Categorie archieven: Bonen

Laatste dagen om boontjes te zaaien.

Onderaan dit  artikel staan heel veel tips van tuinliefhebbers om de (laatste) zaai van  boontjes tot een goed eind te brengen. Echt wel een mooi voorbeeld van hoe hobbytuinders uit Vlaanderen en Nederland elkaar kunnen helpen via deze digitale weg. Enkele jaren geleden werd er op gewezen hoe je toch met succes de laatste boontjes kon zaaien ondanks de hitte en droogte. Een paar jaar geleden was de overvloedige regen een probleem om de laatste boontjes te laten boven komen. Vorig jaar was het weer niet echt een  probleem om de laatste boontjes boven de grond te krijgen. Dit jaar is het opnieuw een dubbeltje op zijn kant. In veel regio’s is de grond zeer nat en wordt nog regen voorspeld. Daar houden boontjes helemaal niet van. Gelukkig is dit artikel heel hard aangegroeid met heel veel tips en adviezen van hobbytuinders uit de Lage Landen, de moeite waard om even de tijd te nemen om dit door te nemen.

Wie nog wat verse boontjes wil in het najaar, die moet nu gaan zaaien. Twintig juli wordt algemeen gezien als de uiterste zaaidatum. Tenzij vroege nachtvorst roet in het eten gooit kan je dan nog oogsten tot na half oktober. Kies eventueel voor een ras dat minder weelderig groeit zoals Chinese boontjes, want die gaan sneller bloeien.

Toch is het zo dat de temperaturen niet zo hoog worden de komende week en de regen niet zal uitblijven. Waarschijnlijk is het goed de boontjes voor te zaaien in potjes, in een kas of onder afdekking om dan later uit te planten. Zo vermijd je een teveel aan water en bouw je een kleine voorsprong op. Zaai drie zaadjes in een potje van 8 of 10 centimeter en plant ze uit op 25 cm onderling en de rijen 50 cm uit elkaar.

Wie nog wat plaats heeft in de koude bak kan de boontjes daar zaaien. Nu afdekken om regen buiten te houden en voorsprong op te houden. En straks in september of oktober kan de afdekking ook van pas komen. Herman heeft zo al eens met succes boontjes geteeld. Hij zaaide ze begin augustus zelfs en kon ze in oktober oogsten. Zie zijn artikel over de koude bak, ergens halfweg het artikel.

Uit de webpagina van Cor’s moestuin :

Je kunt tot laat zaaien, in 2004 zaaide ik mijn laatste boontjes op 24 juli en plukte de laatste hiervan op 2 november. Ik dacht echt dat het te laat zou zijn, het was het ras Ferrari en ze bleven tot het einde mooi groen.

Naast het gebruik van potjes om in te zaaien, volgt hier nog een andere tip die je kan gebruiken als je vreest voor het wegrotten van de boontjes in de grond. Dit is het gebruik van plasticfolie. Leg na het zaaien een stuk plastiekfolie over de boontjes. Gewoon plat op de grond en vastleggen met enkele stenen.
Dit schept twee voordelen :
– Extra warmte onder de folie
– Maar vooral het “droog” houden van de bonenzaden.

Bij  droogte en  hitte is ter plaatse zaaien niet zo’n goed idee. Dan ook maar noodgedwongen gaan zaaien in potjes, zoals bij de vroegste teelt van bonen.
Op de weblog van Paul en Daniel staat te lezen dat de boontjes, voorgezaaid in potjes, uiteindelijk kunnen uitgeplant worden, klik hier
of hier.

Hieronder reacties van lezers die al eerder toekwamen, waarvoor dank. Uw ultieme boontjestip kunt u sturen naar lezersbijdrage@plantaardig.com. Dan wordt deze hier aan toegevoegd.

Reactie van Ad van As

Als je met nat weer een goede opkomst van je boontjes wil leg ze dan even in de slaolie voor het zaaien,dan kunnen ze niet rotten want het vocht kan er niet aan. (succes), groetjes a van as

Dit was mij onbekend, misschien dat in nog een stukje grond vind om het uit te proberen. Dank voor de tip.

