken we een mof van een waterafvoerpijp. Dat is gemakkelijk omdat daar nog een randje aanzit. Als de pijp er in zit doe je er een beetje siliconenkit rond,  zodat het water er niet door kan lekken. Je steekt de wortelkluit van de tomatenplant die je gaat gebruiken onderaan in de buis, net zover dat de kluit nog boven de rand komt. Je kunt dan gewoon de emmer vullen met aarde tot een beetje onder de rand van de emmer zodat je nog water kunt geven. Het moet wel een stevige emmer zijn met een ijzeren handvat. Ik heb dit jaar een paar emmers genomen van visvoer voor mijn vijver maar die waren te slap, ze hadden van die plastic handvatten. Dat gaat doorhangen door het gewicht, zoals  je ziet  op de foto. Ik heb er dit jaar kerstomaten in geplant en niet gediefd. En de bovenkant van de emmer kan ik dan benutten om sla in te telen!”

Klik op de foto’s om te vergroten.

groenten-potten-tomaten-hangen-constructie3groenten-potten-tomaten-hangen-contstructie (800x450)groenten-potten-tomaten-hangen-contstructie2 (800x450)

groenten-potten-tomaten-hangen (450x800)

groenten-potten-tomaten-hangen-met-sla (450x800)

Over de pottentuin.
Over de andere groenten in potten schrijft Connie het volgende. De onderstaande foto’s laten zien dat het resultaat echt niet meer verbeterd kan worden. Helemaal onderaan vind je ook een afdruk van het teeltschema van de groentetuin in potten van Connie.

“Ik kweek  al mijn groenten in potten en emmers omdat mijn tuin helemaal is aangelegd als siertuin maar op de scheiding van de buren heb ik nog een randje en daar staat het vol met potten, zo’n 80 stuks! 

Om mijn potten te vullen neem ik een gewone potgrond waar ik een goede compost in meng, samen met een beetje organische meststof. Daarbij meng ik ook nog bentoniet, zie link, dat is een fijne kleikorrel zodat je een vastere structuur bekomt. Bentoniet zorgt er ook voor dat het vocht beter vastgehouden wordt, dus minder snel uitgedroogde grond, en bij regenweer is er minder uitspoeling  van de meststoffen.

Ik gebruik ieder jaar dezelfde grond om kosten te sparen.
De potten laat ik in de winter gewoon vol staan en in het voorjaar gooi ik ze allemaal leeg op een hoop op mijn terras en meng er weer wat nieuwe compost en meststoffen door met een riek. Dan vul ik de potten opnieuw en staan ze klaar voor het planten of zaaien. Later in het groeiproces kun je altijd nog een beetje bijmesten maar dat moet je zelf een beetje bekijken en inschatten meestal gebruik ik dan een beetje vloeibare mest.

De grond van tomaten en kool word ook wel weer hergebruikt maar daar blijft na de teelt niet veel meer van over het zijn dan meer wortels en stengels en dat gooi ik dan gewoon op de composthoop. Dus om de potten weer allemaal te kunnen vullen heb je in het voorjaar wel weer een paar zakken nieuwe grond of compost nodig.

Ik doe soms tot drie teelten na elkaar in een pot. Ik begin met peultjes, als die er uit zijn gaan er boontjes in, en in het najaar koop ik een zak witloofwortels en heb dan vroeg in het voorjaar witloof. Zijn die er weer uit, dan  start ik weer met de peultjes.

Vorig jaar had ik 12 kg snijbonen uit een bak van 0.75 vierkante meter. Zie je die peulen op de foto? Die staan in een grote afvoer buis die ik een beetje heb ingegraven daar komen ook de bonen in en later het witlof.”

Het teeltschema met een overzicht van de groenten in pot die Connie teelt kan je hier downloaden.

Klik op de foto’s om te vergroten.

Mooie oogst van aardappelen uit pot.groenten-potten-aardappelen (800x600)groenten-potten-aardappelen-oogst (800x600)

Ook de bonen op de tweede foto zijn geteeld in pot!groenten-potten-bonen-in-emmers (800x450)groenten-potten-stokbonen (800x600)

Ook wie geen echte groentetuin heeft kan in het voorjaar genieten van peultjes of erwten!
groenten-potten-erwten (800x450)

Prei in pot, geen alledaags zicht. Sla in pot is dat wel al.groenten-potten-prei (800x450)groenten-potten-prei-sla (800x450)

Connie slaagt er in mooie sluitkolen (savooikolen en witte kool) te telen in pot. Opmerkelijk, want kolen zijn zeker niet de makkelijkste om in pot te telen.
groenten-potten-savooikool-sla (800x450)

Knolvenkel in pot durft wel eens door te schieten, maar hier is daar geen sprake van.
groenten-potten-venkel (800x450)

Het mooie teeltplan van Connie kan je hier downloaden.

Tomaten ruimen? Bekijk de wortels!

Herman, die u vast kent van de serie tomaten telen met Herman, heeft dit jaar verschillende nuttige proeven gedaan met tomaten telen in potten en het enten van tomaten.
En de oogst was echt verbluffend, zo mocht ik met mijn eigen ogen aanschouwen deze zomer. Dit bij de geënte tomaten, maar zeker en vast ook bij de teelt in potten.
Over de teelt in potten van tomaten in de kas bestonden nog niet veel praktische gegevens hoe je daarbij te werk moet gaan. Straks dus wel als Herman zijn methodes en waarnemingen publiceert!

Waarom deze experimenten?
Dit is om de aantasting door kurkwortel tegen te gaan.

Zijn uw tomatenplanten aangetast door  kurkwortel?

Dat kunt u bovengronds niet echt waarnemen. Enkel een verminderde groeikracht en tijdelijke verwelking op zonnige dagen zou daarop kunnen wijzen. Maar straks, als u de tomaten ruimt, is het moment aangebroken om een controle te doen. De kans is groot dat ook u baat hebt bij de teelt van tomaten in potten.
Herman heeft ondertussen al enkele potplanten en planten uit de grond geruimd. Hij stuurde mij onderstaande foto, met de vraag om, in afwachting van zijn artikels, deze te publiceren. Hij wil op die manier de liefhebber bewust maken van een onzichtbaar, ondergronds probleem.

Klik op de foto voor een vergroting.herman_wortels_tomaten

Wat een verschil!
Blanke wortels in de potten, bruine tot zwarte wortels uit de vollegrond in de kas. En dat slechts na drie jaar tomaten telen in de kasgrond! Lang hoeft het dus niet te duren vooraleer de kurkwortel zich vestigt.
Pottenteelt, volgens de methode van Herman, is dus duidelijk een voltreffer.

Update 1 oktober

Ook de geënte planten hebben een veel beter wortelstelsel blijkt uit de proeven van Herman, nu hij de kastomaten ook geruimd heeft.
Herman schrijft :

“En nu komt eens temeer aan het licht dat wortelstelsels van geente planten  geen enkele vorm van kurkwortel vertonen (zowel in de kas als buiten).
Op onderstaande foto met 3 wortelstelsels maak ik de vergelijking van twee geënte(één kas en één buitenteelt) tomaten en een niet-geente buitentomaat(Hobby F1 in dit geval).”

Klik op de foto voor een vergrotingkurkwortel tomaten geent herman

Hopelijk begrijpen een hoop hobbytuinders het belang van kurkwortel.

Wilt u, net zoals Herman, tomaten met gezonde wortels tot op het einde van de teelt? Blijf dan deze website volgen en schrijf u in op de gratis nieuwsbrief.

Lees alvast ook het informatieve artikel Kurkwortel is overal om meer te vernemen over deze hardnekkige schimmel.

Met dank aan Herman De Moor voor zijn gedetailleerde proeven en waarnemingen.

Update oktober 2010, na waarnemingen door Herman bij planten die al een tijdje afgeknipt waren, maar waarvan de wortels nog niet gerooid waren.
“Controle op het al of niet aanwezig zijn van kurkwortel gebeurt, plant per plant, en dit onmiddellijk  na het plukken van de laatste vruchten van die plant. Zo ben je zeker dat het wortelstelsel nog actief is op het ogenblik van de controle. Controleren als de allerlaatste plant afgeoogst is  zorgt ervoor dat het wortelstelsel al aan het afsterven is, zodat je verkeerdelijk de indruk hebt dat er een hevige kurkwortelaantasting is.”


Update Nr. 2

Update nummer 2 met o.a. Vandalisme in volkstuin, Rupsen op tomaten, Klei toevoegen, Opkomst boontjes, Fil’s moestuin


Allerlei groenten op worteldoek, foto ingezonden door Fil.

Er verschenen op GroentenInfo de laatste tijd geen nieuwe artikels, of tenminste, zo lijkt het! Want achter de schermen was er heel wat activiteit. Lezers plaatsen hun ervaringen en reacties op de website. En sturen vragen met foto’s. Ik maak er graag een erezaak van om deze allemaal te verwerken. Gelukkig helpen ook veel lezers de reacties van andere lezers te beantwoorden.

Hierbij een tweede selectie uit de  verwerkte reacties van de afgelopen twee weken. Er zitten heel wat interessante bij vandaar dat ik deze graag onder jullie aandacht breng. 

Rupsen in tomaten.
Nu en dan vragen mensen zich af vanwaar die gaten komen in de tomaten. Dikwijls zijn die gaten al verkurkt, want de wraatschade deed zich voor bij groene tomaten. De uitwerpselen verraden dat het rupsen zijn. Maar waar zijn die rupsen? Ze houden zich uitstekend verborgen, het zijn immers de rupsen van verschillende types nachtvlinders. Schudden aan de plant is de boodschap. Je vindt in dit artikel ook een link naar een uitstekende website over vlinders en motten  in de kas.
Klik hier om de uitstekende foto’s van Carin “rupsen in tomaten” te bekijken.

Hoe klei toevoegen aan lichte grond.
Wie kolen wil telen op lichte gronden heeft enkele nadelen ten opzichte van zijn collega hobbytuinders op de zwaardere gronden. Knolvoet is meer aanwezig op lichte grond en het is moeilijker om goede bewaarkool te telen op lichte grond. Lichte grond houdt immers niet zo goed zijn vocht vast. Er wordt dikwijls aanbevolen Bentoniet te gebruiken. Maar voor grotere oppervlaktes valt dit vrij duur uit. Fons uit Schilde kwam op het idee om met zijn aanhangwagen klei uit de steenbakkerij te gaan halen. Maar de grote vraag was nu : hoe verdeel je die zware massa optimaal over de tuingrond. Ikzelf moest hem het antwoord schuldig blijven. Maar Fons bedacht zijn eigen methode om opnieuw prachtige kolen te kunnen telen.
Je kan zijn unieke werkwijze hier lezen.

Boontjes kiemen slecht dit jaar?
Bij contacten met moestuinders begin juli hoorde ik het al : er zijn nogal wat problemen met het kiemen van bonen. De vraag van Roger op de website kwam dan ook niet onverwacht. Hij zal zeker niet de enige geweest zijn met opkomstproblemen. Uit de reacties die daarop binnenkwamen kunnen we besluiten dat enerzijds de vochthuishouding aan de basis ligt. Maar zeker en vast ook, zoals door Herman in zijn reactie naar voor gebracht, de kwaliteit van het bonenzaad!
Lees hier de vraag van Roger en de verschillende antwoorden en methodes die daarop voorgesteld zijn.

De moestuin van Fil : update
Vrijdag stuurde Fil enkele foto’s van hoe zijn moestuin er momenteel bijstaat. Hij schrijft erbij : zo kan je zien dat niet tegenstaande het slechte weer er toch groei in zit in de planten.
Inderdaad, het is goed om te zien welke prachtige resultaten worteldoek kan opleveren. En dat courgettes ook later op het seizoen er nog fris en jeugdig kunnen bijstaan, dankzij de stokken. En met dit weer is het goed dat de bonen ondersteund zijn, door de vele regen valt het loof anders plat op de grond met vervuiling en schimmels op de boontjes tot gevolg.
Bekijk hier de nieuwe foto’s van de moestuin van Fil.

Vandalisme in de volkstuin van Oostende
Dit is helaas wat minder goed nieuws. Marc stuurde mij foto’s van een vernieling die plaats had in de volkstuinen van Oostende. Een ware ravage. Jammer dat wat goed is dikwijls wordt vernield.
Bekijk hier het bericht en de foto’s van het grootschalige Vandalisme op de website van de Volkstuinen van Oostende (Akkerwinde vzw).

Update Nr. 1

Update nummer 1 met o.a. minikomkommer, tomatenproblemen, reuzenaardappelen en de zwaarste tomaat van de Benelux!

