Morgen en overmorgen wordt het extreem warm. De afgelopen weken was het weer tamelijk gematigd. Deze bruuske temperatuurstijging met meer dan 10°C vraagt om de nodige aandacht bij de groenten in de kas. Probeer de planten in de kas voor te bereiden op deze weersovergang. Toch zullen slap hangende bladeren dikwijls onvermijdelijk zijn. De groenten zijn deze temperaturen immers niet gewoon. Een ietwat verzwakt wortelstelsel zal nu aan het licht komen. Bij tomaten kan tijdens dit weertype de basis gelegd worden voor neusrot, die pas veel dagen later zichtbaar wordt. Enkele eenvoudige tips:
Categorie archieven: Klimaat
Eerste herfstnachtvorst 2012: onmiddellijk een duik naar fase 2!
Geen koudeprikje met wat grondvorst dit jaar om ons te waarschuwen. Maar onmiddellijk een flinke duik onder nul. De eerste herfstnachtvorst laat zich goed voelen. In veel regio’s (binnenland en meer noordelijk) wordt, misschien ook al morgenochtend, maar zeker en vast zondagochtend -4°C luchttemperatuur voorspelt.
Het ziet er dus naar uit dat we eigenlijk onmiddellijk naar de tweede fase van herfstnachtvorst gaan. Ik adviseer dan ook om op zeker te spelen en alle groenten die in de onderstaande tabel in de tweede kolom een “-“ meekregen tijdelijk af te dekken. Het is niet zo dat deze groenten onmiddellijk helemaal kapot zouden zijn, maar de bewaarbaarheid en houdbaar in de tuin zou kunnen aangetast worden. Het zou kunnen dat de oogstbare delen van deze groenten glazig worden door de vorst van zaterdag op zondag. Glazigheid gaat later over in rot en dus moet je deze groenten dan in korte tijd consumeren. Dek je de groenten af, dan kan je vanaf zondagmiddag de afdekking wegnemen en is het alsof deze koudeprik er nooit geweest is. Het alternatief voor afdekken is oogsten wat je in de eerste week kan gebruiken of wat je langere tijd kan bewaren. Maar waarschijnlijk ontbreekt de tijd daar nu toe.
Door af te dekken kan je enkele vriesnachten overbruggen en het oogstseizoen van minder goed bewaarbare groenten misschien wel enkele weken verlengen. Dek dus de groenten af die in de onderstaande tabel een “–” meekregen in de tweede kolom.
Lees verder Eerste herfstnachtvorst 2012: onmiddellijk een duik naar fase 2!
Gevaar op lentenachtvorst.
Uit het weerbericht van deze ochtend: “Er is gevaar voor vorst aan de grond op zondagochtend”.
Met een luchttemperatuur van 2° in De Kempen en 3°C op de meeste andere plaatsen in Vlaanderen is er gevaar voor lichte vorst aan de grond.
Volgens het Agriholland-weerbericht kan in verschillende regio’s in Nederland de luchttemperatuur naar 1°C zakken. Het is een dubbeltje op zijn kant, een graadje meer of min kan een groot verschil maken. Toch best even checken of bescherming nodig is.
Bij een open, heldere hemel en windstil weer kan het gebeuren dat de tempraatuur aan de grond een paar graadjes lager uitvalt dan de luchttemperatuur. Dan spreekt men van grondvorst. Is het bewolkt, of is er een klein briesje, dan zal dit fenomeen zich niet voordoen.
“Gelukkig” is de grond nat, waardoor deze de zonnewarmte van vandaag veel beter kan vasthouden. Daardoor koelt het alvast minder af boven de grond morgenochtend. Dat er een laagje rijm op het gazon komt zondagmorgen, dat is bijna zeker. Het gras houdt de warmteafgifte van de grond tegen.
Ook in iets lager gelegen en afgeschermde moestuinen is er meer kans op grondvorst. Koude lucht gaat naar de laagste plaatsen en doordat er geen luchtbeweging is kan die niet gemengd worden met warmere luchtlagen. Ook de randen van de tuin, dicht bij een graskant of haag, waar de grond door de groenbedekking minder goed zijn warmte kan afgeven zijn gevoeliger.
Moeten we iets doen? De meeste planten kunnen dit goed verdragen. Zelf denk ik vooral aan het jonge aardappelloof en de aardbeibloesems. Ik zal vandaag mijn aardappelen aanaarden, voor alle zekerheid. IK wacht het weerbericht van vanavond even af, maar waarschijnlijk dek ik de aardbeibloesems af. Moest u vandaag het idee hebben pompoenen, courgette, tomaten, komkommers, paprika’s buiten te zetten, beter niet doen. Staan ze al buiten, dek ze dan af!
Deze situatie lijkt vrij goed op 2005 toen het nog vroor aan de grond op 18 mei! En sommigen hun courgetteplantjes verloren zagen gaan!
http://www.plantaardig.com/groenteninfo/berichten/uitzonderlijke-late-grondvorst-zorgt-voor-schade/
Lees ook
http://www.plantaardig.com/groenteninfo/berichten/late-grondvorst-verrast-tuinders/
Er zijn heel wat plantjes die een rijmlaagje half mei perfect verdragen. De enige uitzonderingen zijn : aardbeibloesem, aardappelloof, bonen, courgette, pompoen, komkommer, tomaat, paprika, meloen, suikermaïs, basilicum.
Onderneemt u iets tegen deze nachtvorst of denkt u dat het allemaal niet zo’n vaart zal lopen?
Waarschuwing : opletten voor grondvorst
Deze nacht zakt de temperatuur tot +2°C onder thermometerhut. Dat betekent kans op grondvorst volgens de regio waar u woont. Raadpleeg het weerbericht. Bescherm eventueel aardappelloof, vroege boontjes en te vroeg geplante tomaten, courgettes, pompoenen enz.. De kans op vervriezing bestaat. De meeste andere groenten in de tuin zijn nu niet vorstgevoelig. Zie voor een overzicht gevoeligheidstabel groenten voor vorst
Zie voor gelijkaardige situaties archief lentenachtvorst 16 mei en lentenachtvorst 17 mei . Hou dus wat vliesdoek of folie bij de hand en volg de komende twee dagen uw regionaal weerbericht goed op. De eerste dagen gaan we enkele koude nachten tegemoet, maar daarna wordt het weer warmer.
Eerste nachtvorst herfst 2010!
Update 2010
Afgelopen weekend, 17 oktober 2010, kregen we er al mee te maken : de eerste nachtvorst! Ook dit jaar dus vrij vroeg. De vervroren pompoenbladeren zijn het beste bewijs dat het wel degelijk gevroren heeft aan de grond. En het ziet er naar uit dat er nog enkele speldeprikjes op komst zijn. Zowel donderdagochtend 21/10 als zaterdagochtend 23/10 wordt het vrij koud met temperaturen vergelijkbaar met deze van afgelopen weekend.
Origineel bericht 2009 vanaf hier
Twee heel belangrijke zinnetjes voor de moestuinbezitter, overgenomen uit de weersvoorspellingen voor deze week.
In de nacht van woensdag op donderdag blijft het vrijwel helder en gaat het flink afkoelen met algemene nachtvorst. De maxima liggen vrijdag en zaterdag rond 13 of 14 graden. Er is dan ook geen nachtvorst meer.
Het wordt dus spannend donderdagmorgen. De eerste nachtvorst is vroeg dit jaar! Gelukkig slechts voor één nacht.
Heel gevoelige groenten, indien nog aanwezig in de moestuin, verdienen nu alleszins uw aandacht.
We komen immers terecht in de kolom “herfst 1” van de vorstgevoeligheidstabel voor groenten. Kijk alvast de tabel na voor meer info over vorstgevoeligheid.
Hierbij een lijstje met enkele groenten die i.v.m. sterke vorstgevoeligheid nu uw aandacht verdienen.
*Pompoenen, courgettes : waarschijnlijk is de plant zelf niet meer zo vitaal, maar vergeet niet dat ook de vrucht schade kan oplopen (glazige vlekken), waardoor de bewaarbaarheid van de pompoen in het gedrang komt. (foto)
*Bleekselder : is vrij vorstgevoelig, best te oogsten, slaphangende bladtoppen of eventueel volledig slap hangen van deze bladeren kan het gevolg zijn van lichte vorst.
*Tomaten, paprika’s, aubergines : alle vruchtgroenten zijn zeer gevoelig, ze moeten nu geoogst worden.