Reactie van Philippe

Ik heb een zeer goede oogst gehad dit jaar door mijn boontjes al in april te zaaien waardoor ze van de hitte kunnen profiteren hebben. Soms moet je eens iets anders doen dan dat de kalender voorschrijft.

Dank voor deze reactie. Inderdaad, dit jaar zijn de vroegste boontjes de beste…

Reactie van Henk

Mijn stokbonen zet ik rond 20 April.  Ik steek mijn stok door het midden. Van de bodem van een doorzichtige plastik zak.  Leg de bonen. Doe de plastik zak er over rondom in de aarde en knoop de bovenkant met een stukje touw rondom de stok vast. (een soort piramide). Ik gebruik ook altijd veel Spa flesjes (500ml) snij de onderkant eruit. Ook de kartelkant en je kan er vroeg je bietjes en lage boontjes en andere zaden onderdoen. Veel succes, Henk

Zo vroeg zaaien van stokbonen blijft steeds een risico, maar met deze tip is de kans op mislukking wel heel klein geworden. Bedankt!

En in de reactiebox hieronder lees je nog heel veel zeer nuttige tips, zeker lezen, een aanrader!


De teelt van bonen van A tot Z, artikel over de teelt van bonen

Bonen zaaien van 1? (15?) mei tot 20 juli.

bonen-paaltjes-touw Klopt de titel van dit bericht wel? Is het niet te vroeg om bonen te zaaien?

In de Groente en Fruit Encyclopedie lezen we.

“In de open lucht wordt gezaaid vanaf half mei. Vroeger zaaien geeft mislukking als de grond nog niet voldoende opgewarmd is. De grond moet namelijk minstens 10°C warm zijn. De groeitemperatuur voor bonen is 15°C”

10 tot 15  mei is normaal een goede startdatum, maar zoals je ziet in de titel van dit bericht heb ik het tweede cijfer tussen haakjes gezet. Dit jaar blijft het mooie weer aanhouden. De grond is voldoende opgewarmd. En overvloedige regen komt er de eerste dagen niet aan. Bonen verdragen zowel tijdens de groei als na het zaaien immers geen wateroverlast.

De enige spelbreker die er nu nog kan zijn is een zeer late lentenachtvorst. Het kan immers vriezen tot half mei. Zie archief lentenachtvorst 16 mei en lentenachtvorst 17  mei ). Hou dus wat vliesdoek of folie bij de hand. De eerste dagen gaan we enkele koude nachten tegemoet, maar daarna wordt het weer warmer.

Er zijn ook twee oude gezegden in verband met bonen. De eerste is

Bonen mogen de meimaand niet zien.

(zopas door Michel op GroentenInfo’s Facebook gezet)

dat wil zeggen dat je de bonen wel mag zaaien in mei, maar dat ze niet mogen boven de grond staan voor eind mei. Wie te vroeg bonen zaait neemt een berekend risico dat afhangt van de regio waar je woont en het weer.

Een tweede  gezegde is

Eén boontje in ’t zand is er later tien in de hand.

(doorgestuurd door Philippe).

beter bonen zaaien in te droge dan te natte omstandigheden dus.

Ook Cor, een ervaren moestuinder, schrijft in zijn interessante moestuin-dagboek op 28 april 2011

Ook de eerste 12 stokken snijbonen gezaaid, het is vroeg maar ik heb zaad genoeg. [zelf gewonnen].  Gaat het niet meer vriezen dan heb ik ietsje vroeger snijbonen, de rest zaai ik later.

Verleden jaar was het zeker aan te raden om het algemene voorschrift van zaaien vanaf half mei op te volgen. Begin mei was het immers nog  koud om bonen te zaaien. (Koud voorjaar moestuin 2010).

Maar april wordt duidelijk warmer de laatste jaren. En kunnen we dus dikwijls bonen wat vroeger zaaien dan normaal. Dit komt uit het maandoverzicht knmi april 2011.