Een prachtige plant minikomkommers, ingezonden door Loes.
Foto : Een prachtige plant minikomkommers in pot, ingezonden door Loes.

Er verschenen op GroentenInfo de laatste tijd geen nieuwe artikels, of tenminste, zo lijkt het! Want achter de schermen was er heel wat activiteit. Lezers plaatsen hun ervaringen en reacties op de website. En sturen vragen met foto’s. Ik maak er graag een erezaak van om deze allemaal te verwerken. Gelukkig helpen ook veel lezers de reacties van andere lezers te beantwoorden.

Hierbij een eerste greep uit de  verwerkte reacties van de afgelopen twee weken. Er zitten heel wat interessante bij vandaar dat ik deze graag onder jullie aandacht breng. Dit is update nummer 1, straks volgt nog een bericht. 

Tomatenproblemen
Joyce stuurde foto’s in over de problemen in haar tomatenkas. Ondanks 10 jaar ervaring doken er dit jaar problemen op, voor een stuk te wijten aan de nieuwe locatie : een glazen kas. Voordien werden altijd tomaten gekweekt in een plastiektunnel. De planten staan er goed bij, maar toch waren er problemen met neusrot en nu problemen met schimmels op de bladeren. Joyce vroeg zich af of enten hier een oplossing kon zijn. Lees hier de verschillende berichten en antwoorden  van de discussie en bekijk de foto’s.

Minikomkommer in pot
Zo’n prachtige minikomkommerplant, in open lucht en in pot, dat heb ook ik nog nooit gezien! Aan groene vingers ontbreekt het Loes zeker niet. Helaas was dat een foto van vorig jaar, dit jaar gaat het minder goed. We proberen de oorzaak te achterhalen. Lees hier de verschillende berichten en antwoorden  van de discussie en bekijk de foto’s.

De dikste tomaat in België en Nederland

Dit artikel kreeg destijds veel inzendingen. Deze week kwam er echter een inzending van Monique binnen. Een zeer goede reden om het artikel van onder het stof te halen. Ik denk dat dit een record is voor de Benelux. 1875 gram maar liefst! Je kan hier de foto zien . Je kan nog altijd foto’s insturen van uw zwaarste tomaat naar  lezersbijdrage@plantaardig.com

De zwaarste aardappel
Door de regen die we kregen vanaf begin juli konden de aardappelen toch nog flink doorgroeien. En zijn ze veel groter dan de droogte van het voorjaar ons deed vermoeden. Zo ook de aardappel die Frans uit Merksem opstuurde. Bekijk hier de foto van Frans zijn zwaarste aardappel. Maar ik denk dat hier nog potentieel inzit. Wie oogstte dit jaar een nog zwaardere aardappel? Stuur een foto naar lezersbijdrage@plantaardig.com

Tot hier een eerste reeks udates , straks meer …..

Waar koopt u aardbeiplanten? (lezers helpen lezers)

Augustus is de plantmaand bij uitstek voor verse aardbeiplanten.
De tuinliefhebber is gewoon om te planten voor 15 augustus, de professionele teler plant de laatste jaren na 15 augustus, maar dat heeft vooral met het ras Elsanta te maken. Kortom, tussen nu en 20 augustus is het nog goed mogelijke verse aardbeiplanten (junidragers) te planten.

Koelcelplanten worden in het voorjaar geplant. Deze planten worden voor de winter gerooid en bewaard bij -1°C. Dit maakt dat deze planten ook na de winter en het hele voorjaar kunnen geplant worden. Ongeveer twee maanden later kan er dan geoogst worden.

Je kan de verse plantjes zelf kweken of halen bij de buurman, maar nu en dan is toch ook eens vers, ziektevrij plantmateriaal nodig.

Ik krijg heel veel vragen van lezers om te weten waar ze die kunnen kopen. Zelf ken ik wel enkele adressen, maar dit is regionaal natuurlijk.

Op deze plaats zouden alle adressen verzameld worden waar aardbeiplanten voor de liefhebber te verkrijgen zijn.

Helpt u mee om deze pagina aan te vullen?

Drie vragen

  • Waar koopt u? (Naam, adres en indien beschikbaar telefoon, email en website)
  • Welk(e) ras(sen) koopt u?
  • In welke maand(en) koopt u aardbeiplanten.

Stuur uw bijdrage naar lezersbijdrage@plantaardig.com. Alvast bedankt!
update 2008 : Dit was vorig jaar, er kwamen toen heel wat reacties binnen, waarvoor dank. (zie hieronder)
Dit jaar kunt u kunt u, door de wijzing van de website, gewoon uw aankoopplaats van de aardbeiplanten invullen in het formulier helemaal onderaan dit artikel en zo onmiddellijk doen verschijnen.

1

Geachte,

een adres voor virusvrij plantmateriaal:

PROVINCIAAL PROEFCENTRUM VOOR KLEINFRUIT PAMEL
t.a.v. Yves HENDRICKX
Molenstraat 26
1760 ROOSDAAL
Tel. 054/32 08 46
Fax. 054/32 08 47

Virusvrij plantmateriaal kan er besteld worden in het voorjaar.
Het Provinciaal Proefcentrum voor Kleinfruit in Pamel levert virusvrij
plantmateriaal uitsluitend op bestelling.
Yves HENDRICKX heeft de leiding en is een deskundige op het gebied van
aardbeien.
Je kan er steeds terecht voor informatie.

Met de beste groeten,
Jos. Pauwels

2

Hallo

Dit jaar haal ik mijn aardbeien planten bij de firma de Weert Zij hebben een ruime keuze en zijn ook nog goedkoop

Zelf plant ik ze rond 5 augustus Zie onderstaand adres

Wij gaan dit jaar voor het ras Korona als een maal dragend en Mara des Bois als doordrager

http://www.mtsdeweert.nl/

groetjes Wil

3

Gekocht bij: Zachtfruitbedrijf Sturing, De Streek 13, 9414 VL Hooghalen. (iets ten zuiden van Assen, Drenthe)

Telefoon 0593- 592206, Fax 0593- 592064.

Website: Zachtfruitbedrijf Sturing. http://www.zachtfruit.nl/

Email : hsturing@worldonline.nl ( zal wel gewijzigd zijn in tiscali)

Gekocht : Ras Elsanta Koelcelplant

Eind maart geplant, mooie bewortelde planten, stevige vrucht, goede smaak, in juni eerste mooie vruchten geplukt

Wel bemest met Bio Aardbeienmest 6-4-10(+3).

Tot volle tevredenheid gekocht.

Met een vriendelijke groet,

N. de Jong.

4

Hallo,

Moeilijk te vinden vind ik.

Ik heb er nu gevonden in de Aveve van st. Eloois Vijve :

soort Elsanta en misschien Ostara

Elsanta is een delikate plant . Ostara is een oude goeie soort. (nvdr : wel een doordrager!)

Ik heb ook geprobeerd bij Bakker, waar ik vroeger eens gekocht heb, maar vind de weg niet naar het belgisch filiaal. (nvdr : http://www.bakker-belgie.com/)

Daaaaaaaaaaaag

Roger

5

Hoi Luc,
Ik heb inmiddels een adres gevonden in Rucphen, dat is dus hardstikke dichtbij (ik woon in
Roosendaal). http://www.kovaka.nl. Ze leveren Lambada per 25 planten, tegen Euro 0,15 per
plant. Dat is ook nog eens de goedkoopste die ik tot nu toe tegen ben gekomen :)
Alles komt naar zij die wacht….
Nog ter info: Ze hadden bij Kovaka behalve Lambada ook Darselect, Elsanta en Sonate. Ik
hoorde van een van de kantoormedewerkers dat de professionele kwekers meer en meer
overstappen op sonate.
Groetjes,
Vertine (Blog van Vertine : http://moestuintje.blogspot.com/ )

6

Hartelijke dank voor uw hulp, ik heb uiteindelijk mijn aardbeienplanten besteld in een AVEVE tuincentrum.

Vriendelijke groeten, Louis.

7

Hoi Luc,
Het is best moeilijk om aan kleine hoeveelheden aardbeiplanten te komen, ook hier.
Het probleem is dat je ze niet nodig hebben als je 50 plantjes nodig hebt.
Wij hebben hier in de omgeving van Roosendaal verschillende vermeerderingsbedrijven die zich
uitsluitend toeleggen op vermeerderen van aardbeiplanten op verschillende manieren.
Wij proberen met vele mensen op ons complex een bestelling samen te stellen van soms 2000 planten of meer.
Dan ben je welkom bij iedereen.
Ook dit jaar is het zo gegaan, wij hadden keus uit :
Lambada – Korona – Sonata en Bogota en de prijs is dan 15 cent.
Soms als je er zelf langs gaat en ze zijn ze aan het rooien en verwerken kun je er wel 50 kopen
maar bel niet want dan krijg je kantoormensen.
De 2 grootste hier zijn :
Rapo met een eigen site en Konings eveneens met een eigen site.
www.rapo.nl en www.kovaka.nl
Bekijk ze maar eens.
Groetjes
Cor de Wildt

Kijk regelmatig op : http://www.cordewildt.nl
DE site die dagelijks wordt bijgewerkt !

8

Voor aardbeienplanten (van allerlei rassen) ging ik zelf gisteren naar Buurse (bij Haaksbergen), www.fruittuin.com

(M. M. Offereins)

9

Wij kopen onze aardbeiplanten bij een kweker in Lo- Reninge.Hij koopt die voor zijn bedrijf in Nederland en zorgt ervoor dat er enkele plantjes voor ons voorbehouden zijn.Rassen: Elsanta en Darselect.Heel goede opbrengst en lekkere aardbeien
groetjes,

Chris en Roger

10

Ik koop mijn planten Elsanta in Riemst bij een plantenkweker ,eerst bellen, worden dezelfde dag gepoot

en kan dan dezelfde dag nog geplant worden.

Bij sommige verkopers is het plantmateriaal te oud

en dan heeft men soms problemen met hergroei.

Na twee weken aangieten tegen ziekte en verder nog

eenmaal in Maart. Good luck

Adres kweker : Schols Jean koekoekstraat 33 Riemst tel 012.237028

groetjes,

Jean Jackers

11

Elsanta is overal te vinden maar gedijt niet zo goed op sommige gronden
(wortelziekte)
ik stel het goed met GARIGUETTE, die ik kon kopen bij FLORALUX in DADIZELE
Floralux N.V.. Tuincentra. Meensesteenweg 225. 8890 Dadizele
(Moorslede). Telefoon 056/50.93.63. Fax 056/50.36.71.

groetjes,
Frans en Christine

12

Hoi

Ik koop mijn aardbeien bij Van Duyvenboden in Lisserbroek, turfspoor 1.

Heb om de 2 jaar nieuwe aardbeien planten korona heerlijke grote zoete aardbei het zijn geen doordragers (35cent per plant) het is een aanrader geeft heel veel.

Veel succes in de tuin

henk

13

Nog een goed adres voor aardbeiplanten

Eventueel bestellen bij Vlaams Zaadhuis, maar ook zij verkopen liever koelcelplanten.
Leveren ook in NL
Bestel anders hun catalogus op www.vlaamszaadhuis.com.

14

Te koop: Aardbeiplanten Elsanta en Corona, dit is een gezond ras speciaal voor de hobbytuinder.
Zowel grote als kleine hoeveelheden.
Voor meer inlichtingen bel naar 016/46.36.68 of 0485/59.79.74 te Bierbeek.
Adres :

Abts jos
Oude Geldenaaksebaan 31
3360 Bierbeek

15

“Dit jaar heb ik voor het eerst aardbeienplanten gekocht. Hier in Dordt
kon ik ze niet vinden dus heb ik ze online besteld bij www.fruittuin.com.
Dat gaat per 25 stuks en worden binnen enkele dagen bezorgd met TNT.
Helaas was ik tweemaal niet thuis en dus hebben de plantjes wat langer
in een doos gezeten. Ze zaten echter zo goed verpakt dat dit geen enkel
probleem was. De plantjes zien er heel goed uit, ze zijn kaal (zonder
potgrond) verzonden en hebben veel worteltjes.
Wel behoorlijke bezorgkosten, maar in vergelijking met b.v. bakker of
ander dure bedrijven verdien je dat zo weer terug met de gunstige prijs.”

Helpt u mee om deze lijst aan te vullen? Zet uw favoriete aankoopadres van aardbeiplanten in het formulier onderaan deze pagina. Bedankt alvast, in naam van alle lezers!

