Dit artikel werd geschreven door Herman. Wie Herman is en welke artikels hij al geschreven heeft vind je op http://herman.plantaardig.com
Herman De Moor is gepensioneerde (61jaar) en ex IBM werknemer/techn ing electronica en heeft sinds zijn pensioen volop tijd om tuinieren als een mooie hobby uit te bouwen. Zijn echtgenote en hijzelf zijn verzot op sla en tomaten. Daarnaast teelt hij ook nog suikerbrood, andijvie, boontjes, prei en selder. Herman is van nature nogal een nauwkeurig iemand. Hij noteert alles heel nauwkeurig. Hij vindt het goed, dat speciaal voor de lezers van www.plantaardig.com zijn bevindingen over de teelt van tomaten in 2007 gepubliceerd worden. Hou deze pagina in de gaten, want er verschijnen dit jaar regelmatig bevindingen over zijn tomatenteelt die zopas weer opgestart werd. Blijf op de hoogte via de nieuwsbrief.
Update 10/04/2007
Update 01/05/2007 over de rest van de opkweek
Update 04/05/2007 leest u in het bericht Tomaten telen met Herman, het planten.
Hoe de teelt van vorig jaar bij Herman was en details over de gebruikte teelttechnieken lees je in de artikelenreeks tomaten kweken bij Herman in 2006
Alle tomaatjes(3 bakjes) (Hobby F1, Ferline F1 en Cristal zijn nu gezaaid ,het toestel ingesteld op halve kracht(via de dimmer) en de temperatuur ingesteld op 22°C. En nu maar wachten wie van ons de eerste is!
De 3 varieteiten op zaterdag 10/03/07 gezaaid waren reeds op woensdag 14/03 meer dan voldoende gekiemd om de propagator af te schakelen.Sindsdien staan de zaaibakjes naast mekaar aan de venster van de keuken(20°C) en (zonder het plexideksel erop.Ze bereiken nu reeds een hoogte van 3 cm.
Ik heb ze vanavond in de kelder (16°C) geplaatst(daar is het wat koeler dan in de keuken…) zodat ze niet te vlug opschieten;morgenvroeg haal ik ze terug voor de venster van de keuken.
De ingestelde temperatuur van de propagator was 23°C en met de ondervinding van verleden jaar varieerde de grondtemperatuur van het middenste bakje van 22,5 tot 24,2°C (dus behoorlijk nauwkeurig)
Ik stel nu ook vast dat in de 2 buitenste zaaibakjes de temperatur een graadje lager was.Elke dag heb ik de bakjes dan ook van plaats gewisseld in de propagator.
De beste kiemer(en gelijkmatig zonder verlies) was Hobby F1(zaad van 2007) gevolgd door Ferline(zaad van 2006) en als laatste Cristal F1(zaad van 2006) met licht verlies en een beetje onregelmatig.
Vraag : Zou ik nu best zo vlug mogelijk verplanten(blaadjes tot juist boven de potgrond?)
Antwoord: Je hebt ruim gezaaid. Dus dat wil zeggen dat de plantjes nog voldoende ruimte hebben om te groeien.
Je hoeft helemaal niet haastig te zijn om te verspenen. Als de plantjes één tot maximaal twee echte blaadjes (dus niet de kiemblaadjes) hebben kan er gerust nog verspeend worden. Zolang ze maar de ruimte hebben.
Probleem is nu natuurlijk het fileren van de plantjes wegens lichtgebrek. Vandaar hun hoogte. Maar het is niet de hoogte die het moment van verspenen bepaalt, maar wel het aantal echte blaadjes die zichtbaar zijn.
Met de temperatuur in de keuken is eigenlijk niets mis. Het is nu één maal minder licht bij het keukenvenster. Het was tot nu toe ideaal weer om de plantjes overdag in de kas te zetten! Dat houdt zeker en vast de plantjes kort. Ook als het daar overdag wat warmer is, dan nog zullen ze minder fileren dan voor het keukenraam. Daar rekken ze immers in de richting van het licht. Dat is namelijk de beste methode om ze kort te houden, zoveel mogelijk in het licht! Wordt het overdag warm genoeg in de kas, dan staan ze daar best. Maar zoals je zelf zegt, er is dan nog wat meer aandacht nodig voor de plantjes, zoals tijdig luchten van de kas en kijken of de kleine zaaibakjes niet uitdrogen en de plantjes de eerste dag in de gaten houden of ze de overgang keuken-kas wel goed doormaken (zouden de eerste dag misschien wat slap kunnen worden). Zolang je in de kas niet boven de 28 gaat is er geen enkel probleem voor het fileren en ook niet voor de warmte. Want in de kas groeien ze recht omhoog en voor het raam rekken ze hun kopje naar het licht.
Wat je ook kiest, keuken of kas, beide methodes zullen slagen. In ieder geval is de kas tijdens de nacht voorlopig nog uitgesloten.