*Slasoorten en andijvie : dek ze tijdelijk af met vliesdoek, of gewoon wat jutezakken of doeken. Bij nachtvorst kan glazigheid optreden. (foto)
* Late boontjes : nog bonen in de tuin, en nog niet allemaal geoogst? Bij de minste vorst zullen de blaadjes vervroren zijn. Je kan ze eventueel nog wat afdekken en hopen op beter weer. Alhoewel, met het frisse weer in het vooruitzicht, is de kans op uitgroeien van de resterende bonen vrij klein is, zoveel mogelijk oogsten is toch wel de beste optie. (foto)
* Broccoli : bladeren zullen niet vervriezen, maar oogstbare broccoli kan wel glazig worden. Best de grootste exemplaren oogsten. Hetzelfde verhaal voor bloemkool.
Hebt u, vanuit uw jarenlange ervaring, de indruk dat dat er, buiten deze opsomming, nog groenten zijn die we best afdekken volgende nacht? Of andere tips i.v.m. de nachtvorst in de vroege herfst. Laat het weten! Hieronder bij de commentaren of eventueel op lezersbijdrage@plantaardig.com!
Meer info in deze eerder verschenen artikels:
Wat zijn de gevolgen van een hittegolf in de groentetuin?
In dit artikel 15 gevolgen van extreme hitte en droogte. De meeste kunnen weggewerkt worden door tijdig water te geven en in de kas ook door de zon wat af te schermen met schaduwdoek of krijt.
Welke nadelige gevolgen heb jij al ondervonden van dit droog en tropisch heet weertje?
Update: bezitters van lichte grond zullen de meeste problemen ondervinden en, zoals blijkt uit de reactie van Ulrich, is het goed mogelijk om met dit weer ook nog mooie groenten te telen.
1. Bloemkool : boorders (te vroege koolvorming door gebrek aan blad), bloemkolen hebben vocht nodig nu om voldoende blad te maken.
2. Broccoli : te kleine schermen.
3. Aardappelen : loofverbruining bij aardappelen, vroegtijdig afsterven loof, te kleine aardappelen (bij de vroege teelten) Bij latere teelten slechte knolzetting. Straks misschien doorwas?
4. Spinazie : voortijdig opschieten van late spinazie.
5. Tomaten : neusrot, slechte vruchtzetting, veel gekruld blad onderaan bij tomaten, groenkragen.
6. Komkommers : brandkoppen, kromme vruchten en vruchten met smal uiteinde.
7. Paprika : brandvlekken op de vruchten.
8. Aardbeien : te klein, bevatten te weinig sap.
9. Ajuin: voortijdig afrijpen, te kleine ajuin.
10. Bonen : slechte vruchtzetting bij bloeiende bonen, met als gevolg korte peultjes met slechts enkele zaadjes erin.
11. Courgettes : puntvormige courgettes (kan ook van slechte bestuiving zijn).
12. Peultjes en erwten : versnelde oogst van de peultjes en erwten, hou het bij!
13. Meloenen : snelle groei van meloenen, hou de snoei in de gaten! Ze groeien dagelijks verschillende centimeter bij.
14. Slasoorten : bruine bladranden, sla moet heel regelmatig water krijgen.
15. Andijvie, knolvenkel : voortijdig opschieten van vroeg gezaaide knolvenkel en andijvie.
De moestuin in mei, van lente naar zomer!
Mei 2011. Wat oorspronkelijk door de vroege warmte een vroeg moestuinjaar leek te worden, blijkt het toch niet helemaal te zijn. De droogte heeft duidelijk een remmende invloed op de groei in de moestuin. Zo blijven de vroege aardappelen als het ware stilstaan. Een beetje regen zou genoeg zijn om een uitzonderlijke vroege oogst van primeuraardappelen te hebben. De droogt houdt nu al meer dan een week aan.
(Dit is van 2010, wat een moestuinjaar verschillen kan…Deze typische overgang van lente, naar soms al zomerse temperaturen, laat dit jaar op zich wachten. Men kan zich zelfs afvragen of het de afgelopen dagen zelfs al lente was. Na een paar zeer koude weken is er hier al twee nachten na elkaar grondvorst geweest. Gelukkig werden de aardappelen die niet onder folie zaten donderdag aangeaard zodat de schade nog zal meevallen. Wie het toch al waagde vorstgevoelige planten in de tuin te planten zou straks wel eens teleurgesteld kunnen zijn . De groei van veel groenten liet de laatste weken te wensen over. En toch, zoals ieder jaar zullen we zien dat de natuur zich herstelt en valt er van deze koude eerste helft van mei binnen twee weken niets meer te zien. Wat ongetwijfeld wel zal blijven is dat de primeurs die niet onder folie stonden wel wat later zullen zijn, zoals aardappelen, spinazie en de eerste sluimerwten. Wat in koude bak geteeld is heeft veel minder achterstand opgelopen te hebben, met name spinazie en sla)
Normaal gezien is mei zowat de meest intensieve maand in de moestuin. De eerste voorjaarsgroenten worden geoogst en vragen de nodige onderhoudszorgen, maar er is nog heel wat te doen wat planten en zaaien betreft. Het is voor onze groentetuin dan ook de sprong van het voorjaar naar de zomer. Weinig wat niet kan gezaaid of geplant worden in mei. De klimaatcondities zijn straks wel ideaal voor zowat alle groenten. Laat u echter niet verleiden om té veel te poten of te zaaien. Dit zou op een bepaald moment tot overproductie leiden. Hou nog wat achter de hand voor juni, juli en ook augustus. Om ook later in het jaar nog te kunnen oogsten. Er zijn immers nog heel wat groenten die laat kunnen gezaaid worden, of zelfs het best laat gezaaid of geplant worden. Mei is wat mij betreft nog net iets te vroeg voor de typische herfstgroenten zoals knolvenkel, andijvie , suikerbrood en radicchio en chinese kool.
In dit artikel vindt u een bloemlezing uit de mogelijkheden met links waar u op kunt klikken om u in één en ander te verdiepen.
Voorjaar
Voorjaarsgroenten die al een tijdje geleden gezaaid en geplant zijn komen eind deze maand soms al aan oogsten toe. Wat in de koude bak of onder plastiek tunneltjes geteeld werd is nu soms al oogstbaar.
–Vroeg gezaaide Spinazie en slasoorten zijn er al, ook de eerste peultjes komen eraan. Pluk regelmatig de bladeren van spinazie en laat per plant enkele jonge blaadjes staan. Geef bij droogte ook regelmatig water. Zo heeft u er het meeste genot en opbrengst van.
-Ook de meeste slasoorten kunt u telen als pluksla. Behalve de kropsla, ijsbergsla en batavia, bij deze wacht u best wacht tot u volledige kroppen kunt oogsten. Uw voornaamste belagers bij de teelt van deze makkelijke groenten zijn bladluizen en slakken.
-De peultjes of sluimerwten worden straks best heel regelmatig geoogst, jong zijn ze echt op hun best.
-Ook tuinbonen moeten jong geoogst worden, want jonge tuinbonen smaken beter. Hebben de peulen de neiging zwart te verkleuren, dan ben je eigenlijk te laat, zie het artikel over tuinbonen oogsten.
-De aardbeien staan volop in bloei en maken al veel vruchten aan. (2011 : zijn al rijp!) Tot nu toe was het ideaal weer voor de bloei, want het is precies tijdens regenachtig weer bij de bloei dat infectie door Botrytis (vruchtrot) optreedt. Het is ook het moment om stro tussen de openluchtaardbeien te leggen. Zorg ook voor voldoende water. Bij droogte blijven de vruchten te klein.
-De asperge-oogst kwam dit jaar zeer vroeg op gang en is nog altijd bezig. Het is misschien een goed idee om de ruggen, na het vele graven en oogsten wat opnieuw vorm te geven en te bevochtigen. Waarschijnlijk is het goed dit jaar wat vroeger te stoppen met oogsten, zelf ben ik van plan einde mei te stoppen. Door de warmte hebben de planten dan eigenlijk al evenveel geproduceerd als in een normaal jaar half juni.
-De jonge rabarber is nu op zijn best om te oogsten. Geef ook de rabarber water. Hier kan je duidelijk zien dat de bladeren slap hangen. Dit geeft dan ook meer vezelige bladstelen. Water geven zorgt voor malsere stelen. Bij te laat oogsten (na juni) is de rabarber minder goed omwille van de aanwezigheid van teveel oxaalzuur. Ook kan je bij teveel oogsten de plant uitputten, net zoals bij asperges. Er komen nog steeds vragen over bloei bij rabarber. Meestal heeft dit te maken met droogte, voedingstekort of veroudering van de plant. Maar dit jaar lijkt de strenge winter opnieuw de bloei te bevorderd te hebben
-Misschien moet je nog eens de laat geplanten Aardappelen aanaarden. Strooi wat patentkali voor het aanaarden. En vergeet vanaf nu niet de bestrijding van de aardappelplaag bij aardappelen. Met het vroege voorjaar moet je ook voor juni al op je hoede zijn voor deze schimmel. Zeker als er straks wat neerslag van betekenis zou vallen. Hoe dan ook moet je preventief optreden, maar daarover de toekomende week meer in een apart artikel.