Lees ook

Aardbei de teelt
Aardbei vervroegen van de teelt
Aardbei teeltzorgen na het eerste oogstjaar
Aardbei zelf plantjes opkweken
Aardbei groei en bloei
verlate teelt
Aardbeien zaaien!
Aardbeien planten in het voorjaar?

Op foto-bezoek in de moestuin van Fil

InlineRepresentation187f25dc-36db-44d3-8ebd-65cfd42e2b43[24]_thumb[2]

Onlangs stuurde Fil Slegers, een trouwe lezer en commentator bij GroentenInfo mij enkele foto’s van de rups van een koninginnenpage. Deze rups en vlinder is immers vrij zeldzaam.

Dit deed mij er aan denken dat ik wel wist dat Fil een ervaren moestuinder is, en dikwijls bereid is mensen op deze website te helpen. Maar ik had eigenlijk geen idee had hoe zijn tuin er uit ziet. Toen Fil mij vroeg of hij mij een plezier kon doen om nog enkele foto’s op te sturen, dan heb ik onmiddellijk ja gezegd. Ik was ervan overtuigd dat Fil zijn tuin er mooi zou bijliggen en ook voor mij interessante voorbeeld zou bevatten.

En dat was inderdaad zo, ‘t is te zeggen nog beter dan ik gedacht had! De moeite waard om de foto’s op de site te zetten. Want een foto zegt dikwijls meer dan ettelijke woorden.  De tuin van Fil bestaat uit vier bedden van twee meter breed en ongeveer twintig meter lang. Bij de foto’s vindt u vast iets wat u kan inspireren! En zijn er vragen, stel ze gerust onderaan het artikel, Fil zal ze met veel plezier beantwoorden!U kunt de foto’s aanklikken en dan verder navigeren met de pijltjes.
Foto’s van uw groenteteelten en groentetuin zijn steeds welkom op lezersbijdrage@plantaardig.com

IMGP0046 
Rups koninginnenpage
IMGP0047 
Rups koninginnenpage
pand 3 rechts pand 4 links. pand 1rechts pand 2 links.
 links de water voorzienning rechts elekt-buis met plastic flessen om de mollen uit het perceel  te houden. 
Links de watervoorziening, rechts de buizen met plastic flessen om de
mollen uit het perceel te houden.
 tuin overzicht.
Overzicht van de volledige tuin.
schaduwdoek dicht geschoven
Schaduwdoek open geschoven. En
de waterpomp
schaduwdoek geopend.
Schaduwdoek over de  tunnel geschoven om extreme weersomstandigheden op te vangen.
witloof en wortelbed.
Witloofbed en achteraan wortelen
onder insectengaas.
IMGP0049
pottenteet van tomaten.
Tomatenteelt in potten.
”Het zijn eigenlijk geen potten, maar emmers gehaald bij een bakker, met een inhoud van twintig liter”
tomaten in potten Pyros f1 hybride. 
Tomaten geteeld in pot, Pyros F1
de eerste rijpe kerstomaten.
De eerste rijpe kerstomaten
tomatenplant.
Tomaat gesteund met tomatenstok

“Er zijn drie gaten in de potten onderaan met een diameter van 2 centimeter. Dezelfde potten gebruik ik ook om mijn witloofwortels in te planten. Dit is nog maar het tweede jaar dat ik de potten gebruik. Het grondmengsel is zoals het staat op de website Groenteninfo en uitgetest door Herman.”

Zie het artikel “tomaten kweken in potten

“Het grondmengsel bevat de voorgeschreven basisbemesting en er wordt, ook zoals in de artikels van Herman bijbemest met Roze Korrel en Patentkali. Ik spuit één keer met bitterzout ongeveer als de derde tros bloeit. Ook geef ik soms nog een traagwerkende meststof “Floranid” genaamd.
Tip : ik maal mijn meststoffen
met een koffiemolen om zo sneller te kunnen oplossen in water.”

knol w, gr,selder op slaworteldoek
Drie soorten selder op worteldoek : knolselder, groene selder en bleekselder
sla op sladoek en ui op doek.
Sla en ajuin op doek.
 mal en brander om gaten te maken in worteldoek voor sla.
Mal en brander om gaten in het worteldoek te maken.
 rijpende ui 1 op wortel doek. Afrijpende ajuin op worteldoek
 sla op wortel doek dynamite.onder de potjes pas gezaaide sla
Sla op worteldoek (ras Dynamite). Onder de zwarte bloempotjes pas gezaaide sla.
 selder op wortel doek.

Fil past de teelt op worteldoek uitgebreid toe, bij verschillende groenten.

Meer info over telen op worteldoek in het artikel van Herman Meer info over telen op worteldoek in het artikel “Ajuin telen op worteldoek
 snij,boter en princes bonen gesteund door beton netten. Stambonen gesteund door betonnetten  bonen gesteund door beton netten
 bonen gesteund door beton netten en buzen tegen het om waaien. Struikboontjes gesteund door betonnetten en buizen.  pompoen,wortelen onder doek. Pompoenen en wortelen (peen) geteeld onder worteldoek
 pas uitgeplante boerenkool afgedekt met gaas.
Pas uitgeplante boerenkool onder insectengaas.
selder in volle grond. witte en groene.
Selder in vollegrond, groene en witte.
boerenkool met tabaks plant.
Boerenkool met tabaksplant. Niet dat dit van deze tabaksplant komt, maar zoals je misschien weet adviseert Fil tabaksstof om de witte vlieg in tomaten te verjagen.. Zie dit commentaar.
courgette plant met steun. 
Courgetteplanten gesteund met twee stokken per plant. (één van de tips uit dit artikel)
witte kool. 
Witte kool
paarse bloemkool.
Paarse bloemkool.
witte en paarse bloemkool.
Witte en paarse bloemkool
selder in volle grond.
Selder in vollegrond
boterboon klaar om te plukken.
26/07De boterboontjes zijn klaar om te plukken
de rijping van de tomaten is op gang gekomen enkel de zon ontbreekt.
26/07 De tomaten gaan aan het rijpen, maar het moet dringend beter weer worden
prei vooraan en links achter gez op 06-04-11 uitgeplant op17-06-11 rechts achter gez op15-02-11 en geplant op 18-05-11
Prei
voor gezaaid 6 april, geplant 17 juni
achter gezaaid 15 febr., geplant 18 mei
vooraan kompost van i o k andere helt van de hoop is paarde mest gestrooid met stro.
De voorraad compost (links) en paardenmest (rechts)

Aardbeien telen in bakken (lezerstip)

Vandaag een lezerstip van Corrie.

aardbei-bak-piepschuim3

Inleiding.

Aardbeien zijn planten die vrij gevoelig zijn voor wortelziekten. Wie gezonde aardbeien wil telen moet zeker en vast een vierjarige vruchtafwisseling respecteren en ervoor zorgen dat de aardbeien ‘s winters geen wateroverlast ondervinden, zelfs niet gedurende korte tijd. Verder zijn bepaalde voorvruchten, zoals aardappelen, niet ideaal bij de teelt van aardbeien. Het beste zou zijn als we telkens een stukje grond zouden hebben waar nog nooit aardbeien gestaan hebben en het jaar voordien ook geen andere groenten. Professionele telers planten dikwijls aardbeien op omgeploegd grasland. Om dezelfde reden worden er in de professionele teelt steeds meer en meer aardbeien geteeld in diverse soorten containers of zakken, in een substraat van potgrond.

Voor de hobbytuinder, is het soms teleurstellend te zien dat soms nog vlak voor de oogst verschillende aardbeiplanten verwelkingsverschijnselen vertonen. Dit zijn dan de symptomen van Verticillium (verwelkingsziekte) die al lange tijd in de wortels van de plant sluimerde, maar pas in het late voorjaar volop tot uiting komt. Zwaar beladen planten die ook nog eens veel moeten verdampen geven dan plots de geest.

Lezerstip
Ook Corrie en nog enkele andere tuinders bij haar op het volkstuincomplex ondervonden steeds opnieuw wortelproblemen bij aardbeien. Daarom telen zijn nu aardbeien in piepschuimbakken (Nl :tempex, B: isomo) bakken.

Hierbij de tip die Corrie mij toestuurde.

Hallo allemaal

Ik heb vorig jaar de mooiste, de meeste en grootste aardbeien ooit in mijn moestuin gehad.

Wat was het geheim?

Grote plastic of tempex bakken met een paar gaatjes onderin (om het overtollige water te laten weglopen), en per bak drie aardbeienplantjes planten in doodgewone potgrond.
Meer niet. Ja, natuurlijk de zon en veel water geven.

Wij hebben in onze tuin een hok gemaakt van gaas om het fruit te beschermen voor vogels en daar stonden de bakken heerlijk te genieten in het zonnetje. Voordeel is ook dat je zo goed als geen onkruid hebt en je hoeft er ook geen stro in te doen.
Vele anderen in ons moestuincomplex hebben deze methode ook en zijn zeer tevreden over het resultaat. Een paar hebben zelfs een stellage gemaakt waar de bakken op staan zodat ze tijdens het plukken niet meer hoeven te bukken.

Wij hadden dus ook al jaren geen goede opbrengst.Dat is nu echt helemaal verleden tijd. We zetten 35 plantjes en we kunnen in de zomer elke dag naar de tuin om weer een bak aardbeien te plukken.

Toen we deze methode doorkregen van Jan (een duizendpoot op onze tuin) gaf hij aan dat het gemakkelijker is om elk jaar nieuwe plantjes te kopen  bij ons 35 cent per stuk, dus te doen)
Op die manier heb je elk jaar "schone" planten. Wij (mijn vriendin en ik) hebben dat tot nu toe gedaan maar dit jaar hebben we er ook een paar van volgend jaar weggezet, kijken wat het doet.
Verder gaf hij ook aan dat je niet ieder jaar alle potgrond hoeft te vervangen, dat wat je het vorige jaar gebruikt hebt kun je weer gebruiken, met extra kalk erbij en Culterra, en wat nieuwe potgrond en dit alles goed mengen.

Deze tip wil ik jullie dan ook niet onthouden. Misschien hebben anderen ook wat aan deze tip. Succes!

Vriendelijke groeten  Corrie Laurenssen

Foto’s
Ben vandaag voor jou nog even naar de tuin geweest om de foto’s te maken. De foto met de bakken op de grond zijn van mij en staan in het fruitgedeelte, dit is een hok met gaas eromheen en een deur zodat de vogels er niet bij kunnen. De andere foto’s zijn van  een verhoging met ruimte eronder om gereedschap weg te leggen (tafelhoogte),met buizen waar een net overheen kan. Ik hoop dat je er iets aan hebt.

aardbei-bak-piepschuim1

 

aardbei-bak-piepschuim3

aardbei-bak-piepschuim2

De slawortelboorder: bevindingen, conclusies en aanbevelingen na twee jaar intensieve opvolging

InlineRepresentation2aba52367f864973[1]_thumb[1]

Opgelet : indien u deze plaag nog niet kent, lees zeker ook de twee voorafgaande artikels, om verwarring met andere bodeminsecten uit te sluiten

Op deze foto’s de nachtvlinder (slawortelboorder) en de rups (slawortelboorder), klik om te vergroten.
800px-Korscheltellus_lupulinus01

rups-slawortelboorder

Wat vooraf ging
Toen Herman in 2009 voor het eerst slawortelboorder (Korscheltellus lupulinus) in zijn groentetuin vasstelde had hij nog niet de indruk dat de plaag belangrijk was. Toch werd toen al een oproep gelanceerd op GroentenInfo om na te gaan of en in welke mate deze plaag ook nog bij andere hobbytuinders voorkwam. Het werd een artikel vooral de nadruk legt op het verschil tussen de verschillende andere bodeminsecten en de rups van de slawortelboorder. Zie het artikel De slawortelboorder doet bijna oogstbare kroppen sla verwelken (16 juni 2009). Lees zeker dit artikel om verwarring met andere bodeminsecten, zoals aardrupsen, emelten, ritnaalden of engerlingen uit te sluiten. De gevolgen van een aantasting door slawortelboorder zijn meestal erger dan deze van andere bodeminsecten.

Dit alles leidde uiteindelijk in het voorjaar van 2010 tot een uniek artikel met alle mogelijke info over de slawortelboorder, zowel uit de literatuur, als uit eigen bevindingen. Zie het artikel Uitgebreide info over de  slawortelboorder, uit literatuur en eigen bevindingen (28 april 2010)

Enkele  bevindingen uit dit laatste artikel werden in de loop van het seizoen 2010 in de praktijk omgezet. Met de bedoeling de aantasting door de rupsen van de slawortelboorder zeer sterk terug te schroeven. Nog een geluk dat er maatregelen genomen werden, want de plaagdruk van de slawortelboorder was onverwachts groot! Een echte epidemie, zo noemt Herman het in zijn artikel.