Nog een methode om tot wat steviger plantgoed te komen is de watergift niet te overdrijven
Ik denk dat het verspenen bij jou best binnen een tiental dagen kan gebeuren.
Vanaf hier : Update nummer twee
De 3 zaaibakjes staan voor het keukenschuifraam(20°C) onder een zelfgemaakte testopstelling (1,20m lang,0,30m breed) met lichtbak (2 x 36 Watt groeilampen,gekocht bij Vlaams Zaadhuis ;12,5 euro/stuk)
Bij onvoldoende licht wordt de lichtbak aangeschakeld(soms tot 12 uur/dag). Het valt op dat de plantjes niet meer gaan rekken naar het buitenlicht.
Probleem
Bij 25% van de plantjes blijft het zaadje de toppen van de kiemblaadjes blokkeren. Het zaadje blijkt steenhard te zijn is niet verwijderbaar zonder de toppen van de kiemblaadjes te beschadigen.
Vermoedelijk heeft dit te maken met de droogte van de grondoppervlakte (onvoldoende nat gehouden in de propagator) De zaadjes werden tijdens het zaaien nat gesproeid vooraleer ze te bedekken met een dun laagje zaai/stek grond en dan terug besproeid met de nevelspuit.
Bij een volgende zaaibeurt (voor de buitenteelt) dient dit aandachtig bekeken te worden. Indien er nog problemen optreden,eventueel bedekken met wit zand ipv zaai/stek grond.Zand is heel gemakkelijk te bevochtigen en zou het zaadje beter vochtig houden tijdens het kiemen zodat het gemakkelijker loskomt van de kiemblaadjes…
Heeft iemand ervaring met het probleem dat de zaadjes de kiemblaadjes blijven vasthouden? Laat het weten via dit formulier ?
De plantjes zijn nu 5 cm hoog,om fileren zoveel mogelijk tegen te gaan verhuizen ze s’nachts naar de kelder (16°C) tot s’morgens.
Tijd voor het verspenen;van elke soort worden de beste 12 plantjes geselekteerd(ze hebben minstens reeds één echt blaadje) en zijn nu ongeveer 6 cm hoog.
De vierkante potjes zijn voldoende groot genomen(9 cm breed en 10 cm diep en voorzien van gaatjes) en geplaatst in waterdichte plastiek bakken teneinde water te geven langs onder toe te laten.
De licht vochtige geraniumgrond wordt na licht aandrukken tot aan de rand van het potje gevuld, een paar keer goed overgoten waarna alle potjes een halve dag op 20°C geconditioneerd worden.
Daarna begint het verspenen. De plantjes blijken reeds een stevig wortelgestel te hebben(totale hoogte 8 cm,wortels inbegrepen).
Van de 3 x 12 plantjes zullen uiteindelijk, na opkweek tot begin mei, 17 plantjes hun plaats krijgen in de serre ttz 5 x Hobby F1,7 x Ferline F1,5 x Cristal F1.
Opmerking
Bij een beperkt aantal verspeende plantjes was de geraniumgrond toevallig natter. Benieuwd of ik tijdens het opgroeien hier een verschil ga merken.
- 01/04/07 tweede zaaibeurt, buitentomaten
Tijd voor 2de zaaibeurt (terug dezelfde soorten) voor de buitenteelt (uitplanten vermoedelijk einde mei)
Ik dek de zaadjes nog steeds af met een laagje zaai/stek aarde. Opletten nu voor het vochtig houden van het dunne laagje grond in de propagator.
Na het opwarmen op volle vermogen (50 Watt bij 230 Volt, met dimmer op maximum) en de propagator ingesteld op 23°C wordt de dimmer op de helft van de schaalverdeling gebracht.Na meting blijkt bij deze stand 100 Volt op de verwarmingsweerstand te staan ipv 230 Volt wat overeenkomt met nauwelijks 10 Watt verbruik. De grondtemperatuur varieert van 22,4°C tot 23,9°C wat perfekt is voor kiemen van tomatenzaad.
Opmerking
Tijdens de eerste zaaibeurt werd er steeds gekozen voor de grootste zaadjes;nu blijven er meestal kleinere zaadjes over;benieuwd of er een verschil zal zijn bij kiemen en opkweek.
De verspeende plantjes van de eerste zaaibeurt doen het goed maar moeten toch nog eventjes wennen.
De tweede zaaibeurt begint te kiemen; de zaaibakjes gaan nu uit de propagator en verhuizen naar het schuifraam van de keuken(20°C) en zoveel mogelijk onder de lichtbak.
Er blijkt nog steeds een probleem met geblokkeerde zaadjes op de kiemblaadjes, minder erg dan tijdens de eerste zaaibeurt.
Voorlopige conclusie:beter wit zand gebruiken om de zaadjes af te dekken in de zaaibakjes(ongeveer 3 mm laagje zou moeten volstaan
- 10/04/07 Mooi weer, overdag in de kas
De verspeende plantjes van de eerste zaaibeurt doen het uitstekend.De meeste plantjes zijn ongeveer 5 cm boven de kiemblaadjes uitgegroeid met uitzondering van deze die in nattere geraniumgrond verspeend werden.Deze laatste hebben toch een lichte achterstand opgebouwd.