Daarmee evenaart april 2011 dan het record in 2007 en bereikt de hoogste waarde sinds het begin van de regelmatige waarnemingen in 1706. Recentelijk was ook april 2009 opvallend zacht met een gemiddelde van 12,2 °C, waardoor de top drie van zachtste aprilmaanden sinds 1706 nu bestaat uit april 2007, 2011 en 2009.

Twijfel je toch nog aan een goede opkomst, dan kan je ook nog altijd bonen voorzaaien in potjes. Of de lezerstips opvolgen in het artikel

Nu al bonen zaaien en zaden kopen, welke kiezen.

Alle teeltinfo vind je in het basisartikel over bonen op GroentenInfo :

Alles over de teelt van bonen in de groentetuin.

Nu al bonen zaaien en zaden kopen: welke kiezen?

Update 2010 : Het is zelfs in mei nog geen zomer.  Zou koud was het de eerste helft van mei al tientallen jare niet meer. Maar vanaf nu, half mei,  kan je toch gebruik maken van de zonnige dagen om bonen te zaaien. Lees ook enkele zeer interessante tips van de lezers onderaan dit artikel, bedankt aan iedereen die reageerde. Omdat veel beginnende groentetelers nogal eens slechte ervaringen hebben met het kiemen van bonen, wou ik graag deze vraag voorleggen: “Wat doen jullie om steeds van een goede opkomst van bonen verzekerd te zijn?” Want dat wil nog al eens tegenvallen. Steeds nieuw zaad? Zaaisel afdekken tegen de regen? In potjes voorzaaien? Laat het weten onderaan de commentaarsectie bij dit artikel.

Update 2007 : Het is zomer in april! Dit jaar kan je een kleine hoeveelheid van de bonen uit het teeltplan wat vroeger zaaien. Waarom? De grond is  al voldoende opgewarmd, en het weerbericht geeft vanaf nu tot en met 1 mei zachte nachten van 10 graden en meer. (zie de link Negendaagse voorspelling op deze weerpagina)
Het weer is alvast ideaal. Natuurlijk kan een late nachtvorst in mei nog spelbreker zijn, dan dek je ze ’s nachts wat af met folie of krantenpapier. De kans op slagen lijkt voor mij alvast bijna 100 %! Ook Cor heeft gisteren al bonen gezaaid, stokbonen dan nog, zie het dagboek van Cor.

Bij deze droogte leg je de bonen eerst een paar uren  in water (niet langer, het zijn geen erwten!). Dan trek je de zaaigeultjes en giet je daar dan water in. Laat dit bezinken en zaai de bonen. Dek af met een paar centimeter grond en dan geef je best nogmaals water. Daarna laten opdrogen, dus slechts om de twee dagen water geven bij warm en drogend weer. Bonen houden niet van wateroverlast!

Hieronder volgen de tips voor normale voorjaarsomstandigheden…..

Bonen zaaien doe je in principe zonder risico vanaf 15 mei.

Waarom?

  • De grondtemperatuur moet zowat 10 graden zijn.
  • De groeitemperatuur voor bonen is 15°C .
  • Als de bonen boven de grond staan kunnen ze absoluut geen lentenachtvorst verdragen.

 

Vroeger zaaien is een risico. Beter is de bonenteelt te vervroegen door in potten te zaaien rond half-april. Zaai dan zo’n vier zaden per bloempot (diameter 10,5 cm). Je kan ook bonen vervroegen door in een kas te telen, maar daar hadden we het al over in dit artikel.

Als je zaden koopt loont zeker de moeite even na te gaan wat er in het doosje zit. De verscheidenheid aan variëteiten is zeer groot. Ieder jaar worden een aantal nieuwigheden aangeboden. Nieuwe rassen bieden voordelen zoals een hogere productie, betere ziekteresistentie en minder snel vliezig worden. Het onderscheid tussen klassieke rassen en nieuwigheden is snel gemaakt. De prijs van nieuwe rassen is zowat het dubbele van de klassiekers. Hoe het onderscheid maken tussen de verschillende bonenrassen?

1. Stambonen (struikbonen)

De peulen worden geheel of in stukjes gebruikt als groente. Er zijn hierbij verschillende types.