In dit derde artikel worden een aantal proefnemingen die Herman de Moor gedaan heeft in 2010 toegelicht, ze worden gevolgd door enkele voorname conclusies en aanbevelingen in verband met de slawortelboorder. Hierna  volgt het derde artikel over de slawortelboorder geschreven door Herman de Moor.

Inleiding

 

Dit artikel is bedoeld als afsluiter van de vroegere artikels over de slawortelboorder (in dit artikel soms afgekort als SWB).
Gezien de ervaringen van 2009 en vermits, bij elke aantasting van een slabed, de SWB larve consequent opgespoord en verwijderd werd, was het maar de vraag of er in 2010 opnieuw gelijkaardige aantastingen zouden voorkomen.
Tot mijn grote verwondering bleek dit inderdaad het geval te zijn.De aantasting nam afgelopen seizoen de vorm aan van een epidemie en kostte het leven aan 41 slaplanten.

1. Afdekken.

De eerste twee plantbedden waren, dankzij afdekken, vrij van enige aantasting.

Een derde plantbed, geplant op 14/04/10, was nauwelijks een week onbeschermd en vanaf 05 /05 al grondig aangetast (zie onderstaande foto). Bovendien bleek achteraf de aantasting uit te breiden naar een aangrenzend slabed dat steeds voldoende afgeschermd was geweest tijdens de nacht. aangetast bed door slawortelboorder

Een zaaibed, gelegen naast het gazon, gewild afgedekt met grofmazig vogelnet,  werd vanuit het gazon eveneens in beperkte mate aangetast, zie onderstaande foto.afdekking tegen slawortelboorder

Toen rees het vermoeden dat de larven zich overdag verplaatsen naar aangrenzende teeltbedden of vanuit gras naar een aanpalend slabed

2. Onderzochte preventiemaatregelen.

Vanaf dan ondernam ik volgende maatregelen :

° Alle zaai-en plantbedden zouden tot einde juli  ‘s nachts afgedekt worden

° Vanaf 17/05 werden planten, bij het inplanten, aangegoten met het in België, in de biologische teelt, erkende middel ‘Conserve’ (link naar productbeschrijving fabrikant, of zie ook dit artikel). Conserve werd gekozen omdat het enerzijds een goed rupsenbestrijdingsmiddel is en anderzijds ook gebruikt wordt om groenteplanten aan te gieten tegen de koolvlieg. Het was natuurlijk nog de vraag of aangieten tegen de rups van de slawortelboorder ook zou helpen.

° Vanaf 01/06, het opzetten van onbeschermde kleinschalige plant-testbedjes al dan niet aangegoten met ‘Conserve’

° Alle bedden worden nu in kaart gebracht, de aantastingen nauwkeurig genoteerd met datum, teeltplaats, aantal planten, aantal larven/plant.

° Begin juni wordt er ‘s nachts een zelfgebouwde nachtvlinderval geplaatst tijdens een vijftal nachten.

3. Het volledige verhaal van de 2010-teelten

 

3.1. De slasoorten : kropsla (Limax), krulsla, eikenbladsla, ijsbergsla

3.2. De plant- en oogstdatums waren alle gesitueerd tussen

– Het 1ste slabed in koude bak met gekochte plantjes: geplant op 12/03 en oogstbaar vanaf 01/05.

en

– Het laatste slabed op worteldoek geoogst begin november.

3.3. Overzicht van de slabedden: 32 bedden met  339 slaplanten in totaal

° Sla in de koude bak : 4 plantbedden (37 planten) + 4 zaaibedden (53 planten)

° Sla  op worteldoek : 7 bedden (81 planten)

° Sla in vollegrond : 8 plantbedden (92 planten) + 5 zaaibedden (60 planten) + 4 test-plantbedden (16 planten)

3.4. Gebruikte beschermingsmiddelen

* Op de koude bak (40 cm hoog): grofmazig vogelnet (dag en nacht) slawortelboorder bestrijden - afdekken met vogelnet

* Op het worteldoekbed: stukken worteldoek gesteund door planken, gedragen door 18cm hoge balken rondom het bed, zie onderstaande foto.

sla op gronddoek afdekken tegen de rupsen

* Op de bedden in vollegrond : koepels afgedekt met plastic, noppenfolie of doek, ook gebruik van vliesdoek ( ‘s  nachts), zie onderstaande foto.slawortelboorder bestrijden, afdekken net

3.5. Overzicht van de aantastingen door de slawortelboorder

* op 05/05/10 :eerste aantasting op een onbeschermde vollegrondsteelt geplant op 04/04/10

* op 24/05 : 18 planten (12×1+5×2+1×5)

* op 08/06 : 30 planten (23×1+5×2+1×5)

* op 08/07 : laatste(41ste) aantasting op onbeschermd testbed (35×1+5×2+1×5)

In de periode van 05/05 tot 08/07 werden op 23 verschillende dagen een of meerdere aantastingen genoteerd!

Dank zij het consequent afdekken bleef de aantasting beperkt tot een viertal slabedden met 60 slaplanten waarvan 41 aangetast werden!

3.6  Test met een biologisch middel ‘Conserve’

Bij het planten werd 100cc/plant aangegoten, vertrekkend van een oplossing van 20cc/5 liter water, goed voor 50 planten.

Op de testbedden was er geen verschil te merken tussen bedden al of niet behandeld met  product.

4. Aanvullingen ter vervollediging van het overzichtsartikel dat in 2010 verscheen (zie Uitgebreide info over de  slawortelboorder, uit literatuur en eigen bevindingen (28 april 2010))

 

4.1. De nachtvlinder (de mot)

° Het vrouwtje legt, al fladderend tussen de slaplanten, haar volledige voorraad eitjes gedurende een drietal avondvluchten.

° Ze detecteert door een zeer sterk ontwikkeld reukorgaan  de aanwezigheid van haar geliefkoosde waardplant.

° De eitjes worden, indien geen belemmeringen, zo dicht als het kan bij de stengel, op de grond gedeponeerd.

° De slawortelboorder komt minder voor op zandgronden (dit werd bevestigd door een pioenroos-snijbloemkweker uit NL).

4.2.  De rups ( de larve)

° De rups verplaatst zich soms van plant(bed) tot plant(bed), zie onderstaande, unieke foto!migrerende rups van de slawortelboorder

De foto, genomen om 7 uur ‘s morgens, bevestigt het vermoeden dat de SWB-larve zich wel degelijk verplaatst. In dit geval betrof het een zaaibed, afgedekt met grofmazig vogelnet, dat zich naast het gazon bevond. Blijkbaar liet de vlinder gezien de afdekking, zijn eitjes vallen in de rand van het gazon, naast het vogelnet.

Aangezien de larven zich ook kunnen voeden met graswortels, konden ze aandikken en gingen ze daarna toch nog op wandel, op zoek naar lekkere slaplanten.

Meteen verklaart dit ook waarom in 2009, in slabedden gelegen naast het gazon, voornamelijk de buitenste rijen getroffen werden.

° De rups begint steeds met het uitboren van de stengel en daalt vervolgens af in het wortelstelsel, zie onderstaande foto.rups SBW boort in de stengel

° De  rups slaagt er niet in om verticale  wanden te beklimmen (getest met een aantal larven).

5.  Resultaten van de geteste maatregelen voor preventie en bestrijding

* Er is geen resultaat met het product ‘Conserve’ op de testbedden

* De enige mogelijke preventie blijft het afschermen van de teeltbedden op zijn minst tijdens de nacht.

* Laat geen slaplantjes overnachten in openlucht.

* Het maken van slabedden naast elkaar of slabedden naast een gazon zijn af te raden

* Een afgedekt slabed kan eventueel ook nog omkadert worden door een 10 cm hoge (gladde) plank.

* De periode van aantasting is volgens de mini-enquête zowel april-juli als aug-sept alhoewel  waarnemingen ( zie waarnemingen slawortelboorder op deze link ) slechts beperkte aanwezigheid van de SWB aantonen in aug-sept. Dit blijkt ook het geval te zijn voor de waarnemingen van 2008 en 2009. Wellicht heeft dit met de verlofperiode van de spotters te maken.

* Voor de vroege teelten kan bescherming tegen de koude nachten én de slawortelboorder door gebruik van 5 liter flessen (foto) nuttig zijn. Twee vliegen in één klap.

* In een koude bak, afgedekt met een grofmazig vogelnet op 40 cm hoogte, blijkt, in 2010 zoals in 2009, geen enkele aantasting te noteren.

* De nachtvlinderval is een ultiem middel voor de bestrijding of preventie (zie deze link )

val nachtvlinders, trap moths

6. Resultaten van de mini-enquête van 08/01/11

 

1- 301 ontvangen antwoorden waarvan 54,5% (België),44,5%(Nederland), 1% (andere) waarvoor onze dank

2- 59% van de leden had géén aantasting in 2009 én 2010; 41% had dus wel aantasting in 2009 en/of 2010.

3- 24% van de leden had zowel in 2009 als 2010 aantasting

4- 11% van de leden had géén aantasting in 2009 maar wel in 2010

5- 6% had aantasting in 2009 maar géén aantasting in 2010

6- Van de 41% aantastingen gebeurden er 49%(april-juli), 29%(aug-sept), 11%(april-sept)

7- slechts één lezer gebruikte een afdekking ter preventie.

 

…..Openstaande vragen….
Ondanks uitgebreid internet-zoekwerk blijven er toch een aantal open vragen…
– Hoe lang blijft de slawortelboordermot in leven?
– Hoe komt het dat de aantastingen gespreid zijn over de periode mei-september terwijl het ontpoppen gebeurt in de loop van april?
– Waarom komt de slawortelboorder minder voor op zandgrond?

7. Eindconclusies, na twee jaar intensieve experimenten, onderzoek en opzoekingswerk over de slawortelboorder

  • Nabijheid van gazon, grasland, boomgaarden, met onkruid begroeide percelen blijken een bron van jaarlijkse aantasting te zijn.
  • De beste preventie is het afdekken van de teeltbedden tijdens de nacht.
  • Ondanks consequent opruimen van alle larven blijft men risico lopen door naburige percelen  waar de slawortelboorder misschien ongestoord zijn gang gaat.
  • Hobbytuinders in volkstuintjes worden best gemotiveerd om aantastingen onmiddellijk te bestrijden en te rapporteren aan de collega’s.
  • Geen plantgoed onbeschermd laten overnachten in openlucht.
  • Bij het oogsten van elke slakrop onmiddellijk het wortelstelsel uitgraven en  grondig controleren op aanwezigheid van larve(n)
  • In bepaalde streken komt de slawortelboorder niet alleen voor in april-juli maar eveneens in aug-sept (zie mini-enquête).
  • Een nachtvlinderval is een ultiem preventiemiddel maar vangt ook andere soorten motten en insecten.

Alle informatie over de slawortelboorder, straks ook in jullie moestuin?

Slawortelboorder
Dit artikel is een gevolg van, en een vervolg op, het vorig jaar gepubliceerde bericht
Slawortelboorder doet bijna oogstbare kroppen sla verwelken

Na de vaststelling van deze vrijwel onbekende plaag door Herman de Moor waren er talrijke bruikbare reacties van lezers die het fenomeen ook vaststelden in hun tuin.

Na evaluatie van deze reacties, na consultatie van beschikbare literatuur, en met de ervaringen in de groentetuin van Herman, zijn we ertoe gekomen een allesomvattend artikel over de slawortelboorder te maken. We hopen dat door dit artikel de plaag beter herkend zal worden, wat door de ondergrondse levenswijze niet altijd even gemakkelijk is.

In dit artikel:
1. Beschrijving van de slawortelboorder (vlinder en rups)  en de kenmerken van de schade, gebaseerd op literatuurstudie.
2. Verwerking van de waarnemingen gebaseerd op het voorkomen in talrijke slabedden bij Herman en bij onze lezers.
3. Aanbevelingen voor preventie en bestrijding.
4. Eindconclusie
Credits
Opzoekingswerk, praktijkwaarneming, tekst en foto’s  : Herman de Moor.
Opzoekingswerk, nazicht en redactie : Luc Dedeene

Het loont zeker de moeite dit artikel goed door te nemen. Tot op heden was er nog geen zo’n uitgebreide bespreking van de slawortelboorder te vinden, toch zeker niet in onze eigen taal. Vanzelfsprekend rekenen we op jullie feedback!