(Ook op 3 en 4 mei 2011 vroor het aan de grond in sommige streken. Hier en daar is er schade, want het mooie weer had al veel planten flink doen groeien. Op 14 en 15 mei 2010 hadden we, toch zeker in de kustststrekken van de Lage Landen af te rekenen met grondvorst. Vijf jaar terug, in 2005, vroor het vrij algemeen in de Lage Landen op 17 mei en was er schade aan het aardappelloof en pompoenen en courgettes die al geplant waren. Lezers reageerden toen in dit artikel : Late grondvorst verrast tuinders. ) Het blijft wegens gevaar op nachtvorst steeds opletten gebazen met de zomergroenten in de tuin te brengen voor 15 mei.
Zomer
Na half mei wordt het startschot gegeven voor de teelt van zomergroenten in open lucht. Zit het weerbericht voor de eerste dagen na half mei goed (lees temperaturen hoger dan 15°C), dan kunnen we met een gerust gevoel ook in open lucht de vorstgevoelige teelten zoals tomaten, pompoenen, courgettes, augurken, vollegrondskomkommers, bladselder, knolselder en bonen starten. Is het te koud en te nat, wacht dan enkele dagen om deze gevoelige teelten te starten. Zelfs voor het zaaien van courgettes, pompoenen, augurken en vollegrondskomkommers is het tot einde mei zeker nog niet te laat. Planten van deze kan ook nog in juni.
–Courgettes kan je zelfs nog zaaien einde juni om zo over een jong en groeikrachtig gewas te beschikken in augustus en september. Zelfs kleinvruchtige pompoenen kunnen ook nog in juni. Bij courgettes is, vooral in het begin van de teelt, de bestuiving en de bevruchting een aandachtspunt.
– Bonen kiemen soms moeilijk als het weer wat tegenvalt en de temperaturen aan de lage kant zijn en het overvloedig regent. Een oplossing kan zijn in potjes zaaien en dan uitplanten of het zaaisel afdekken met een plastiekfolie tot aan de opkomst.
– Selder : Om knolselder zelf te zaaien is het nu te laat, maar de tweede helft van mei tot begin juni is wel een goede periode om knolselder te planten. Bleekselder, groene selder en snijselder kan je nu, zonder gevaar voor vroegtijdig opschieten, planten. Maar je kan er ook nog zaaien om dan te oogsten in september, oktober.
Tomaten in open lucht vragen om een goede zomer, maar de aardappelplaag maakt de teelt in open lucht niet makkelijk. Daardoor is de teelt in openlucht steeds een riskante zaak. In dit artikel lees je er meer over : tomaten en aardappelziekte.
Mei is ook een goede plantmaand voor heel wat koolgewassen. Spitskool kan nu nog steeds en sluitkool en spruitkool worden vanaf deze maand geplant. Toch zeker deze waarvan je al in het najaar wil gebruik maken. Wil je ook laat in de winter nog spruiten of wil je sluitkool lang bewaren dan plant je deze pas einde mei tot half juni ten laatste. Late savooikool kan zelfs nog tot half juli, na de vroege aardappelen bijvoorbeeld.
Bloemkool en broccoli kunnen nu doorlopend geplant worden tot begin augustus. Hou eventueel rekening met het feit dat de zomerteelt van bloemkool niet zo goed lukt op droogtegevoelige en lichte gronden. Broccoli is dan net iets makkelijker. Ook de uitvliegperiode van de koolvlieg is een referentie. Tijdens de maand mei vliegt heel wat meer koolvlieg rond (eerste generatie) dan half juni (overgang tussen de eerste en tweede generatie). Met insectengaas hou je ook de rupsen weg. Kolen zijn hoe dan ook een zorgenkind, omwille van de koolvlieg en van de rupsen. Gelukkig is er nu het biologische middel Conserve (Tracer) waarmee je de plantjes enkele dagen na het planten kan aangieten en waarmee je ook een beginnende rupsaantasting kunt behandelen. Heb je niet veel plaats of lukt de broccoli niet goed in de vollegrond, probeer dan eens de teelt in potten van broccoli.
Mei is dé maand om de grote bewaarwortelen te zaaien (winterwortelen), met de busselwortelen kan je regelmatig doorgaan tot half augustus. Ook de wortelteelt is nu moeilijker dan in het vroege voorjaar wegens de aanwezigheid van wortelvlieg, voor wortelen is insectengaas een must. Regelmatig zaaien en jong oogsten is ook een goede tactiek om weinig aangetaste wortelen te hebben.
Witloofwortelen worden nu best gezaaid, uiterlijk tot de eerste dagen van juni. Kies een niet bemest stukje grond om later gezonde wortels te kunnen oogsten. Zorg ook voor een diep bewerkte grond en gebruik ook geen organische mest.
Ook pastinaak kan je nu zaaien, maar ook nog in juni en begin juli. Want in feite is pastinaak een wintergroente. De kiemkracht is bij pastinaak een gekend probleem, gebruik zeker geen oud zaad.
Prei. Zomerprei wordt nu geplant. Voor de herfstprei is er ook in juni nog tijd. Prei die je na de winter wil oogsten kan je planten tot einde juli. Plant in ponsgaten op een goed bemeste grond, ongeveer 10 centimeter diep en aard daarna nog een keer of twee aan. Wil je geen last van de preimot en de preivlieg en wil je niet behandelen met het biologische middel Conserve (Tracer) dan is ook hier insectengaas haast noodzakelijk.
Enkele de typische najaarsgroenten zoals andijvie, suikerbrood, veldsla, radicchio, chinese kool en ook wel knolvenkel, daar wachten we misschien nog even mee, tenzij je over plantgoed beschikt dat warm opgekweekt werd (met deze warme aprilmaand minder een probleem). Hou deze teelten voor juni, juli en zelfs tot begin augustus. Je kan vanaf mei en ook nog in juni het plantgoed van veel herfstgroenten opkweken (met uitzondering van veldsla).
Wat nog in mei?
Snijbiet(warmoes) zaaien en planten, suikermaïs zaaien, schorseneer zaaien, rode biet zaaien tot einde juli, koolrabi zaaien en planten,….
Weinig wat niet kan gezaaid worden of geplant in mei. De klimaatcondities zijn ideaal voor zowat alle groenten.
Lees zeker ook het nieuwe artikel met meer achtergrond info “Tips voor de moestuin van half april tot eind mei”
Laat u echter niet verleiden om té veel te poten of te zaaien. Dit zou op een bepaald moment tot overproductie leiden. Hou nog wat achter de hand voor juni, juli en ook augustus. Om ook later in het jaar nog te kunnen oogsten. Raadpleeg daartoe alle teeltkalenders per groentesoort. of neem eens een kijkje in de kalender met de uiterste zaai- en plantdata van de verschillende groenten.
Vorstschade bij de wintergroenten!
De titel van dit artikel lijkt een contradictie, maar is het deze winter helemaal niet! volgens het artikel “Spruiten helemaal om zeep door vorst” in Het Nieuwsblad is er schade in de professionele spruitenteelt en in mindere mate in de preiteelt. Update 17/01 In dit artikel worden naast spruiten en prei, ook beschadigingen bij de traditioneel winterharde savooikool gemeld.
Zeven wintergroenten stonden hier nog in de moestuin van GroentenInfo.
Helaas is het ze tijdens de vorstperiode die zowat drie weken duurde niet zo goed vergaan. Is er bij u ook schade aan de spruitjes of de boerenkool?
Op de proeftuin van GroentenInfo stonden nog een zevental groenten die het in de winters zoals we die de afgelopen tien jaar kenden zeker zouden uitgehouden hebben. En waarvan we hoopten, hetzij deze winter, hetzij in het zeer vroege voorjaar te kunnen oogsten.
Het waren achtereenvolgens winterspinazie, rode boerenkool, winterbroccoli (speerbroccoli), bladbroccoli, palmkool, raapjes en oerprei. Geen enkele van deze groenten is heelhuids uit de vorst gekomen, zoals onderstaande foto’s en bijgaand filmpje aantonen.
Veel zal ook wel afhangen van de regio. Zo vroor het in de proeftuin van GroentenInfo, op zo’n 30 kilometer van de kustlijn twee nachten tot -10°C, maar meer landinwaarts duidde de thermometer verschillende nachten, zowel in Vlaanderen als in Nederland soms wel -15°C aan of nog meer. In sommige streken waar het hard vroor lag er een dik pak sneeuw, wat normaal gezien de kans op schade door de harde vorst sterk doet afnemen. In ieder geval zal het op sommige plaatsen nog wel wat erger zijn dan hier.