Tijdens de voorbije dagen was er zon en werden de plantjes overdag in de serre geplaatst. S’avonds komen ze terug naar de keuken.
Conclusie:geen te vochtige geraniumgrond gebruiken .Tenzij de grond echt uitgedroogd is,gewoon de licht vochtige grond rechtstreeks uit de zak gebruiken.
De tweede zaaibeurt blijkt onregelmatiger te kiemen en de opgroei is ook wat flauwer.Kleine zaadjes blijken ook zwakkere plantjes te geven?
14/04/07
De eerste echte blaadjes beginnen te komen in de 2de zaaibeurt(gezaaid op 01/04/07).
18/04/07
Vullen van de potjes (geraniumgrond) voor verspenen van de 2de zaaibeurt; nog eens grondig de potjes gieten na vullen; morgen wordt er verspeend…
18/04/07 Eenmalige bijvoeding met roze korrel
Ik besluit,na consult met Luc Dedeene, van éénmalig de planten van de eerste zaaibeurt bijvoeding met “roze korrel” te geven volgens het gekende principe van 2g/liter gietwater.
Daartoe giet ik in de bakken (met 12 plantjes elk) 1 liter gietwater. Na 5 a 10 min is reeds alles opgeslorpt door de plantjes. Dit is een goed teken en bewijst dat de kluiten allerminst verzadigd zijn
met water. In dit laatste geval zou het gietwater veel langer in de bodem van de bakken blijven staan.
Tijdens het opkweken van de plantjes in pot tracht ik steeds het water geven zowel langs boven en onder(in de bakken) te combineren er op wakend dat het gietwater in de bakken voldoende vlug (max 15min) opgeslorpt wordt. Is dit niet het geval dan leeg ik de bakken volledig teneinde verzuring van de plantjes te voorkomen.
Water langs boven geef ik,in kleine hoeveelheden,wanneer de bovenlaag van de grond duidelijk uitgedroogd is. In de mate van het mogelijke houd ik steeds gietwater beschikbaar op serretemperatuur.
19/04/07 Verspenen van de 2de zaaibeurt
De 32 (8xFerline,12xHobby,12xCristal) beste plantjes worden uitgezocht voor verspening. Ze zijn allen iets minder hoog dan deze van de eerste zaaibeurt maar stevig en goed geworteld. Ik denk dat dit te maken heeft met het feit dat bij het doorkomen van de eerste kiemen in de propagator ze onmiddellijk onder het groeilicht aan het schuifraam in de keuken geplaatst werden. Ik heb dus niet gewacht tot alle kiempjes te zien waren. Dat dagje verschil heeft dus blijkbaar geleidt tot minder fileren.
Ook is het duidelijk dat, omwile van het gebruik van de kleinere zaadjes in kleinere plantjes resulteren.
De verspeende plantjes gaan nu voor een paar dagen onder de groeilampen en blijven daarna nog enkele dagen in de keuken.
Opmerking:
Het probleem van de zaadjes die op de kiemblaadjes blijven zitten blijft alsnog onopgelost en vanuit de lezers is er nog geen geen reactie gekomen.
Verschillende mogelijke oorzaken zijn naar mijn mening:
– De propagator zorgt ervoor dat,omwille van de vorm van het deksel,alle condensatiedruppels terecht komen in de 2 cm dikke zandlaag op de bodem van zijn bak en NIET op de zaaigrond.
Bij gebruik van een zaaibak,afgedekt met een glazen plaat,vallen de waterdruppels wel op de zaaigrond wat dan zorgt voor een automatische (maar niet kontroleerbare) bevochtiging van de zaaigrond-oppervlakte.
– Ik heb de zaadjes afgedekt met een dun laagje zaaigrond en niet met zand. Zand is dus misschien beter en houdt bij bevochtigen met een nevelspuit beter de oppervlakte(en de zaadjes) vochtig.
-De verluchtingsgaatjes van de propagator bleven open tijdens het kiemproces zodat de luchtvochtigheid binnen in de bak minimaal was. Misschien beter alles dichthouden…
-De afdeklaag van de zaadjes is misschien nogal dun:hoe dikker de laag,hoe langer de zaadjes vochtig blijven en ze,bij het doorkomen van de kiemen,gemakkelijk loskomen van de kiemblaadjes?
Moraal van het verhaal:zand gebruiken als afdeklaag(hoe dik?),verluchtingsgaatjes dichthouden tijdens kieming,regelmatig vochtig houden met nevelspuit??
Dit artikel werd geschreven door Herman. Wie Herman is en welke artikels hij al geschreven heeft vind je op http://herman.plantaardig.com
Het plantmateriaal
Afwitten van een gedeelte van de serre met “Temperzon”