Inleiding

Tot op heden hadden wij in onze groentetuin occasioneel teeltverlies door welgekende insecten zoals:
emelten : de larven van de langpootmug
engerlingen : de larven van meikever, junikever, rozenkever.
aardrupsen : de rupsen van nachtvlinders.
larven van de taxuskever
ritnaalden : de larven van de kniptor

Maar, 2009 bleek echter het jaar van een nieuwe belager van onze slasoorten te worden: de slawortelboorder!

De vele slateelten waar wij gedurende de kritische maanden mei-juni-juli ondervinding konden opdoen, hebben geleerd dat het absoluut noodzakelijk was dit onderwerp degelijk uit te spitten. Dankzij de talrijke reacties van onze lezers kregen wij een goed zicht op de ernst van de aantasting.

Naast beschrijvingen gebaseerd op beschikbare literatuur is in dit artikel ook getracht om objectief de mogelijke preventieve en curatieve maatregelen te bespreken. Allerminst een gemakkelijke zaak zo bleek. Vandaar dat dit artikel er ook niet zo vlug aankwam. Met onze dank aan alle lezers die aan ons hun ervaringen en ideeën wilden meedelen.

1. Beschrijvingen gebaseerd op beschikbare (internet)-literatuur

1.1 Naamgeving
De slawortelboorder (Korscheltellus lupulinus, Common Swift EN, la Louvette FR) maakt deel uit van de familie der wortelboorders (Hepialidae).

Tot dezelfde familie ( http://nl.wikipedia.org/wiki/Categorie:Wortelboorder ) behoren eveneens  de hop-, heide-, gemarmerde- en oranje wortelboorder.

1.2 Uitzicht en bouw van de vlinder
800px-Korscheltellus_lupulinus01
Foto van de slawortelboorder, de vlinder (met toestemming ©Entomart, www.entomart.be )
De vlinders zijn van gemiddelde afmeting (25 tot 40mm), hun kaken zijn rudimentair, ze hebben korte tastsprieten. De voorste vleugels zijn bruin-geelachtig, min of meer voorzien van witte vlekjes (speciaal bij het mannetje), de achterste vleugels zijn grijs-geelachtig, donkerder bij het mannetje.

1.3 Voorkomen
Een niet zo gewone soort waarvan de aanwezigheid breed  verspreid en sterk verschillend is doorheen de Europese landen. Ze worden o.a. waargenomen (gespot) in Nederland via volgende site http://waarneming.nl/soort/view/9606. Vervang de begindatum door bv. 2009-04-01 en klik op OK om de waarnemingen te zien van 2009

1.4 De eieren
0,5 mm in doorsnede, bijna volledig rond, witachtig, vervolgens zwart.

1.5 De rups

Tot 35 mm lang, wit, blinkend, doorschijnend waardoor de zwarte darminhoud vaak zichtbaar is, voorzien van vele lange fijne haartjes. Grote kop helder bruin-rood van kleur. Extreem beweeglijk en zeer vlug opgeschrikt als ze gestoord wordt.

rups-slawortelboorder

Foto  : Rups van de slawortelboorder.rupsen van de slawortelboorder

Foto: rupsen van de slawortelboorder van diverse groottes.

1.6 De cocon :
20 mm lang, bruin-roodachtig met uitsteeksels op de buikzijde en getande kartelingen op de rugzijde.

1.7 Biologie
De vlinders vliegen bij valavond in mei en juni, zeer uitzonderlijk in augustus en september, rakelings over de weiden, gazons en de weilanden, in fladderende zwermen.

Het vrouwtje legt tot 300 eitjes welke ze willekeurig, tijdens haar nachtelijke vluchten, loslaat aan de basis van de planten.

De eieren broeden uit na ongeveer 9 dagen. De jonge rupsen boren zich in de grond en vreten de kraag en de wortels van de planten uit.

Vervolgens leven ze verder in de grond dank zij het eten van de wortels van grasachtige en talrijke andere planten, voornamelijk deze met een vleesachtig of houtachtig wortelstelsel.

Ze bouwen in de grond voedingsgangen, bezet met zijdeachtige draden, waarin zij zich opgerold verbergen als men hen stoort. Ze kunnen evenwel gemakkelijk gevangen worden door het uitgraven van de grond.

De rupsen groeien ook tijdens de winter en zijn  bestand tegen de koude. In de lente (april-mei) transformeert de rups op één maand tijd naar een nieuwe vlinder.

1.8 Levenscyclus
Per jaar één generatie. De vlinder vliegt uit in mei-juni, legt zijn eieren. De larven ontwikkelen en voeden zich tot de lente van het volgend jaar ondergronds.

1.9 Habitat
Open graslanden, heiden, moerassen en grazige bospaden; ook tuinen en wegbermen in stedelijke omgeving.

1.10 Waardplanten en schade
De rups van slawortelboorder  is erg actief en de larve kan een zeer vervelend ongedierte zijn in de tuinen waar zij zich, door haar kracht en lenigheid, moeiteloos vrij snel verplaatst van de ene plant naar de andere.

De geprefereerde waardplanten van de rups zijn de slasoorten maar ze is eveneens bekend om  belangrijke schade die ze soms aanricht bij de teelt van aardbeien.

Bovendien blijkt de slawortelboorder-larve, bij gebrek aan lekkere sla, nog andere slachtoffers te maken o.a. bij vaste planten en bloem(bollen) zoals bvb iris, dahlia, pioen en lelie. Ongecontroleerde aantastingen van vaste planten riskeren zich verder uit te breiden en van jaar tot jaar erger te gaan worden.

1.11 Symptomen
De (sla)plant vertoont eerst gedurende enkele dagen een doffe kleur alsof ze gebrek heeft aan water. Vooral ‘s avonds, na een warme dag, is dit verschijnsel goed waar te nemen.
Later ligt de aangetaste plant er slap en levenloos bij en blijkt de kraag ter hoogte van de grond volledig “uitgeboord”.
Door dicht bij het wortelstelsel dieper in de grond te gaan graven vindt men al heel vlug een zeer beweeglijke en geagiteerde rups op worteldiepte.

slawortelboorder

Foto: links gezonde krop, rechts krop met doffe kleur en slappe bladeren.

slawortelbaar-schade-wortelvraat
Foto: stengel is helemaal doorboord.

1.12 Bestrijding :

  • Bewerken van de aangetaste grond gecombineerd met inmengen van een bodeminsecticide op het ogenblik van het planten.
  • Regelmatige grondbewerking, beplanting en onkruidvrij houden zou de kans op aantasting reduceren.
  • Opmerking : de literatuur stelt dat er weinig of geen studie gedaan is omtrent de slawortelboorder en de bestrijdingsmogelijkheden. De aantastingen komen eerder voor in de hobby-slateelten en privétuinen.

Tot zover onze zoektocht door de beschikbare literatuur.

2. Ervaring op basis van  talrijke slabedden en reacties van onze lezers.

2.1. Omtrent de periode van aantasting:

  • Eerste vastgestelde kropsla-aantasting vanaf 25 mei 2009 op bijna oogstbare kroppen.
  • Diagnose en determinatie door insectendeskundige Sylvia Hellingman van de de firma biocontrole ( http://www.biocontrole.nl ) op 1 juni (zie ook deze link van biocontrole )
  • Op 7 juni reeds 25 aantastingen op kropsla
  • Op 15 juni zijn er 30 aantastingen
  • Op 28 juni :6 larven aangetroffen tijdens opruiming van een bedje (opgeschoten babyleaf-sla) door veelvuldig (8 x) omspitten met de spitvork.
  • Geen verdere aantasting meer in de volgende maanden.

2.2 Omtrent de plaats van aantasting:

  • Vooral op uitgeplante kropslabedden en niet of zeer zelden (éénmaal) op sla-zaaibedden
  • In alle gevallen één larve per aangetaste plant uitgezonderd één geval (2 larven)
  • Zowel in volle grond als op gronddoek
  • Niet aangetroffen in een met vogelnet afgedekte koude bak.
  • Veel aantastingen in slabedden naast een gazon en vooral in de rij planten vlak naast de gazonrand en véél minder in de 2de rij.

2.3 Ervaringen uit de reacties van de lezers

  • Vastgesteld bij kropsla, krulsla, ijsbergsla
  • Slechts één larve per plant uitgezonderd één geval (één grote larve en een 10-tal kleine van 1/5cm op 10cm diepte)
  • Vooral op uitgeplante planten en niet op zaaibedden
  • Aantasting in vollegrond, gronddoek en in de kas (één reactie)
  • Talrijker aantastingen dicht bij graslanden

3. Preventie en bestrijding

3.1 Aanbevelingen ter voorkoming van aantasting

3.1.1 Preventie met mechanische middelen :

  • Opvolgen via http://waarneming.nl/soort/view/9606 wanneer de eerste vlinders gesignaleerd worden
  • Bedden afdekken met vliesdoek of insectengaas (zéér fijne mazen)
  • Een vorm van kraag rond de slaplant aanbrengen die een paar cm boven de grond uitsteekt. (Tip van Fonz Hendrickx, 4 juni : Ik plant al mijn sla uit in plastic plantpotjes van 10 cm doorsnee waar de bodem is uitgehaald. De randen blijven 1,5 tot 2 cm boven het grondoppervlak. Goed kijken of ze overal boven de grond uitsteken.)
  • De kasdeuren dicht houden bij valavond of afschermen met muggengaas(deuren)
  • Koude bakken afdekken met vogelnetten, vliesdoek, dunmazig insectengaas.

3.1.2 Preventie met chemische of bio-middelen :

  • Gebruik van bio-knolvoetvrij product (tip van Frank De Vos, 17 juni)
  • Gebruik van andere chemische of bio-middelen? Tot nu toe zijn er ons geen meer bekend (ter preventie!).

3.2 Aanbevelingen ter bestrijding van de larven na aantasting

3.2.1 Bestrijding met mechanische middelen

  • Uitgraven van het plantgat onmiddellijk na vaststelling van de aantasting en de larve verwijderen
  • Bij oogsten van schijnbaar intacte slakroppen toch het wortelstelsel voldoende diep uitgraven en onderzoeken op aanwezigheid van larven
  • Na einde oogst van een volledig bed, de grond meermaals omspitten met de spitvork om de laatste larven op te sporen
  • Op het einde van het seizoen de kippen laten scharrelen in de moestuin (tip van Johan, 1 juli)

3.2.2 Bestrijding met chemische, bio-of andere middelen :

  • Gebruik van nematoden (aaltjes). Meer uitleg, zie deze pagina van biocontrole
  • Gebruik van een erkend bodeminsecticide waarmee de planten aangegoten worden. In België is Conserve, een biologisch insecticide nu ook erkend als bodeminsectide tegen maden en rupsen.

4. Eindconclusies

Vooreerst kunnen we stellen dat er voor de hobbytuinder  weinig studie gedaan werd omtrent de slawortelboorder en zijn larven. Er zijn dan ook niet echt producten op de markt die preventief actief zijn.

De behandeling met nematoden, die de rupsen in de grond opsporen en vernietigen en een paar weken daarna zelf afsterven, is een mogelijke optie. De toepassing gebeurt best voor het uitplanten van de sla. Tijdens de teelt is een behandeling moeilijk uit te voeren. De kostprijs van de ze methode is vrij hoog en het product kan niet lang bewaard worden.
Lees hier meer over de toepassing van de nematoden.

Er blijven bij gebrek aan studies nog een aantal vragen en bevindingen zoals :

° Waar deponeert de slawortelboorder zijn eitjes? Is dit bovenop de slabladeren, op de grond naast de plant of verderaf (in een aangrenzend gazon)

° Waarom blijkt er bijna geen aantasting te zijn in zaaibedden?
Is het omdat de vlinder alleen vliegt boven planten met meer volume of is het omdat de grond aan de wortelkraag van de ter plaatse gezaaide sla verhard is en dus moeilijk doordringbaar is voor de pas uitgekomen larven zodat ze uiteindelijk afsterven? In dat geval zou een regelmatige grondbewerking in het zaaibed, een maatregel voor bestrijding, vernoemd in internetliteratuur, precies het tegenovergestelde effect hebben!!

In hoeverre verplaatst de uitgekomen larve zich vanaf zijn uitbroedplaats naar de planten toe en verhuist zij van de ene plant naar een volgende?

We vonden in elk geval, bij het oogsten van volwassen kropsla, verschillende kroppen met gedeeltelijk uitgevreten wortelkragen. Blijkbaar was er voor deze slaplanten toch nog voldoende sapstroom om tot kroppen met enig volume verder uit te groeien. Maar waar was de larve dan gebleven?