Bekijk hieronder het filmpje met tekst en foto’s over de vorstschade in de groentetuin van GroentenInfo.
Het filmpje toont wat hier opviel, maar spruitjes, prei en groene boerenkool kan ik niet beoordelen, die waren er dit seizoen niet of zijn al geoogst. Hoe staan de wintergroenten in uw tuin erbij na deze strenge vorstperiode? Valt er nog iets te oogsten, nu of in het voorjaar, denkt u? Laat het weten in de commentaarbox hieronder, of stuur een berichtje naar lezersbijdrage@plantaardig.com
Groenten oogsten als het vriest?
De prei en de pastinaak zitten momenteel muurvast in de grond. Wie zijn voorzorgen niet genomen heeft moet noodgedwongen wachten met oogsten tot de grond aan het dooien gaat. De spruitkool, savooikool en boerenkool kan je wel nog oogsten en zullen na de vorst dan ook geen schade opgelopen hebben.
Alle wortelgroenten zoals knolselderij, rode biet, witloof en wortelen (peen) moesten al een tijdje de grond uit zijn. En bewaard worden op een koele, maar vorstvrije plaats. Best in kisten gevuld met vochtig zand. Soms laat men de wortelen (peen) in de grond. Maar dan moesten ze, sinds begin deze week al, afgedekt zijn met een dikke laag stro of bladeren, en daar overheen een laag plastic. En dan nog een laagje stro of bladeren. Bewaring op het veld heet dat.
Diverse bladgroenten zoals andijvie, chinese kool, slasoorten en zelfs suikerbrood, zelfs onder een plasticfolie, zullen er nu wel het loodje bij neerleggen. Indien je ze nog in de tuin staan hebt, bijvoorbeeld van een perceeltje laat gezaaide nateelt van snijandijvie of babyleaf.
Sterkere bladgroenten zoals veldsla, snijbiet (warmoes), peterselie en snijselder kunnen wel tegen een stootje. Best raak je ze nu niet aan, maar na de vorst zal de groei hernemen en kan er ook geoogst worden. Ook al is er vorstschade bij deze groenten, na een aanhoudende strenge vorst, dan nog kan je na de winter opnieuw oogsten omdat ze dan nieuwe, jonge blaadjes maken (hergroei). Maar na deze gematigde vorst, die na het weekend ophoudt, denk ik niet dat er veel schade aan deze groenten zal zijn.
foto : vervroren peterselie in open lucht. Update : na één week vorst tot -5°C is deze jonge peterselie uitstekend bewaard en groeit nu langzaam verder.
Roodlof van Verona (foto onder), de radicchio met opgericht groeiwijze, kan je inzetten zoals witloof, maar ook op het veld laten. Dan komen er na de winter nieuwe blaadjes en kan je een klein kropje oogsten.
10 tips voor de moestuin tijdens ijsdagen.
Lees ook het bericht dat vorig jaar verscheen : Groenten oogsten als het vriest.
26/12/2008 Het gaat nog eens flink vriezen. Ook overdag. Ijsdagen noemen ze dat bij het KNMI. Jammer genoeg ligt er geen beschermend sneeuwlaagje en staat er een strakke oostenwind. Het effect van de vrieskou op de natuur is dan ook veel groter. Ervaren tuinders weten wat hen te doen staat. Maar het is al zo lang geleden dat dit nog eens voorkwam dat het niet slecht is enkele tips mee te geven aan de “recente” moestuinbezitters.
Dit zijn mijn tips, laat zeker niet uw ervaringen en tips hieronder aan te vullen. Ik ga er van uit dat de groenten die echt vorstgevoelig zijn al geoogst zijn.
1. Groenten in potten
Potten met vorstbestendig groenten, worden toch best binnen geplaatst. Of op zijn minst afgedekt. Ook aardbeien in potten moeten nu binnen gezet worden tot het overdag niet meer vriest. Dat geldt trouwens ook voor buxus, coniferen en andere zogezegd niet vorstgevoelige planten die in pot staan. Deze planten vervriezen inderdaad niet als ze in de grond staan. Maar staan ze in pot dan vervriest de hele wortelkluit en zijn ze niet meer in staat water op te nemen. Door uitdroging zal uiteindelijk schade aan deze potplanten ontstaan. Nog een reden om groenten in potten binnen te plaatsen is om schade aan de potten vermijden
2. Oogsten boven de grond?
Wie in dit vriesweer toch wat boerenkool, spruitjes, savooikool, palmkool enzovoort wil oogsten doet er best aan daarbij de te oogsten delen zo weinig mogelijk aan te raken. Dit gebeurt het best door de hele plant uit te trekken of af te snijden en binnen te laten ontdooien, en daarna te oogsten.
3. Oogsten onder de grond?
Pastinaak en prei, twee typische wintergroenten, zullen geen schade oplopen, maar oogsten is er natuurlijk niet bij. Dus is het goed nu een voorraad aan te leggen en te bewaren op een vorstvrije plaats. Lukt het niet om een voorraad aan te leggen, dan kunt u ook een deel afdekken met vliesdoek en folie zodat de grond op die plaats nog wat langer vorstvrij kan blijven.
4. Winterbloemkool.
Gelet op het feit dat er geen sneeuw ligt en de oostenwind vrij hard te keer zal gaan is het beter de winterbloemkool af te dekken. De beste afdekking is vliesdoek, mat daarover een transparante folie. Maar vergeet niet deze afdekking te verwijderen van zodra de temperaturen overdag positief (dwz meer dan 3°C) worden. Dit om vroegtijdige hergroei te vermijden.
5. Aardbeien in de vollegrond.
Wist u dat aardbeien in de grond ook schade kunnen oplopen bij ijsdagen met veel wind. Kapot vriezen doen ze niet, maar ze lopen inwendige en onzichtbare schade op. Daarover werd al eerder een artikel gepubliceerd: Strenge vorst veroorzaakt onzichtbare schade bij aardbeien.
6. Vorst in de kas?
Misschien hebt u nog wat bladgroenten in de kas staan? Kropsla, suikerbrood, andijvie worden best geoogst om ze te bewaren op een koele plaats of in de frigo. Bij te grote hoeveelheden kunt u proberen de vorst uit de kroppen te houden door er een vliesdoek en dan een plastiekfolie op te leggen.
Uitzondering hierop is veldsla. Veldsla in de kas kunt u afdekken met vliesdoek en transparante folie en in de late namiddag oogsten, als de blaadjes waarschijnlijk gedooid zijn. Bent u niet van plan veldsla te oogsten, dan hoeft u ook niet af te dekken. Veldsla is immers vorstbestendig. Hetzelfde verhaal van vorstbestendigheid en afdekken geldt ook voor peterselie.
7. Weeuwenteelt.
Behoort u tot de zeldzame telers van de weeuwenteelt, zoals Cor, dan weet u dat u deze planten, ook al staan ze in de kas, best beschermd worden bij strenge vorst. Cor gebruikt daarvoor een kleine constructie (tunnel) waar je dan een vliesdoek kan op leggen.
8. Keukenraapjes.
Alhoewel keukenrapen best vorst kunnen verdragen zullen ze, als het aantal ijsdagen te groot wordt, kapot vriezen. Best de rest van de rapen oogsten en binnen leggen, of als de hoeveelheid te groot is, afdekken met stro of bladeren en dan daar vliesdoek, folie en een zeil erover. Niet verwarren met de koolraap natuurlijk, want die is wel vorstbestendig.
9. Snijbiet.
Ook snijbiet is vrij vorstbestendig, maar bij deze temperaturen zullen de bovengrondse delen vrijwel zeker kapot vriezen. Oogsten is ook hier de boodschap. In het voorjaar kan de plant weer wat jong blad geven vooraleer in de maand mei een bloemstengel te maken.
10. De tiende tip wordt hopelijk de langste . Daarvoor doen we een beroep op jullie, beste lezers. Laat weten welke maatregelen jullie genomen hebben om deze ijsdagen in de groentetuin door te komen. Uw ervaringen en tips zijn welkom in de commentaarbox hieronder of stuur ze naar lezersbijdrage@plantaardig.com.
Lees ook het bericht dat vorig jaar verscheen : Groenten oogsten als het vriest.
Leg eens wat sneeuw in de groentekas.
In een kas kan de zoutconcentratie (=totale concentratie aan mineralen in de grond) na een tijdje te hoog worden. De niet verbruikte mineralen stapelen zich op en tijdens de verdamping van het water uit de grond blijven heel wat mineralen aan het grondoppervlak achter.