Naaldboontjes Franse selecties die heel fijne en tot 20 cm lange peulen vormen. Het gewas is meestal weelderig en er wordt meerdere keren geplukt. Dit is nodig omdat ze vrij snel vliezig worden. De zaden zijn zwart, bruin, beige of gevlekt. (=Gekleurdzadige soorten). Het is bekend dat gekleurde zaden net iets beter de koude en de vochtigheid verdragen bij een (te) vroege zaai. Soms aangeboden als ‘Haricots verts’.

Chinese boontjes (hotelboontjes) Zijn veel korter, maximum 12 cm. Het gewas is meer gedrongen en de oogst kan gebeuren in één tot maximum twee maal. De peulen zijn zeer recht, fijn en gelijkvormig. Dit maakt dat het soms moeilijk te bepalen is wanneer je nu juist moet oogsten. De zaden zijn wit. Kunnen iets dichter gezaaid worden. ( Rassen Ardes – Autan – Novostar – Pros Gitana – Lipsos en Miracle)

Prinsessenboontjes Hebben witte of bruine zaden, en een iets minder fijne peul dan de naaldboontjes. De peulen zijn vlezig en hebben de neiging snel over te gaan tot zaadvorming in de peulen.

Sommige stamslabonen hebben goudgele peulen, dit zijn dan boterbonen, nog andere soorten zijn paars. De meningen over de smaak van boterbonen lopen uiteen over zeer goed tot ‘flets’. De paarse bonen kleuren groen bij het koken en hebben een uitstekende smaak.

Snijbonen Hebben lange, platte, brede peulen en worden voor het gebruik versneden. Vooral de oudere snijboonrassen (prijs!) moeten iets jonger geoogst worden.

2. Stokbonen Groeien langs stokken of draden.

Stokslabonen Zijn meestal langer dan de stamslabonen. Met stokbonen kan op een kleine oppervlakte een grote opbrengst gehaald worden. Stokslabonen zijn eigenlijk van het type prinsessenbonen.

Stoksnijbonen. De peulen van de stoksnijboon, die ook langs stokken of draden geteeld wordt, zijn langer dan van de stamsnijboon (struiksnijboon)

Spekbonen Lijken, dikke, grote slabonen die als snijbonen kunnen gebruikt worden. Ze leveren dan ook meer kilogrammen dan de gewone stokslabonen.

3.Droogbonen Hardschillige bonen, waarvan de volgerijpte en gedroogde zaden kunnen bewaard worden en later gekookt gegeten. De peulen kunt u ook in een zeer jong stadium eten. Er is de gele citroenboon, de kievitsbonen, de soldatenboon, borlottobonen. Op dekooktips.com vind je een mooi overzicht van zeer rijke variatie aan droogbonen. Het zijn vooral stambonen of struikbonen.

Flageoletbonen. Een aparte groep bij de droogbonen. Bij flageoletbonen worden de bonen gedopt bij afgerijpte, doch nog groene peulen. (zoals erwten) of worden geoogst zoals droge bonen. Ze behouden wel hun groene kleur

4. Pronkbonen

Deze klimmende bonen onderscheiden zich door een robuustere groei, en doordat de wortel vaak knolvormig verdikt is. Is sterker tegen ziekten en verdraagt goed gure weersomstandigheden. De lange brede peulen worden in jong stadium regelmatig geplukt om te eten als snijboon. Te harde peulen gebruiken als droogbonen.. Vele variëteiten zijn roodbloeiend zijn, en hebben sierwaarde Pronkbonen behoren tot een andere soort, namelijk Phaseolus coccineus.