Er bestaat twijfel omtrent het nut van het aanbrengen van een kraag (bvb een paar cm hoog). Bij het ontdekken van de larven werd precies vastgesteld dat ze extreem beweegbaar en lenig waren,ook op gladde oppervlakten.

Werkt het afdekken van bedden of koude bak misleidend voor de slawortelboordervlinder? We vermoeden van wel gezien er geen enkele aantasting gevonden werd in de afgedekte koude bak.

Zou er dan geen enkel eenvoudig middel zijn dat, wekelijks toegepast door besproeien van de grond, de aanwezige eitjes rond de planten vernietigt?

Tot besluit :

  • De nadruk dient gelegd te worden op de “aanbevelingen ter voorkoming van aantasting door middel van mechanische middelen”.
  • Bij aantasting, onmiddellijk elke aangetaste plant uitgraven en de larve(n) verwijderen.
  • Bij oogsten van intacte, blijkbaar niet-aangetaste, kroppen toch steeds onmiddellijk het wortelstelsel verwijderen en eventuele larven opsporen.

Voor dit seizoen rekenen wij verder op uw medewerking. Het zal belangrijk zijn om alle aantastingen te signaleren in de reactiebox onderaan dit artikel of via lezersbijdrage@plantaardig.com . Indien u beschikt over een digitaal fotoapparaat, tracht steeds foto’s op te sturen van de larve(n) zodat de diagnose met volledige zekerheid kan gesteld worden door ons.

Credits
Opzoekingswerk, praktijkwaarneming, tekst en foto’s  : Herman de Moor.
Opzoekingswerk, nazicht en redactie : Luc Dedeene

De teelt van tomaten in potten, deel 2 (Toch kurkwortel in pottenteelt?)

Dit artikel van Herman De Moor is deel 5 in de serie over de strijd tegen bodemmoeheid bij de teelt van tomaten in de serre (kas) bij hobbytuinders. Het is een vervolg op het artikel, de teelt van tomaten in potten, waaruit bleek dat de groeikracht en opbrengst op spectaculaire wijze kon verbeterd worden.  De teeltwijze werd in 2009 licht aangepast, onder andere het grondmengsel. Deze aanpassingen vind je in dit artikel besproken. Het goede resultaat daarvan kan je zien op de foto’s.

Maar misschien kan het toch nog beter, want tot onze grote verrassing werd een beetje kurkwortelaantasting vastgesteld op de in pot geteelde tomaten. Ook twee andere lezers-hobbytuinders stelden dit vast en berichtten daarover. Hun ervaringen lees je ook in dit artikel. Over de omstandigheden en oorzaken komt Herman in dit artikel uitgebreid terug. Dit artikel wordt afgesloten met enkele aanbevelingen om de kurkwortelaantasting tot een minimum te herleiden en zo een nog beter resultaat te bekomen.

Aanpassingen aan de teeltwijze van 2008
Zoals aangekondigd werd in 2009 getest met een aangepast grondmengsel, namelijk 50% goede potgrond, 35% tuingrond en 15% grof zand. De bedoeling van de test was de doordringbaarheid van het mengsel te verbeteren zodat de watergift gemakkelijker in de diepte zou doordringen.
Daarenboven werd ook een plastic gietbuis (diameter 30mm, zonder gaten) ingeplant tot op de bodem van de pot, halfweg tussen de stengel en de zijwand van de pot.
Hierbij hoopte ik, door vanaf de 3de bloemtros water te geven in de buis, aan het wortelstelsel beneden in de pot, voldoende water beschikbaar te stellen.

Vaststellingen tijdens de oogst :

° twee planten (Harzfeuer F1 en Fandango F1) vertoonden een tijdelijke groeistop waarbij ‘s avonds de bovenste bladeren verslapten en dit ondanks een gelijke watergift voor alle planten in de kas.
Na vroegtijdig toppen (4de bloemtros) bleek het uiteindelijke teeltresultaat nog aanvaardbaar.

° Rivièra F1 (Coeur de Boeuf type) had een opmerkelijk klein wortelstelsel en  had meer water nodig dan de andere potplanten. Door vroegtijdig toppen was er uiteindelijk toch nog een goed oogstresultaat.

° één soort (Cristal F1) vertoonde op één plant “neusrot” op tros 3; het verschijnsel was tijdelijk en door vroegtijdig toppen was er nog een mooie oogst met grote vruchten.

Dat sommige soorten meer water vragen dan andere of gevoeliger zijn voor neusrot (door een minder sterk wortelstelsel) is wel bekend, maar gezien de zeer goede resultaten van 2008, was ik toch verwonderd.

De teelresultaten bleken, achteraf beschouwd, toch nog erg goed mee te vallen.

Ter illustratie,hierbij enkele foto’s, genomen in juli vorig jaar, die dit goede oogstresultaat aantonen. Bemerk ook de gietbuis in de potten waarvan hierboven sprake.

Tamaris F1.

Tamaris F1, tomaten telen in pot ter bestrijding van bodemmoeheid.

Fandango F1 + Harzfeuer F1

Fandango en Harzfeuer, tomaten telen in pot ter bestrijding van bodemmoeheid.

Hobby F1

Hobby F1, tomaten telen in pot ter bestrijding van bodemmoeheid.

Cristal F1

Cristal F1 , tomaten telen in pot ter bestrijding van bodemmoeheid.

Rivièra F1

Riviera F1. Tomaten telen in pot ter bestrijding van bodemmoeheid.

Vaststellingen tijdens het rooien van de wortelstelsels op einde oogst :

 

° De wortelstelsels van alle planten waren dit jaar,in tegenstelling met 2008, flink ontwikkeld beneden in de pot en ver doorgegroeid in de kasgrond onder de potten.

° Alle wortelstelsels waren, over gans de hoogte, in lichte mate aangetast door de kurkwortelschimmel.
Hier zie je de foto’s van Harzfeuer, Cristal, Tamaris en Hobby. Klik op de foto’s voor vergroting.

DSC00606 DSC00607

DSC00608 DSC00609

° De doorgegroeide wortels (stukken tot 30 cm lang) waren wel vrij sterk aangetast. Zie onderstaande foto’s. Klik op de foto’s voor een vergroting.

DSC00610 DSC00611

Vaststellingen bij potteelten van  twee collega’s hobbytuinders, met dank voor hun gewaardeerde medewerking.

 

° Willy Teirlynck gebruikte grote potten van 35 cm hoog, gevuld met 100% potgrond. Ze waren voorzien van een gietbuis tot op 3 cm van de bodem en deze werd gebruikt vanaf de 2de bloemtros in de buis. De potten hadden ook grote, zelf  geboorde gaten. Toch was er géén kurkwortel aantasting op de wortels in de pot. Gezien de diepte van de potten waren de wortels niet doorgegroeid in de kasgrond en het ganse wortelstelsel was ok.

Eén overblijvende plant werd, met slechts 15 cm potgrond gevuld en géén gietbuis, bovenop de kasgrond geplaatst. Bij deze ene plant bleek tijdens het rooien dat  gans het wortelstelsel stevig doorgegroeid was in de kasgrond en volledig aangetast was door de schimmel.
De aantasting gebeurde door het doorgroeien van het wortelstelsel door de geboorde gaten én er was geen gietbuisje gebruikt  bij deze ene plant.

° Daniel Lenssens liet, na de oogst van 2008, al zijn potten (zonder geboorde gaten) overwinteren in de grond. De grond in de potten én de kasgrond was toen reeds aangetast door de kurkwortelschimmel.
In de lente van 2009 werden zijn potten één per één leeg gemaakt, niet afgewassen maar wel volgegoten met water na het geven van een weinig kalkcyanamide op de potbodem.
Daarna werden de potten gevuld met het mengsel,zoals aangeraden in het artikel. Slechts een deel van de potten werden voorzien van gietbuizen tot op de potbodem.
Bij het rooien bleken alle planten aangetast door de kurkwortelschimmel. De oogstresultaten vielen weliswaar nog heel goed mee en waren beduidend beter dan in 2007.

De aantasting was hier dus aanwezig in potten zonder geboorde gaten en zowel in potten zonder als met gietbuisjes.

Toch kurkwortelaantasting bij de teelt in potten? Vaststellingen en oorzaken.

1) Het nieuwe grondmengsel blijkt bevredigende resultaten te geven.

Er werd wel degelijk vastgesteld dat, onafhankelijk van het gebruik van gietbuisjes, het wortelstelsel duidelijk meer ontwikkeld was in de diepte. Er is dus geen voorlopig geen reden om andere grondmengsels uit te testen.

2) De vaststellingen brengen aan het licht hoe agressief deze schimmel wel is. Nergens op het web was informatie, toegankelijk voor een leek, te vinden omtrent de manier waarop de schimmel zich ontwikkeld en voortplant.

De gaten in de pot werden oorspronkelijk aangeraden om te vermijden dat het wortelstelsel te beperkt zou blijven, om minder last te hebben van stilstaand water en de waterbuffer te vergroten. Dat er aantasting van de wortels zou zijn bij het naar buiten groeien was te voorzien, maar dat die aantasting de pot binnenkwam en het wortelstelsel zou besmetten was niet voorzien.

Voordeel blijft wel nog steeds dat het langer duurt vooraleer de wortels aangetast worden. Uit de bovenstaande foto’s blijkt een gezonder wortelstelsel dan wanneer er in de grond geteeld zou zijn. Men zou er kunnen van uit gaan dat in het begin van de teelt, eventueel tot aan het toppen, de aantasting gering is en de plant dus zijn vruchten goed kan laten uitgroeien. Aldus verhindert de kurkwortelaantasting de planten niet om tot volle wasdom te komen en de vruchten groot te laten uitgroeien.
Moest er geteeld geweest zijn in de vollegrond van de kas, dan zou de plant  moeite gehad hebben om tot volle wasdom te komen en zo bij de 4de-5de tros blijven steken zijn in de groei.

In mijn eigen teelt en bij die ene plant van Willy’s teelt was de oorzaak van de kurkwortelaantasting te wijten aan het doorgroeien van de wortels door de geboorde gaten in de potbodem.

In de teelt van Daniel was de aantasting niet te wijten aan doorgroeien van de wortels want er waren géén gaten geboord in de bodems.

De echte oorzaak lag hem hier enerzijds in het hergebruik van eerder(2008) aangetaste potten en anderzijds in het doorspoelen van de potten, ter plaatse in het oude plantgat.

Eindconclusies en Aanbevelingen:

 

1.  Diepere potten

Hoe dieper de potten, hoe minder kans op doorgroeien van de wortels. Potten van 20 liter en 30 cm diep zouden wel eens de norm kunnen zijn.

2. Geen grote gaten in de potten meer maken.

a) Géén bijkomende gaten meer maken in de potbodem. De reeds aanwezige (kleine) gaatjes moeten wel steeds open gelaten worden.

b) Indien u over bestaande potten mét grote gaten beschikt en deze wil hergebruiken, kan u het volgende doen.  Leg in de pot een stevige, voldoende dikke, plastiekfolie. Maak daar dan de gaten in  op dezelfde plaats als de grote gaten van de pot, maar dan kleiner.

c) Ook de methode “pot-in-pot” zou een oplossing kunnen zijn.Hierbij heeft de buitenste pot grote gaten; in de binnenste pot (zonder bijkomende gaten in de bodem) staat de plant.
Hierbij zou men op de bodem van de buitenste pot wat hard materiaal kunnen plaatsen zodat de binnenste pot wat hoger uitsteekt. De ruimte onder de binnenste pot kan dan eventueel het teveel aan water opvangen. Bovendien kan, indien dit nuttig is tijdens de teelt, de binnenste pot gedraaid worden teneinde de plant een andere lichtinval te geven.

3. Potten ontsmetten

Alle potten grondig ontsmetten ( bv. met bleekwater) en daarna grondig naspoelen vooraleer ze (opnieuw) in te graven in de kasgrond.

4. Potten hoger zetten

De potten ongeveer 5 cm boven de grond laten uitsteken en opletten dat er geen vervuilde aarde terecht komt tijdens de teelt.

5. Potten niet in de moestuin of serre leeg maken.

Bij het legen van potten, waarvan het grondmengsel besmet is, de inhoud van de pot NIET deponeren in de groentetuin of composthoop.

6. Aangetaste wortels niet op de composthoop

Door kurkwortelschimmel aangetaste wortels niet  op de composthoop gooien.

7.  Gebruik van de gietbuisjes

Het gebruik van gietbuisjes is nuttig. De watergift via de buis dient wel beperkt te zijn in timing (vanaf 3de bloem) en hoeveelheid water en frequentie.