In open lucht worden de overtollige zouten tijdens de wintermaanden door regen uitgespoeld.
Je kan voorkomen dat de accumulatie van mineralen te hoog wordt door om de twee jaar de kas te spoelen. Dit kan door in meerdere beurten, maar kort na elkaar, water te geven. Niet alle situaties lenen zich echter om de grond overvloedig te begieten. Je kan de stijgende trend van de zoutconcentratie alvast wat vertragen door samengestelde organische ipv minerale meststoffen te gebruiken. Of je kan in plaats van door te spoelen, de bovenste teeltlaag na drie jaar vervangen door verse tuingrond. Twintig cm is voldoende, zouten blijven vooral achter in de bovenste laag. Maar niet echt haalbaar voor grotere kassen.
Een alternatieve methode die sommige tuinliefhebbers toepassen is het binnenbrengen van sneeuw in de kas. Dit doe je best als de kasgrond (nog) niet vervroren is. De geleidelijk smeltende sneeuw zorgt dan voor een uitspoeling van de grond. Hoe dikker de laag sneeuw hoe beter, een halve meter is niet te veel.
Meer uitleg over de grond en de zoutconcentratie in de serre: klik hier.
Interessant artikel van BDB over de zoutconcentratie in de hobbyserre : klik hier (pdf)
Groenten en gevoeligheid voor vorst, een overzicht.
Volgens de weersvoorspellingen komt de eerste nachtvorst vroeg dit jaar.
In de volgende tabel vindt u een schatting van de vorstgevoeligheid van groenten als ze niet afgedekt worden. Het is niet makkelijk dit in tabelvorm te zetten. Ik heb het toch geprobeerd. Het is een goed hulpmiddel voor de beginnende of de twijfelende moestuinder.
Er zijn hier en daar wel opmerkingen te maken, die zich niet in tabelvorm laten gieten. Zo bijvoorbeeld de gevoeligheid voor lentenachtvorst van de aardbeibloemen, maar niet de planten. Of dat sommige rassen bloemkool wel de vrieskou van niveau 2 kunnen verdragen, of dat aardpeer en rabarber wel degelijk bovengronds afsterft. Ook dat de vorstgevoeligheid afhangt van de hoeveelheid loof op de wortelen of op de knolselder.
Lees verder Groenten en gevoeligheid voor vorst, een overzicht.
De eerste nachtvorst (in 2007 en 2008)
Enkele foto’s van “slachtoffers” van een eerste nachtvorst of grondvorst, 21 oktober 2007 (+0,7°C, grondvorst) en op 30 oktober 2008 (-0,3°C).
2007 : De eerste slachtoffers lijken deze nacht, 21 oktober, gevallen. Zo vroeg waren we het hier niet meer gewoon. Op de thermometer was het nog net positief met 0,7°C, maar aan de grond heeft het duidelijk gevroren. De bladeren van de pompoenen en bonen, indien nog in de tuin, zijn vervroren hier in West-Vlaanderen op zo’n 30 km van de kust. Ook de postelein is kapot. Verder is de gewone kropsla en de ijsbergsla soms licht glazig door de grondvorst.
Ook enkele nog niet goed afgerijpte pompoenvruchten die nog buiten lagen vertonen glazige vlekken. De vruchten van pompoenen zijn immers uiterst gevoelig, net zoals de bladeren.
Hierbiij enkel foto’s uit 2007 en 2008, die allemaal hetzelfde kenmerk vertonen : verwelkte bladeren! Door de vorst gaat het water in de cellen uitzetten, waardoor deze gaan barsten. Daarbij gaat de stevigheid van het blad verloren. Na enkel dagen worden de bladeren bruin.
Verwelkte pompoenbladeren
Pompoenen worden glazig
Links : Knopkruid is een signaalkruid om de eerste nachtvorst te detecteren!
Rechts : Andijvie overleeft nog die eerste nachtvorst, maar het posteleinplantje is ten dode opgeschreven
In de siertuin kan Dahlia als signaalplant voor de eerste nachtvorst dienen.
Bij sla is de schade te merken aan glazig blad, afhankelijk van hoe erg het is kan dit al dan niet tot onherstelbare schade leiden.
Bonen behoren eveneens tot de meest grondvorstgevoelige soorten.
Minipaprika’s telen gaat prima in open lucht, maar deze subtropische plant kan natuurlijk geen vorst verdragen.
Wat met de groenten bij de eerste nachtvorst
Dankzij het zachte najaar staan er nog heel wat groenten in de tuin, wat doen we ermee nu de eerste vorst zich aankondigt? Lees het in het artikel van GroentenInfo: Vorstgevoeligheid van de groenten
Vele groenten moeten nu of ten laatste eind november gerooid worden. Gelukkig kunnen we veel van deze groenten nog een tijdje bewaren. Hoe? Lees het in dit artikel over de bewaring van groenten
Speciaal over knolselderij bewaren is dit artikel al eens verschenen Knolselder(ij) met groen tijdens de wintermaanden : De nieuwe en de oude werkwijze
Wat meer uitleg over rode en witte kool bewaren vind je in dit artikel De rode en witte kool groeit tot ze barst.
Uit 2006: Ook andere moestuinders, hebben dankzij het zachte weer, nog heel wat groenten in de tuin staan.
**Zo ook bij Jans Moestuin (klik). Zoals je op de foto’s kunt zien, is hij nog steeds volop aan het oogsten (sla, pastinaak, spinazie, groenlof, diverse kolen, wortels etc.) en uit de tuin aan het eten. Als er binnenkort nachtvorst komt dekt hij de kwetsbare groenten met oude vitrage af.
**Ook in de moestuin van Daniel (klik) staan nog heel wat groenten in volle groei. Lees hoe hij de knolselder, rode biet en knolvenkel zal bewaren
Juli 2007 duurste groentemaand ooit (Agrarisch Dagblad)
Het gemiddelde prijsniveau van groente lag in juli 5 procent boven het niveau van die maand vorig jaar. Juli 2007 was tot nu toe de duurste groentemaand ooit. Dat blijkt uit berekeningen van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). De groenteafzet heeft hinder van de extreem natte zomer. Mandje Het CBS houdt aan de hand van boodschappenmandjes de prijsontwikkelingen bij voor groenten en aardappelen. Het effect van de hoger aardappelprijzen is hierin overigens meegenomen. Prijzen van groente bleven in juli van dit jaar op hetzelfde niveau als vorig jaar. ( Uit Agrarisch Dagblad)
Groenten: opbrengst en kwaliteit door regen (Video RTL)
Het ging al over groenten in de regen, maar het blijft duren. Daarom nog eens deze video van RTL.
Groenten zullen de komende tijd duurder worden. Door het slechte weer van de afgelopen weken is de opbrengst van groenten zoals sperziebonen en erwten een stuk lager dan normaal. Veel akkers hebben het door de vele regen flink te verduren gehad. De oogsten van met name erwten en bonen vallen tientallen procenten lager uit dan normaal. Supermarkt Supermarktketen Albert Heijn waarschuwt via posters dat groenten, aardappelen, fruit en de zakjes met voorverpakte groenten minder lang houdbaar zijn, ook als gevolg van het slechte weer. (Bron : Groenten duurder door vele regenval)
Groenten in de regen.
Aardappelen in het water (met rot tot gevolg…), boontjes die niet kiemen maar rotten, slechte broccoli (schermrot-foto), courgette en pompoen die als het ware een groeistilstand hebben, en bloemkool die glazig wordt.
De laatste weken hadden de groenten en de moestuin nogal wat te lijden onder de wateroverlast. Rooien van aardappelen en wortelgewassen was moeilijk, planten en zaaien van de zomer- en herfst gewassen was onmogelijk. De kwaliteit van veel groenten is ronduit slecht. Plaatselijk heeft hagel veel planten beschadigd. Soms staat het land volledig onder water. Langer dan 2 dagen kunnen aardappelen, wortelen, uien, maar ook veel andere planten de verdronken grond niet aan. Door zuurstofgebrek zullen de wortels rotten.
Ook last van de waterellende in uw moestuin? Laat het weten op lezersbijdrage@plantaardig.com.
Bepaalde regio’s in Nederland lijken veel erger getroffen zijn door de stortregens dan Vlaanderen, ook afgelopen maandag en dinsdag nog. Gelukkig is er beterschap op komst, en voor veel groenten is het nog niet te laat. Voor wie boontjes wil (her)zaaien dringt de tijd wel.
Plotse warmte?
De weersvoorspelling voor komende weekend maakt mij wel een beetje ongerust. Deze overgang (van 18 naar 30 graden) dreigt voor veel planten veel te groot te zijn. Alles wat nu op het land staat heeft nog niet veel wortels gevormd en is niet gewoon veel te verdampen. Reken maar dat er komende weekend heel wat slap hangende bladeren zullen te zien zijn, zowel in de koude grond als in de kas.