Was je op zoek naar meer specifieke namen van bonenrassen? Dan helpt Cor , een ervaren bonenverzamelaar, je graag verder. (eventjes door zijn pagina scrollen, de bonen staan meer onderaan)

Lees hier een artikel over het kweken van bonen

De vroegste bonen

Klik op de foto’s voor een vergrote weergave

Wie al eind mei, begin juni boontjes wil oogsten kan vanaf nu tot einde maart zaaien in potjes, drie zaadjes per pot. Zorg wel voor een omgeving waar het tijdens de kieming niet onder de 10°C gaat. En het overdag makkelijk 15°C wordt. Eenmaal de plantjes gekiemd kunnen ze wel wat meer koude verdragen, indien ze overdag maar warm genoeg staan (koude kas). Vanaf begin april kan je deze plantjes planten in een onverwarmde kas. Laat ongeveer 50 cm tussen de rijen en plant in de rij om de 25 cm een potje. De plantjes moeten dan al een tweetal echte blaadjes hebben en de potkluit moet al doorworteld zijn.
Komt er in april een periode met koude nachten, dek dan de plantjes af met een vliesdoek of folie. Bonen kunnen nu eenmaal geen vorst verdragen.

Als alles goed gaat heb je einde mei – begin juni een mooi bonengewas in de kas en kan de oogst beginnen.

Lees ook de teeltbeschrijving van bonen
11

Schimmelaantastingen bij bonen

Klik op de foto (Sclerotinia, rattekeutelziekte)
Alhoewel bonen in het algemeen weinig problemen stellen met schimmels kan het toch gebeuren dat er wat problemen opduiken. Vooral als de gewasstand te weelderig is (bonen vragen weinig tot geen stikstofbemesting!) en bij vochtige weersomstandigheden. Meestal valt de schade (voor de hobbytuinder) nogal mee.
Op de eerste foto ziet u rot door de schimmel Sclerotinia. Het sneeuwwitte schimmelpluis is een heel typisch kenmerk voor deze schimmel. Meer info over deze schimmel in dit artikel over sclerotinia bij wortelgroenten Sclerotinia is immers, net zoals Botrytis een schimmel die heel veel verschillende groenten (en ook ander planten) kan aantasten. Misschien dat deze schimmel bij bonen weinig aantasting veroorzaakt, maar het probleem is dat deze schimmel overleeft in de grond . De verharde, als rattekeutels uitziende, zwarte deeltjes (sclerotieën) blijven in de grond achter en kunnen dan de volgende jaren andere gevoelige groenten zoals andijvie, knolvenkel, sla en seldersoorten kan aantasten Daarom moeten zieke bonenplanten volledig opgeruimd worden en mogen ze in geen geval op de composthoop terecht komen.

Klik op de foto (Botrytis cinerea, grijsrot).
De punten van de bonen zijn rot? En u ziet grijs tot bruin schimmelpluis. Dan hebt u te maken met de schimmel Botrytis. De infectie gebeurt door sporen die in de lucht zweven. Vooral de afgestorven bloemetjes worden door de schimmel aangetast, waardoor soms ook de punten van de bonen aangetast raken. Afgestorven plantendelen gecombineerd met hoge vochtigheid zijn hier meestal de oorzaken. Deze ziekte komt op zowat alle planten voor als de omstandigheden gunstig zijn. Bij de groenteteel onder glas is deze shimmel een algemeen probleem. Door de juiste teelttechniek kan deze ziekte vermeden worden.

De allervroegste teelt van boontjes

Klik op de foto’s voor een vergrote weergave

Wie al eind mei, begin juni boontjes wil oogsten kan vanaf nu tot einde maart zaaien in potjes, drie zaadjes per pot. Zorg wel voor een omgeving waar het tijdens de kieming niet onder de 10°C gaat. En het overdag makkelijk 15°C wordt. Eenmaal de plantjes gekiemd kunnen ze wel wat meer koude verdragen, indien ze overdag maar warm genoeg staan (koude kas). Vanaf begin april kan je deze plantjes planten in een onverwarmde kas. Laat ongeveer 50 cm tussen de rijen en plant in de rij om de 30 cm een potje. De plantjes moeten dan al een tweetal echte blaadjes hebben en de potkluit moet al doorworteld zijn.
Komt er in april een periode met koude nachten, dek dan de plantjes af met een vliesdoek. Bonenplantjes kunnen nu eenmaal geen vorst verdragen.

Als alles goed gaat heb je einde mei een mooi bonengewas in de kas en kan de oogst starten.