8. Het gebruik van kalkcyanamide blijkt geen preventief of curatief middel te zijn in de bestrijding van de kurkwortelschimmel en dus eigenlijk overbodig.

9. De potten bovengronds plaatsen bovenop de vervuilde kasgrond is geen optie. De temperatuur in een kleine hobbyserre (hobbykas) kan hoog oplopen. Het wortelstelsel van de tomatenplant blijkt daar slecht op te reageren en mogelijks kan een korte of blijvende groeistop hiervan het gevolg zijn.

Update oktober 2010, na waarnemingen door Herman bij planten die al een tijdje afgeknipt waren, maar waarvan de wortels nog niet gerooid waren.
“Controle op het al of niet aanwezig zijn van kurkwortel gebeurt, plant per plant, en dit onmiddellijk  na het plukken van de laatste vruchten van die plant. Zo ben je zeker dat het wortelstelsel nog actief is op het ogenblik van de controle. Controleren als de allerlaatste plant afgeoogst is  zorgt ervoor dat het wortelstelsel al aan het afsterven is, zodat je verkeerdelijk de indruk hebt dat er een hevige kurkwortelaantasting is.”

Beste lezer, aarzel niet om vragen te stellen of uw bevindingen mee te delen.

Aardpeer, nu nog de tijd om een voorraad te oogsten.

aardpeer vers geoogstIn deze tips uit Peter’s Biotuin:
Aardperen oogsten en bewaren
Aardpeerscheuten oogsten
Twee recepten.
Het is februari, de nieuwe groei van de aardpeer zal niet lang meer op zich laten wachten. Het is nu het moment om nog een flinke voorraad extra te oogsten, we rooien de grillige knollen en slaan ze op in een koele ruimte. We zorgen er voor dat de knollen niet kunnen uitdrogen (slap worden). We kunnen immers nog een aantal weken genieten van een ‘verguisde groente’. Voor sommigen een onkruid, voor anderen een delicatesse. Ik kan er ook niets aan doen maar bij mij in de tuin (zware grond) groeit aardpeer goed en is het geen woekerplant zoals bij menig tuinder uit de zandgrond.

De grillige knollen slaan we op in een kist met aarde of in een grote plastiek zak. Het overschot van de knollen, indien niet verwerkt in de keuken, kunnen we ook gebruiken om aardpeerscheuten te oogsten.

Daarvoor moeten de knollen blijvend bewaard worden in het donker en naarmate dat de nieuwe groei hervat kunnen we de jonge scheutjes verzamelen, goed wassen en verwerken in gerechten. We oogsten de scheuten als ze een lengte hebben van ongeveer 10cm. Na het oogsten van de scheuten kunnen de resterende knollen gewoon terug in de grond als pootgoed voor oogst volgende herfst of winter.

Verwerken in de keuken:

    De knollen schillen en gebruiken in een puree.

400 gram geschilde aardappelen en 200 gram geschilde aardperen in een kookpot, zouten als gewone aardappelen en koken tot de beide gaar zijn. Afgieten en laten uitlekken, een klompje boter toevoegen, wat extra peper en zout, een scheutje melk en alles stampen en vermengen tot een groente-puree. Deze stoemp te serveren met een gebakken witte vis.

Smakelijk.

    Gebakken aardpeerscheuten.

De aardpeerscheuten goed wassen en laten uitlekken. We nemen een pan met boter en laten die smelten, laten de aardpeer scheuten lichtjes gaar worden en bruinen op een zacht vuurtje, peper en zout toevoegen en blussen met een heel klein beetje room en laten inkoken, klaar is kees. Te serveren met gebakken kippenlevertjes en een gebakken aardappeltje.

Smakelijk.

Zelf kropsla telen : van zaad tot krop (deel 2).

Kropsla of botersla ontbreekt in haast geen enkele moestuin. In deze mini-serie beschrijft Herman De Moor het  zelf opkweken van sla. Onlangs kon u al een aantal van zijn methodes lezen en bekijken in deel 1 van “zelf kropsla telen 2008”
Het jaar nadien werd onder andere een experiment uitgevoerd met de zeer vroege opkweek.  Maar Herman voerde daarna nog een twintigtal andere plantingen uit van sla. Onder meer in tunneltjes (zie deel 1), in de koude bak (artikel), maar natuurlijk ook op gronddoek (artikel). Het teeltverloop van een aantal scenario’s daarvan kan je ook in dit artikel nalezen. Het artikel begint waar Herman vorig jaar gestopt was, namelijk bij de zeer vroege teelt van slaplantjes.

Een (nog) vroegere kweek ?
In 2009 liep een test waarbij gezaaid is 09/01/09. Hierbij de inleiding daarover.

Bedoeling is om, eens de kieming in de kelder bij 15°C gebeurd is, de opkweek verder te zetten d.m.v. de verwarmde propagator (ingesteld op 10°C grondtemperatuur) in de koude kas.
Indien overdag, bij zonnig maar koud weer, de temperatuur in de kas sterk oploopt, stopt de propagator zijn opwarmfunctie. Omdat de temperatuur onder de koepel, door de invallende zon, heel vlug kan oplopen, haal ik de koepel van de propagator overdag weg tot het invallen van de avond.

Volgende recente foto’s, genomen op 30/01/09, tonen een eerste niet onaardig resultaat, dank zij een onafgebroken oplettendheid i.v.m. de invloed van de afgelopen koude winterperiode.
Het kwam er op neer gepaste maatregelen te nemen

Deze waren :
– Overdag het wegnemen van de propagatorkoepel bij zonnig weer om te hoge temperatuur in de propagator te vermijden. Immers, zelfs al vriest het buiten, in de kas kan het al flink warm worden.
– ‘s Nachts bij vrieskou kan de temperatuur in de kas onderuit gaan en is het nodig om ofwel de plantjes te verhuizen naar een minder koude ruimte (hoger dan  5°C) ofwel  de propagator zeer goed af te dekken en/of te isoleren.

 kropsla plantjes telen voor de vroege teelt.

kropsla plantjes telen voor de vroege teelt.

Vervolg, geschreven door Herman, februari 2010.

Het verder opkweken van de kleine zaailingen verliep,omwille van de sterk wisselende temperaturen in de koude kas niet zonder problemen.

Overdag was de gesloten propagator afgesteld op 10°C(grondtemperatuur). Bij vriesweer was het overdag afwisselend behoorlijk koud, zonder zon en dan plots volop zonnig weer.

Hierdoor steeg de temperatuur in de kas lichtjes maar vooral de binnentemperatuur in de propagator ging, door rechtstreekse straling op de propagator, fors de hoogte in wat al heel vlug leidt tot “fileren” (dun opgroeien) van de plantjes.

Anderzijds waren er behoorlijk koude nachten die dan weer de propagator binnenruimte gingen beïnvloeden waardoor de temperaturen te laag daalden(< 5°C).

Om dit alles onder controle te houden moest men overdag steeds klaar zijn om bij zonnig weer het propagatordeksel te verwijderen.Tijdens de nacht was het dan nodig om de propagator te isoleren tegen de vrieskoude.Een vermoeiende bezigheid die,toen ik fileren van de plantjes bemerkte, mij deed besluiten om alle plantjes, geplaatst in een piepschuimkist, te verhuizen naar een vriesvrije(10°C) professionele kas van een bevriende buurman.

Op het einde van de opkweek werden de plantjes uitgeplant, onder plastic flessen (5 litr), in de met glas afgedekte koude bak.

Mijn conclusie was dan ook dat voor een allereerste slateelt in koude bak of kas men beter de eerste plantjes aankoopt in een tuincenter.

De volgende zaaibeurt van 22/02/09 zou later aantonen dat het wel mogelijk was om mooie stevige plantjes zelf op te kweken.

Hieronder volgt het verdere teeltverloop van deze zeer vroege teelt van kropsla gezaaid op  9 januari :

– 09/01/09 : zaaien in cactuspotjes,gevuld met goede potgrond,in de kelder bij 15°C

– 13/01/09 : verhuis naar de koude kas

–  28/01/09 : aanvullen van de grond in de cactuspotjes tot aan bovenrand om lichte filering te corrigeren.

– 12/02/09 : verhuis naar een vriesvrije professionele kas.

DSC00358

– 05/03/09 : toestand tijdens het verblijf in de professionele kas.

DSC00367

– 11/03/09 : uitplanten,van een gedeelte van de planten, in koude bak onder plastic fles(5 liter) DSC00388

– 14/03/09 : uitplanten van de resterende planten in vollegrond onder plastic fles(5 liter)

Enkele voorbeelden van latere “vroege teelten” 
Uit de meer dan 20 teelten (zaaien of uitplanten) in de loop van 2009 volgen enkele voorbeelden met een verschillend opkweekverloop.

Scenario 1 : aankoop van slaplantjes in perspot in het tuincentrum.

– 07/02/09 : aankoop van de plantjes

– 14/02/09 : verplanten in grotere potten (diameter 12cm) met goede potgrond in de koude kas.

DSC00361

– 08/03/09 : uitplanten in de koude bak

DSC00384

– 02/05/09 : eerste oogstbare kroppen.

Scenario 2 : uitplanten in koude bak of vollegrond

– 22/02/09 : zaaien in cactuspotjes met goede potgrond
(in de kelder bij 15°)

– 25/02/09 : verhuizen naar koude kas

– 01/04/09 : plantjes staan klaar om uit te planten onder plastic fles in vollegrond of koude bak.

DSC00393

– 01/04/09 : uitplanten in afgedekte koude bak.

DSC00398

– 11/04/09 : toestand vollegrondteelt na een tiendaags verblijf onder plastic fles.DSC00400

– 28/04/09 : toestand vollegrondsteelt 28 dagen na uitplanten onder plastic fles.DSC00419

Scenario 3 : zaaien in koude bak, uitdunnen en verplanten in potjes en later uitplanten in vollegrond onder koepel

– 16/03/09 : zaaien in koude bak

– 16/04/09 : verplanten in 9 cm potjes naar de koude kas

– 27/04/09 : uitplanten in vollegrond onder koepel met plastic

Scenario 4 : zaaien in cactuspotjes, uitplanten op worteldoek

– 03/04/09 : zaaien in cactuspotjes met goede potgrond
(in kelder bij 15°C)

– 07/04/09 : verhuizen naar koude kas

– 01/05/09 : uitplanten op worteldoek

DSC00448

Scenario 5,6,7 : zaaien in vollegrond onder koepel (artikel) en  uitplanten naar vollegrond, koude bak of worteldoek.

Alle  beschreven scenario’s gaven goede oogstresultaten en een oogstspreiding die, zonder enige onderbreking, lekkere sla vanaf begin mei tot einde oktober produceerden.

Alle  beschreven scenario’s gaven goede oogstresultaten en een oogstspreiding die, zonder enige onderbreking, lekkere sla vanaf begin mei tot einde oktober produceerden.

Nog een paar foto’s ter illustratie van de talrijke 2009-slateelten

– 17/07/09 : zaaien van een zomerteelt van sla in de volle grond. U merkt de pas gezaaide sla vooraan op de foto, onder draad, als bescherming tegen de rondzwervende poezen.

DSC00536

– 17/07/09 : diverse oogstklare slateelten (kropsla,lollo bionda, rode en groene eikenbladsla, ijsbergsla) in de koude bakDSC00537

Spelbrekers in 2009 waren de “Slawortelboorder” (zie alvast dit bericht, binnenkort de follow-up daarover in een ander artikel) en een aantasting van “zwartrot” na opeenvolgende en veelvuldige stortbuien.

Deel ook uw teelmethodes van sla met de andere lezers! Laat een reactie na in de onderstaande commentaarbox.

Paarse bladeren bij de tomaten

Ter inleiding

Bij het lezen van de titel van dit kleine artikel zal er bij een aantal hobbytuinders DSC00197waarschijnlijk een lichtje gaan branden.

Mogelijks hebben sommige lezers er al mee te maken gehad, in min of meerdere mate en voornamelijk in het bovenste deel van de tomatenplant (de jongste bladeren dus).
Misschien is na verloop van tijd het verschijnsel geleidelijk aan verdwenen en heeft men er feitelijk geen last van gehad. In dat geval heb je geluk gehad want het kon veel slechter aflopen voor uw plant. Dat ondervond ik in 2008 dubbel en dik.

Dit artikeltje geeft aan wat mogelijke oorzaken kunnen zijn van de paarsverkleuring van de jonge bladeren en welke maatregelen en voorzorgen er kunnen genomen worden.