Reactie van Ashleigh
Bij Ashleigh ziet het er niet zo goed uit, zij schrijft:
Mijn tuin stond de afgelopen weken onder water. In de ene helft, waar de bedden verhoogd zijn kon het water makkelijker weg. De andere helft lijkt echter nog steeds op het verdronken land. De grond geeft een rottende geur af.
De aardappelen in dat tuindeel zijn geïnfecteerd door aardappelplaag en zijn nu ook nog aan het rotten gegaan. Verschrikkelijk!
Aardappelen, bloemkool, koolrabi, sla… allemaal verloren. Gelukkig heb ik de sjalotjes en de ajuin al geoogst voor de overstroming. Natuurlijk nog een beetje klein, maar voor de rest best ok. De tomatenplanten vertonen een ziekelijk, vale kleur. Geen aardappelplaag, dat niet.
De wortelen en de prei zijn ok, maar de boontjes zijn verdronken.
De groene pompoenen (‘Rolet‘) doen het goed, terwijl de ‘butternut’ pompoenen wel meer last hebben van de wateroverlast.Ashleigh in Holland
http://mydutchgarden.blogspot.com
Reactie van Arnold
Medetuinders,
Veel hinder gehad van de regen, door het vocht is er een ware slakkeninvasie opgetreden en ook gewassen die normaal niet door slakken bekeken worden staan er nu afgekloven bij , er zaten zelfs slakken in de tomaten.
Hier en daar zit er al een beetje Monillia rot in de overvloedig dragende pruimen , Victoria en Reine d’ouillins. Ik probeer er iedere keer de rotte uit te halen om besmetting tegen te gaan.Ik heb wel vaste plastic flessen met water en kruidnagel opgehangen om de wespen weg te houden bij de pruimen . Die flessen zijn voorzien van gaten zodat de voor wespen ondragelijk lucht eruit kan.
Om van de slakken af te geraken ga ik vandaag bakjes (oud) bier neerzetten met een dakje erboven anders regent het bier er uit als het weer gaat regenen.
Als het nu snel droog wordt is de schade nog wel te overzien , maar het moet geen dagen meer duren.
Vriendelijke groeten ,
Arnold van der Zijden ( Rotterdam)
Reactie van Henk
Ik lees zojuist in de mail van Ashleigh dat zij een probleem heeft met de butternuts en de water overlast. Ik heb ze vorig jaar aan gaas gegroeid en dit gaat met deze heel goed.Je moet ze wel een beetje leiden, maar ze blijven mooi schoon en droog.
Reactie van Jaak
Als zandgronden andere jaren dikwijls herleid worden tot een zandbak zijn het dit jaar de beste groeiplaatsen, ook bij Jaak
Op de zandgrond die ik bewerk valt het (behalve voor de aardappelen die ik al 2 weken geleden moest rooien) nogal mee.
Snijbonen en prinsessen zullen volgens mijn inzicht ongeveer de helft opbrengen tegenover verleden jaar, ajuin in worteldoek geplant is ook iets minder maar ik DENK dat dit komt omdat er teveel water onder de worteldoek niet kan verdampen, broccoli die ik anders nooit kon kweken was nu uitstekend en zeer gesmaakt door de kleinkinderen met de aardappelgerechten en ook om soep te maken.
In de serre waar ik 6 à 7 verschillende soorten tomaten staan heb ik 2 soorten met begin van tomatenplaag maar de soorten KIEKENVILLA en de AKERS WEST VIRGINIA RED TOMAAT zijn een enorm succes, hopelijk blijf ik gespaard van de uitbreiding van de plaag. groeten, JAAK
Hieronder enkele geluiden uit de professionele groenteteelt en de pers voor de consumenten.
Hoge groentenprijs door overvloedige regenval
RTV Noord – 9 juli 2007
Door de buitensporige regenval van de afgelopen weken is de prijs van groente flink gestegen. Vooral bloemkool en broccoli kunnen niet goed tegen nattigheid. Het aanbod van deze groenten is flink gedaald, waardoor de prijzen zijn gestegen. In vergelijking met dezelfde periode vorig jaar, betaalt de klant nu één euro meer voor een bloemkool.
Bekijk de reportage uit Noord Nieuws
Groente- en fruithandelaar Apotheker interview…
Tekort aan bonen dreigt
AGF.nl – 11 juli 2007 –
Door de hevige regenval worden de jonge plantjes aangetast en loopt het zaaien bovendien vertraging op. Wanneer er niet binnen een week kan worden verdergegaan met zaaien, zal naar alle waarschijnlijkheid de oogst in het najaar vertraging oplopen en dreigt er vorstschade in oktober….
Consument verkiest nu wintergroenten
Het Belang van Limburg – 7 juli 2007
Slagregens beschadigen veldgroenten, die bovendien minder makkelijk te oogsten zijn door de zompige akkers. Daardoor swingt de prijs van sommige groenten de pan uit. Maar er is ook iets aan de hand met de smaak van de consument. Met dit slechte weer verkiest de klant de wintergroenten boven de typische zomergroenten. Die zijn nochtans wél goedkoop, zegt men bij het Verbond van Belgische Tuinbouwveilingen (VBT)…..
Regen is funest voor groente- en fruitoogst
Algemeen Dagblad – 11 juli 2007 Eén ding mag duidelijk zijn: groenten en fruit kunnen niet tegen storm en slagregens. Het gevolg is weinig aanvoer op de veilingen en dus hoge prijzen voor …
Groente is extra duur door regen
Gelderlander – 7 juli 2007
“We stuitten steeds vaker op groenten van slechte kwaliteit. Zo wordt veel bloemkool afgekeurd. Maar we slagen er nog steeds in voldoende in te kopen. …
Regen maakt groente duur
Telegraaf – 6 juli 2007
De bonenvelden zijn door de regenval ‘verzopen’ en daardoor is ook de prijs van de bonen ongewoon hoog. Alleen de prijs van sla is, zeker voor de tijd van …
Ijsbergsla kan niet geplant worden
AGF.nl – 6 juli 2007
De meeste velden staan flink onder water en dat zorgt natuurlijk voor de nodige problemen bij het planten van nieuwe ijssla. “We kunnen haast niet planten. Datzelfde probleem heeft men in Duitsland. Over een week of zes zal er daarom erg weinig ijssla op de markt zijn en dat zal voor de nodige ruimte zorgen”, zegt John Jenniskens…..
Prijs groente stijgt door regen
BN/De Stem – 5 juli 2007
“We komen ook meer groenten tegen met kwaliteitsproblemen, dus we keuren onder meer een heleboel bloemkool af. We weten nog voldoende in te kopen. …
Aardappelen rooien uitgesteld
AGF.nl – 6 juli 2007
De hevige regenval van afgelopen week heeft ook een zeer nadelige invloed op de teelt van aardappelen. De planten staan in het water en er kunnen maar bar weinig aardappelen worden gerooid. “De aanvoer is een hele week al dramatisch. Er worden momenteel hoge prijzen geboden, maar de telers kunnen simpelweg niet rooien en dus ook niet profiteren van die hoge prijzen”, zegt David Hage van Veiling Sint-Annaland….
Tekort broccoli dreigt -fotoreportage
AGF.nl – 5 juli 2007
De regen heeft natuurlijk een negatieve invloed op de kwaliteit van de broccoli. Stan Hage verwacht bovendien dat er tot de eerste week van augustus niet voldoende broccoli zal zijn. Er zal sprake van een krapte zijn. We kunnen op dit moment niks oogsten en het planten voor het najaar is uitgesteld. Er zijn meerdere foto’s beschikbaar van de hevige regenval die Maatschap Hage-van Dalen in Steenbergen heeft getroffen. Klik hier voor de fotoreportage…
Een klimaatbox voor juiste temperatuurmeting (Tomaten telen met Herman)
Dit artikel werd geschreven door Herman. Wie Herman is en welke artikels hij al geschreven heeft vind je op http://herman.plantaardig.com.
Hoe de temperatuur meten in de volle zon van een kas? Een thermometer die in de zon hangt geeft veel te hoge temperaturen aan. En schaduw is er zeker in het voorjaar, als de planten nog jong zijn, niet te bespeuren. Herman geeft in dit artikel een goede doe-het-zelf oplossing voor dit probleem. Op professionele bedrijven hangt de elektronische temperatuurmeter in een witte ‘klimaatbox’, die verlucht wordt met een kleine ventilator. De witte kleur verhindert de opwarming van de klimaatbox en de ventilator zorgt voor toevoer van lucht buiten de klimaatbox.
Klik op de foto’s om te vergroten.