Omdat, bij mijn weten, in de literatuur of op internet, het verschijnsel nog niet besproken is, heb ik mijn ondervinding met de lezer(s) van “plantaardig.com” willen delen.

Het probleem

Ruime tijd geleden (in de loop van 2007) kwam het verschijnsel ter sprake. Luc Dedeene had tijdens een bezoek aan een volkstuin, het verschijnsel opgemerkt en vroeg zich af of dit in mijn teelt ook het geval was. Bij nader onderzoek op mijn buitentomaten waren, in beperkte mate, paars wordende bladeren te vinden op een paar planten aan de rand van het teeltbed.

Tijdens het opkweken van het plantgoed had ik ten andere al geconstateerd dat de stengels van het plantgoed soms lichtpaars kleurden na een periode van koude tijdens het opkweken.

Luc en ikzelf waren, gezien het feit dat de teelt gebeurde in een koude periode, van oordeel dat het verschijnsel te maken had met koude.

Vandaag moet ik concluderen dat inderdaad lage temperaturen tijdens de teelt de oorzaak is maar eveneens koude wind of langdurige tocht waaraan de tomatenplant blootgesteld wordt

Sinds onze eerste conclusie in 2007 heb ik,telkens ik een tomatenteelt van een andere hobbytuinder kon bezoeken,aandachtig nagegaan of het verschijnsel nog te vinden was en dit bleek het geval…

Al naargelang de ernst van de aantasting gaat het over paars wordende bladeren (beginnend aan de onderkant van het blad) van het bovenste deel van de plant (de meest recente bladeren dus) of slechts enkele kleinere jonge blaadjes in de kop van de plant.

Ik vond het verschijnsel terug in volgende gevallen:

  • In de kop van de buitenste planten van een buitenteelt(onbeschermd) van mijzelf en een bevriende hobbytuinder. Dit was in 2007. Het ging hier telkens om een aantasting van de buitenste planten van het bed die, weliswaar in volle zomer, regelmatig blootgesteld waren aan koude NO-wind.
  • Op één plant van een kasteelt bij een andere collega. De plant bevond zich achteraan de kas waar de collega een ventilator liet draaien wanneer het echt héél warm werd. Bij nader inzien zag ik de plant, telkens de ventilator draaide, met de bladeren wuiven. Tocht dus tijdens een zonnige periode.
  • Bij mijzelf op bijna alle niet-geënte tomatenplanten van de onbeschermde buitenteelt. Het betrof nog steeds hetzelfde perceel dat sterk onderhevig was aan de kwalijke NO-wind en de lage temperaturen van het teeltseizoen 2008. Omdat het slechte weer zo lang aanhield, gingen de meeste buitenteelt-planten (Hobby F1) in een bijna volledige groeistop en moest ik al heel vlug aftoppen en was de productie laag. Eigenaardig genoeg bleken 7 geënte planten daar echt duidelijk minder last van te hebben terwijl ze evengoed in dezelfde omstandigheden groeiden.
  • Bij mijzelf in 2008, op een niet geënte potplant(Hobby F1),die dicht bij de ingangsdeur van de kas stond. Tocht dus. De plant ging uiteindelijk ook in volledige groeistop. Het bovenste deel (30 tot 40 cm)  van de plant was aangetast. Alle andere bladeren verloren de blank die typisch is voor een gezonde plant. De tomaten tot en met de 3de tros dikten niet meer aan en werden op het eind van het seizoen onrijp geoogst.

Om het verschijnsel, in zijn ergste vorm, duidelijk te illustreren zijn 3 foto’s van deze potplant toegevoegd.

* De eerste foto is genomen in de kas op 20/06/08 toen de plant nog in volle groei was t.t.z. 3 trossen met tomaten en 4de bloementros in ontwikkeling. DSC00166

* De tweede foto dateert van 13/07/08 en toont de volledige plant na verwijdering uit de kas.DSC00197

* De derde foto dateert eveneens van 13/07/08 en is een detailfoto van het bovenste deel van de plant

DSC00198

Conclusies

Algemeen

* Het verschijnsel kan heel beperkt en nauwelijks merkbaar zijn en weinig invloed hebben op de groei van de plant; er zal misschien een minimale groeivertraging geweest zijn maar een gezonde plant zal daar zonder moeite doorheen groeien.

* Blijkbaar zijn ook kastomaten gevoelig voor het verschijnsel. Eigenlijk niet zo verwonderlijk omdat bij het opwekken van tocht door ventilators of door het maken van “tochtbanen” door het openen van vensters en deuren, men grote temperatuurschokken teweegbrengt voor het gebladerte van de planten. Daarenboven wordt de bladvochtigheid dunkt mij sterk beïnvloed in de kas-omgeving door tocht.

* Dat de geënte planten in de buitenteelt daar blijkbaar minder last van hadden zal wel te maken hebben met de groeikracht van het wortelgestel en het recuperatievermogen van deze planten. Alhoewel geënte planten normaal gezien terug te vinden zijn in een kas-omgeving, hebben ze, naast hun resistentie tegen wortelziekten, ook een nog een bijkomende waarde bij de openlucht-teelten.

* In elk geval heeft het probleem naast pure lage temperaturen ook duidelijk te maken met langdurige tocht (zelfs in de kas). Indien tegelijkertijd ook nog de watergift (door langdurige regen) buiten proportie is, kan het recuperatievermogen van de plant alleen maar kleiner worden…

Maatregelen en voorzorgen ter voorkoming van het probleem

In de kas-omgeving

windhaan

* Vermijden van “tochtbanen” als gevolg van het openen van vensters en deuren. Dit is de reden waarom  bovenop de kas een windhaan geplaatst werd. Ik beschik over 2 x 2 ramen in het dak en 2 ingangsdeuren. Bij het openen van deuren en ramen zorg ik ervoor dat langs de zijde van de windrichting de ramen en deuren minder wijd openstaan en meer langs de andere zijde, zodat er  niet teveel wind binnenkomt in de kas en anderzijds er toch nog voldoende ventilatie gebeurt langs de andere zijde. Dit is niet altijd evident om snel in te grijpen bij windrichting-wijziging.Met uitzondering van het scharnierpunt(in brons) is de volledige windhaan uitgevoerd in pvc en werkt uitstekend.

* Gebruik van ventilatoren voor ventilatie

Zelf heb ik er geen ondervinding mee maar  de plaatsing van een ventilatorsysteem moet wel degelijk goed doordacht gebeuren om tochtproblemen te vermijden.

– In de onbeschermde buitenteelt

* Een welbewuste keuze van de inplanting van het teeltbed is belangrijk, zeker ingeval van moeilijke weersomstandigheden gedurende het teeltseizoen.

* Afscherming langs de kritische zijde van het teeltbed ingeval de inplanting niet ideaal is.Opletten hier dat de planten nog voldoende licht krijgen en ook niet gaan verbranden bij sterke zon.

Het probleem is hiermee op tafel geworpen. Aan de lezer om te reageren met vragen,eigen oplossingen,…. —> Van mekaar kunnen we leren!!

Groenten zaaien ? Hoe afdekken?

DSC00122

Inleiding

Reeds een paar jaar trachtte ik bij het zaaien, zowel in openlucht, de koude kas of binnenshuis, uit te zoeken welke afdekking van het zaad het beste resultaat gaf.

In de loop van 2007 werden bijna alle zaaibeurten afgedekt met wit zand. Hierbij  ondervond ik zowel bij het zaaien in mijn propagator, koude bak of openlucht, dat de resultaten sterk verschilden. Daarbij was er de grote invloed van de watergift, de dikte van de zandlaag en de weersomstandigheden (regen,temperaturen,zon).

In 2008 echter waren de resultaten van mijn zaaibeurten met een aangepast grondmengsel om de zaden af te dekken dusdanig goed, dat ik het de moeite vind om mijn bevindingen, in de vorm van een artikel, aan de lezer(s) te laten geworden.

Uitproberen – Testen

DSC00117

Begin 2008 had ik, bij zaaien van prei en wortelen (afgedekt met wit zand), in de koude bak goede resultaten terwijl de eerste zaaibeurt van sla in openlucht  daarentegen onregelmatige kieming vertoonde. Zie foto hiernaast

Het artikel van Luc afdekken met potgrond ”, gaf mij het idee om een vergelijkende test te doen tussen afdekken met wit zand en afdekken met een mengsel geraniumgrond + wit zand, om de voordelen van beide componenten te combineren.

Ik had vroeger al testen gedaan met gezeefde potgrond en ook dat was niet altijd goed afgelopen.

Vandaar een zaai-test van 2 rijen eikenbladsla (groen+rood) waarvan één afgedekt met wit zand en een 2de rij afgedekt met een 50/50 mengeling geraniumpotgrond/wit zand.
Het zaaien in open lucht gebeurde op 23/05/08. Zie foto hieronder.
DSC00119

DSC00122

Op 01/06/08 kon ik een duidelijk beter resultaat van de mengeling vaststellen t.o.v. wit zand. Zie foto boven

Een nieuw gelijkaardig zaaibedje met 2 soorten kropsla vertoonde achteraf gelijkaardige verschillen i.v.m. onregelmatige kieming.

Ik besloot toen de rest van 2008 uitsluitend nog af te dekken met het mengsel. De resultaten waren, ondanks de weersomstandigheden van 2008, zonder meer uitstekend.

Weliswaar ging het hier hoofzakelijk over zaaibedden van slasoorten, suikerbrood, andijvie en wortelen.

Het maken van het mengsel potgrond/wit zand.

Voor het degelijk mengen van de geraniumpotgrond met het wit zand, om een gelijkmatige 50/50 mengverhouding te bekomen, is volgende werkwijze aangewezen.

Het mengsel moet goed uitstrooibaar, dus niet kleverig zijn. Ook moet het wit zand, tijdens het uitstrooien met de hand, blijven kleven aan de geraniumgrond en niet door de vingers glippen.

Hoe het mengsel bereiden?

1) Enkele dagen vooraf wordt het wit zand uit de zak uitgestrooid op een pvc mengbodem  zodat het zand in die mate uitdroogt dat het zou kunnen dienen voor een zandloper.

2) Op het moment van het zaaien :

  • De nodige hoeveelheid geraniumpotgrond (licht vochtig in de zak) uit de zak nemen en zeven met een fijne zeef.
  • Evenveel (liters) geraniumpotgrond als wit zand afmeten met een maatbeker. De geraniumgrond lichtjes aandrukken in de maatbeker.
  • Beide componenten goed mengen in een emmertje of kom.
  • Na het mengen zal het (droge) zand zich hechten op de gezeefde, licht vochtige potgrond.

3) Met de hand uitstrooien in de zaaigeultjes van het zaaibed

4) Na uitstrooien, het mengsel in de geultjes zachtjes vlak strijken en aandrukken (bv. met een plankje).

5) Het teveel aan mengsel bijhouden en toevoegen aan een nieuw aangemaakt mengsel bij een volgende zaaibeurt.

Conclusie, de voordelen.

Het gebruikte mengsel blijkt de voordelen van beide componenten goed te combineren:

  • Het zand houdt goed het water op en door de aanwezigheid van de geraniumgrond is er geen korstvorming meer mogelijk van het zand.
  • De geraniumpotgrond verzekert de goede doordringbaarheid van regen en watergiften, droogt minder vlug uit bij zonnig weer en zorgt voor een goede warmteopname van de grond.
  • De geraniumgrond bevat een zeer lichte basisbemesting die onmiddellijk zeer lokaal beschikbaar komt tijdens de gietbeurten (of regenbuien).
  • Beide componenten van het mengsel zorgen ervoor dat onkruidontwikkeling in de rijen duidelijk kleiner is
  • Het concept vereist geen diepe of brede zaaigeultjes maar een zaaigeul zoals gebruikelijk bij zaaien in volle grond.

Bovendien is het mengsel zeker niet duurder geworden door het gebruik van zand. Goede geraniumgrond is allerminst goedkoop vergeleken met wit zand.

Belangrijk is het zorgvuldig aanmaken van een goed uitstrooibaar mengsel zoals hierboven beschreven.

Zaaibakjes
Hetzelfde concept kan gebruikt worden bij het zaaien in zaaibakjes maar dan met een mengsel van zaai/stekgrond en wit zand. Een laagje van 0,5 cm zou moeten volstaan.

Aan de lezer(s) om mijn bevindingen in 2009 te toetsen in de praktijk. Alle commentaar en resultaten van gelijkaardige testen of testen voor andere groenten zijn uiteraard welkom en kunnen meegedeeld worden onderaan dit artikel bij “reacties”.  Uw feedback kunt u het hele komende tuinseizoen  plaatsen.