Herman schrijft :
“Omdat verschillende malen de min-max thermometer in de serre abnormaal hoge temperaturen noteerde, vermoed ik dat rechtstreeks invallende zon de meting foutief beinvloedt.
Vandaar het idee om een schaduw-hokje te maken om de thermometer (en eventueel vochtigheidsmeter of draadloze weerstation-eenheid) in te plaatsen.
Met een minimum aan materiaal (en kosten) vervaardig ik het schaduwhokje. Dit met behulp van witte geperforeerde unalit(karton)-plaat (zie evt brico), plastiek hoekmouluren,enkele latjes,gepaste vijsjes,een stuk pvc electriciteitsbuis(5/8″) en een betonijzer. Dit heeft een diameter 12 mm past precies in het stukje electriciteitsbuis,om het bakje op gewenste plaats en hoogte in de serre te installeren).
De schaduwbox geeft,voor zover ik het reeds kan beoordelen nu,minder grote schommelingen(de hoge toppen van 50°C en meer zijn er af).De witte plaat reflekteert goed het zonlicht;de gaatjes en de openingen boven en onder zorgen voor een zachte luchtcirculatie.”
Dit bericht werd geschreven door Herman. Wie Herman is en welke artikels hij al geschreven heeft vind je op http://herman.plantaardig.com In dit artikel geeft Herman een oplossing voor een veel voorkomend probleem.
Groenten in de wind
Update 2007 Een omstuimige wind deze week. Vorig jaar, iets later in mei deed zich net hetzelfde voor. Vandaar dat ik nog even dit artikel op de voorpagina zet…… (Opvallend dat het loof van de aardappelen dit jaar al heel wat meer uitgegroeid is dan vorig jaar). Ook tomatenplanten die hier en daar al buiten staan kregen het deze week hard te verduren.
Hieronder het bericht van vorig jaar.
Koolplantjes die niet erg diep geplant waren en ook nog niet aangeaard zijn krijgen het bij wind hard te verduren. U mag koolsoorten wat dieper planten dan de bovenkant van de kluit, het hart moet wel boven de grond blijven. De bladeren van de jonge plantjes kunnen in wel eens zodanig veel wind opvangen dat de planten afdraaien. Sommige tuinders binden ze in het begin vast aan een plantstokje.
Door harde wind gaan koolplanten wel eens plat tegen de grond. Hier broccoli (jawel de broccoli uit het botervlootje)
Op de foto zie je goed dat de plant door de wind aan het tollen gaat. Er is een klein kuiltje ontstaan door de ronddraaiende beweging van de plant. Dit verschijnsel is gekend als ‘afdraaien’ en de beschadigde planten noemt men ‘afdraaiers’.
Aanaarden gebeurt best tijdig, maar kan ook nog na zo’n winderige dag. Broccoli telen?
Spinazie kan door windschade wel eens witte vlekken vertonen. Deze schade is ontstaan door schurende zandkorrels en pletsende regen. Spinazie telen?
Al denk je dat die stengel van tuinboon wel heel sterk is, dan sta je toch versteld wat er gebeurt als de wind eens stevig uitpakt. Tuinbonen moeten dus absoluut ondersteund worden.. Sla op het einde van de rijen of om de drie meter paaltjes in de grond. Span aan weerszijden van de rij een touw tussen de paaltjes. Tuinbonen telen?
Het jonge aardappelloof kreeg de afgelopen weken steeds zacht en groeizaam weer voorgeschoteld. Niet verwonderlijk dat het gewas er verwaaid bijligt. Inclusief afgeknakt blad en zelfs hier en daar een stengel. Dat herstelt zich wel. Aardappelen telen?
Ook windschade in uw tuin? Laat het weten via de link Reageren? Vragen? hier onmiddellijk onder.
Extreem jaar voor de groenten, dat wel.
Dat het dit jaar een jaar van extremen was op weergebied, voor de plantengroei, de groenteteelt en de moestuin, dat mogen we wel zeggen. Daar heeft De Telegraaf in zijn artikel gelijk in. Ook de Belgische VRT-televisie pikte vandaag het bericht op in zijn journaal. (Bekijk hier de video)
Wie deze website regelmatig volgt kon het al lezen:
Er was
- een koude en donkere februari
- het koude voorjaar
- het natte einde van mei
- de vroege hittegolf in juni
- de uitzonderlijke warmte en droogte in juli
- en dan is daar nu de kletsnatte augustusmaand
Tussen de 72 reacties op het artikel in Telegraaf, lezen we ook het volgende “gelukkig hebben we een moestuin” of “dit jaar hadden we net een heel goede opbrengst in onze moestuin”.
Inderdaad, alle vruchtgroenten, zoals tomaat, paprika, aubergine, meloen deden het goed. Ook courgettes, komkommer : perfect!
En dan de andere groenten. Er was een probleem met schotvorming in bladgroenten met name door de hitte. Bloemkolen hadden het lastig een kwalitatieve kool te vormen.
Maar in de moestuin kunnen de groenten nu éénmaal veel beter verzorgd worden, waardoor de problemen daar veel minder groot waren dan bij de akkerbouwers. Wie op tijd wat water gegeven heeft, die heeft inderdaad geen al te grote problemen gehad. Zeker niet wie zijn plantjes opkweekt in (pers)potjes, want ter plaatse zaaien kan zowel in extreme droogte of extreme natte voor problemen zorgen.
Dit is het berichtje op vrtnieuws.net :
Prijs van allerlei groenten stijgt fors
di 22/08/06 – In de winkel zijn de prijzen voor allerlei soorten groenten de afgelopen weken fors gestegen. Dat komt omdat de oogst tegenvalt door het uitzonderlijke weer van deze zomer.
De hitte van juli en de zware regenval van augustus laten hun sporen na in de prijzen van de groenten. Vooral de West-Vlaamse openluchttelers hebben daar last van.
Het extreme weer van de laatste maanden leidt tot een daling van de oogst met ruim dertig procent en dus stijgen de prijzen fors.
Dankzij die prijsstijgingen kunnen de telers de schade beperken. Dat geldt echter niet voor contracttelers die hun groenten tegen een vaste prijs moeten verkopen. Zij zullen wellicht verlies lijden.
Lees ook het artikel in de Telegraaf : Groenten peperduur door extreem weer
Tot slot nog dit : wilt u het weer op de voet volgen, dan is de volgende pagina met een duidelijk
overzicht van de voornaamste weerberichten van België en Nederland een aanrader.
Het (natte)(droge) weer
Voor de tuinbouw is deze zomer er één van grote tegenstellingen: na de hittegolf de zondvloed.
Aardbeien
In Zundert en omgeving, waar op honderden hectares aardbeien worden geteeld, is het een drama.
Dat zegt althans Jan van Dongen, voorlichter van de plaatselijke veiling CLTV: „Bij de hitte van juli zijn we ernstig gedupeerd door het feit dat we niet mochten beregenen uit de Bovenmark en de Aa of Weerijs. „Daardoor hebben ze nu weinig blad en kleine vruchten. Die zijn door de regen week, zacht en ook minder lang houdbaar. In kilo’s plukken we nu dertig tot veertig procent minder dan in de vergelijkbare periode vorig jaar.“Vollegrondsgroenten
Ook niet blij is tuinder Jan Pertijs uit Etten-Leur. Pertijs is voorzitter van de vakgroep vollegrondstuinbouw van de Zuidelijke Land- en Tuinbouw Organisatie ZLTO. Hij noemt de situatie in zijn sector ‘belabberd’: „In de hitte van juli werden bladgewassen snel slap en bij bijvoorbeeld broccoli en bloemkool bleef de bloemvorming achter.“
Nu het weer is omgeslagen, staat de vollegrondsteler voor andere problemen: „Je wilt je laatste teelt zetten, maar dit is geen weer om te planten of te zaaien.“Akkerbouw
De akkerbouw op de klei in West-Brabant kan de omslag in het weer nog best verwerken, al moet er de komende dagen het liefst niet veel neerslag meer vallen. Kees Coppens uit Noordhoek, gewestelijk voorzitter van de ZLTO: „Het zal niet meevallen om de laatste restjes tarwe en stro binnen te halen, maar met de suikerbieten en de uien is nog niet veel aan de hand. Die konden na juli wel een beetje water gebruiken, zal ik maar zeggen. Er is nu de laatste weken 150 millimeter gevallen. Dat is niet uitzonderlijk, al moet het niet veel meer worden.“Aardappelen
Problemen zijn er volgens Coppens wel met de aardappelen. Die zijn onder invloed van de weersomstandigheden opnieuw gaan schieten (doorwas): „Dat zal zorgen voor glazige aardappelen. Veel meer rassen dan tot nu toe gedacht zullen daar last van hebben. Het probleem is ook dat het te nat is om de akker op te gaan om bespuitingen uit te voeren. (tegen aardappelplaag)“Situatie Zeews-Vlaanderen het slechtst
Hoe anders reageert zijn collega-ZLTO-bestuurder Joris van Waes in Philippine in Zeeuws-Vlaanderen, gemeten vanaf 1 augustus de natste plek van Nederland. Maar daar is dan ook een halve meter méér regen gevallen dan in West-Brabant.
„De sloten staan vol en de plassen staan op het land. Dan weet je dat de grond verzadigd is. Het kan niet anders of aardappelen, uien en bruine bonen zijn op sommige plekken al aan het rotten. Ik sprak een collega die van zijn vijf hectare uien er al drie heeft afgeschreven. Er staat ook nog veel tarwe in Zeeland en die begint langzamerhand door te schieten. “
Het volledige artikel is te lezen in BN/DeStem, dit is een bewerkte versie
Warme en droge weer heeft zijn positieve en negatieve kanten voor de moestuin
Uit : De Stentor.
18 JULI 2006 – ZUTPHEN – Deze dagen vallen er nog eerder bloemkolen uit de hemel dan vocht. Zij die als hobby kolen en gewassen telen malen er niet al teveel om. ‘We maken er het beste van.’.
‘Zo erg is het niet. We bevochtigen de gewassen goed. ’s Ochtends of ’s avonds, want anders verbranden ze’, zegt Gert Barelds. Hij heeft nu vijf jaar een tuintje in het complex Hoge West/Laarmansheuvel aan de Thorbeckesingel, waar 107 hobbyisten een stukje grond bestieren. Barelds, webmaster van de site van de volkstuinvereniging Zutphen nuanceert het beeld van verdorring.
‘Er zijn exotische gewassen die het nu bijvoorbeeld goed zouden kunnen doen. Als je bijvoorbeeld als gokje meloenen hebt gezaaid heb je nu mazzel. Daarnaast is het zo dat niet alle gewassen tegelijkertijd oogstrijp zijn, het is niet zo dat continu dezelfde gewassen op het veld staan.’ ‘Het is ook een beetje het risico van de hobby’, zegt Marianne Dankers. Zelf heeft ze al 29 jaar een volkstuintje. ‘We hadden dit jaar al vrij vroeg een hete periode, daarna volgde een periode met veel regen. De meesten van ons hadden toen een miskleun met komkommers en boontjes. En zo is er elk jaar wel iets.’ En die onvoorspelbaarheid is, geeft ze toe, ook wel de charme van het tuinieren.
En hoewel de oogst niet in elkaar dondert, zou wat regen geen kwaad doen. ‘Vooral voor de zogenaamde waterplanten, zoals rode bieten, wortelen en bloemkolen zou een nachtelijk buitje prettig zijn.’ En wat als door aanhoudende droogte het water op rantsoen moet? ‘We gebruiken grondwater, dat mag ook nog. Als we daar straks niet meer mee mogen sproeien? Daar denken we nog maar niet aan.’
Professionele groentetelers beregenen alle groenten
“Zonder kunstmatige beregening zou hier geen sprake meer zijn van bloemkolen”, zo begon teler A. Vanwalleghem uit Pittem (W.Vl.) gisteren zijn verhaal. “Maar toch lieten we ons, net zoals zoveel anderen in de regio, verrassen.”
“Weet je, veelal wordt pas in het veld gegaan om het watergebrek te evalueren in de loop van de avond, nadat het overige werk erop zit. Dit seizoen kom je dan wel en dag te laat, het droogproces in de grond gaat zo snel dat die dag je 10 of 20% van je productie kan kosten.” “Veldbezoeken moeten gebeuren in het felst van de zon, dan zie je het best de reactie van de planten.”
“Bloemkolen zijn kwantitatief en kwalitatief erg gevoelig voor de droogte. Maar ook de andere koolsoorten en alle groenten hebben nu kunstmatige beregening erg nodig.” “Dat was trouwens ook al het geval voor de primeuraardappelen. Aardappelen zonder water halen hier de 25 ton per hectare niet, mits beregening komen we nu wel boven de 30 ton. Maandag gaan we rooien, afwachten.” Bron: Bloemkool toch minder productie[AGRI PRESS BENELUX]
Lees ook :
*Video : droogte en warmte speelt professionele groentetelers parten.
*Aardappelen : Temperaturen boven 30 graden zijn heel schadelijk!
Video : droogte en warmte speelt professionele groentetelers parten.
Bekijk de video op Web-TV : Harde, droge en hete tijden voor landbouwers
Dit wordt gezegd in het interview :
Landbouwer Jordaan Dermaut uit Ingooigem kent drukke dagen.
De jonge bloemkoolplantjes voor de tweede vrucht zitten al in de grond. De eerste ronde bloemkolen voor de industrie is al gerooid. Dit gebeurde op zeven dagen. Terwijl dit normaal gans de maand juli in beslag neemt. Door deze snelle koolvorming is de productie 38 ton per ha, terwijl normaal gezien dit 54 ton per ha is.Ook de bloemkolen geplant op 1 mei, die normaal geoogst worden 25 juli zijn nu al allemaal geoogst en naar de fabriek gebracht.
Het loof van de vroege aardappelen is al aan het afsterven, met als gevolg een latere productie. Bij de late aardappelen is de heer Dermaut al aan het beregenen
Zijn boontjes staan er nog goed bij, op enkel zonnebrandvlekken na. Maar de hoge temperaturen zijn een bedreiging voor de verdere uitgroei van de plantjes. Helaas komen er volgende week temperaturen boven de 30 graden in zicht.
Drempelwaarde ozon bij groenten moeilijk te bepalen.
Door de hittegolf scheert de ozonconcentratie overal hoge pieken. Termen als drempelwaarden en alarmdrempel zijn schering en inslag. Hier en daar wordt ozonalarm afgekondigd.
Ook voor de groei van de groenten is ozon schadelijk. Alleen valt er tot nu toe weinig zinnigs te zeggen over de ozonwaarden die schade veroorzaken bij de groenten. Typisch voor schade verooraakt door ozon zijn de bruine, al dan niet grote, sproeten op de bladeren. Dit betekent een acute schade veroorzaakt door een te hoge ozonconcentratie.
Maar er is ook niet zichtbare schade veroorzaakt door ozon. Doordat de plant zichzelf probeert te beschermen tegen hoge ozonwaarden verbruikt ze zeer veel energie, die anders de groei ten goede zou komen. Dit is dus chronische schade met een kwantitatief verlies tot gevolg.
Het vroegtijdig vergelen en zelfs afsterven van een gewas kan eveneens veroorzaakt worden door een te hoge ozonconcentratie. Dit als gevolg van een verhoogde concentratie van het plantenhormoon ethyleen, dat in normale omstandigheden zorgt voor afrijping van vruchten.
Foto : ozonschade bij aardappelen (Bron : ministerie van landbouw, USA)
Ozon zal slechts schade veroorzaken als het gas de plant binnendringt. Daarvoor moeten de ozonmoleculen naar het blad worden gebracht waar ze kunnen binnendringen via de huidmondjes. Als deze gesloten zijn kan ozon niet binnendringen in het blad en kan het gas geen schade aanrichten. De huidmondjes sluiten zich vooral om waterverlies tegen te gaan. Dit brengt met zich mee dat ozon in zeer warme en droge periodes relatief weinig schade veroorzaakt!
Vooral wanneer de watervoorziening aan de wortels verhoogd wordt, samen met een verhoging van de luchtvochtigheid lopen de planten groot gevaar op ozonaantasting. Serreplanten zijn daardoor vrij gevoelig voor ozonaantasting……
……In functie van de bescherming van de vegetatie zijn de drempelwaarden voor ozon van zeer weinig nut. Ze zijn enkel gericht op het voorkomen van acute schade en zelfs daarvoor bieden ze weinig bescherming. De inwerking van ozon op planten is immers dermate complex (klimatologie, bodemvochtigheid, ontwikkelingsstadium van de plant, voedingstoestand, standplaats, cultuurvariëteit, enz.) dat het niet eenvoudig is daarvoor een wetgeving uit te werken…… (tekst gebaseerd op een tekst van de Intergewestelijke Cel voor Leefmilieu)
Kort samengevat veroorzaakt ozon volgende schade bij planten : zichtbare, bruine sproeten op de bladeren, verminderde fotosynthese, versnelde veroudering en verminderde opbrengst
Foto’s van ozonschade :
ozonschade bij aardappel
ozonschade bij tomaat
ozonschade bij watermeloen
ozonschade bij ajuin
Of tik in bij Google, afbeeldingen, “ozone injury”
