Update juni 2010 : een reactie over verspenen van tomaten van iemand die 60 jaar geleden bij een tomatenteler werkte vind je onderaan dit bericht.
Van zaad tot tomaat, deel 1. Prachtig mooi verslag met unieke beeldmateriaal van hoe in het verleden tomaten werden gekweekt in het Westland. Gemaakt door L.W. Koppenol.
Collega Guy van www.houtwal.be maakte mij attent op de film van zaad tot tomaat. Want het is een film, geen video! Het woord video was in 1962 immers nog niet uitgevonden. De film toont in 10 minuten de teelt van zaad tot oogstbare vruchten.
Voor beroepstuinders is dit pure nostalgie, maar misschien kan de (beginnende) hobbytuinder er wel wat vanopsteken. De professionele kweekmethode van toen leunde nog heel dicht aan bij de teeltmethodes van de hobbytuinder. Ik heb eventjes een overzicht gemaakt van wat op deze film te zien is. Ook toen ging men al enten!
- 00:29 Aandrukken zaaigrond met plankje, de bakjes zijn helemaal bedekt met grof wit zand.
- 01:00 Zaaien : verdelen van de zaadjes met de losse hand
- 01:10 De plantjes zijn gekiemd, geen idee hoe de zaden afgedekt worden en de zaaikistjes behandeld worden, dit is niet te zien op de video. Er wordt wel zeer dicht opeen gezaaid.
- 01:25 Wat vroeger wel meer gebeurde: een eerste maal verspenen in verspeenkistjes het zijn zeer jonge zaailingen, slechs zaadlobben te zien.
- 02:35 Eerste echte blaadjes gevormd, verspeenkistje dicht gegroeid.
- 02:44 Perspotjes stampen. Blokgrootte 9 cm.
- 03:10 Verplanten : Overplanten van de plantjes in grote perspotten. Dit zijn vrij grote planten
- 03:45 Verspenen : Ook in perspotten zetten, maar dan wel veel kleinere planten, de tussenstap van verspenen in verspeenkistjes is nu blijkbaar ook al overgeslagen
- 04:12 Ja wel! Enten. De zoogenting in jong stadium. Zeer interessant om te bekijken.De handeling wordt verschillende keren getoond. Veel volk aan het werk daar
- 05:42 Beelden van een gelukte enting.
- 06:12 Mooie naam van deze van kwekerij “Zelden rust”
- 06:25 In bakken zetten van de tomatenplanten uit de kwekerij
- 06:48 Plantgaten maken
- 07:00 Uitplanten van tomatenplanten.
- 07:57 Na een tijdje : verwijderen van het bovenste deel van de onderstam
- 08:14 Uithangen touwen voor het aanbinden van de tomaten
- 09:01 Dieven voor de eerste keer, mooi detail van het dieven en het verwijderen van de kopdief
- 09:30 Vastmaken en indraaien. Mooi detail van hoe de plant onderaan vast gemaakt wordt en ingedraaid wordt.
- 09:49 Het trillen van de planten door met stokken tegen de touwen te tikken.
Van zaad tot tomaat, deel 1
Van zaad tot tomaat, deel 1. Prachtig mooi verslag met unieke beeldmateriaal van hoe in het verleden tomaten werden gekweekt in het Westland. Gemaakt door L.W. Koppenol.
Bekijk dit filmpje
In de andere films zie je nog meer over het oogsten en over de weg van tuinder naar consument.
Van zaad tot tomaat, deel 2
Bekijk dit filmpje
Van zaad tot tomaat, deel 3
Hierbij de reactie van Toon Spaan (73) die ik mocht ontvangen, 6 juni 2010. Bedankt Toon, nog veel plezier met de tomatenteelt.
Dag beste lezers, tomatentelers.
Vroeger heb ik als 14 jarige jongen bij een tomatenkweker gewerkt en ben daar ruim 6 jaar geweest. Dat is nu bijna 60 jaar geleden!
Daar heb ik geleerd wat verspenen is en en waar het voor dient.
Om een zo groot mogelijke productie te krijgen is het zaak, dat de onderste tros zo laag mogelijk
zit. Om dat te verkrijgen,gaat men verspenen. En dat werd als volgt
gedaan: Platte houten bakken werden met goede kweekaarde gevuld, en mooi vlak
gemaakt, en met een lidje van een metalen duimstok werden gleufjes gemaakt. De
plantjes bij de kiemblaadjes pakken, en in de gleufjes leggen, voorzichtig aandrukken en zorgen dat de kiemblaadjes net boven
de grond blijven. De plant moet als het ware terug gedrongen worden. Hierdoor krijgt men een stevigere plant, en ’n betere
wortelkluit. Als de planten wat groter waren, werden ze nog ’n keer verpot. De pot (9cm) werd schuin met aarde gevuld.
de plant weer schuin er ingelegd, met één hand hield je de plant op hoogte en met de andere hand de aarde aanvullen en zachtjes aandrukken.Het was veel
werk maar de resutaten waren er naar.
Bij het verpotten werd niet meer op de kiemblaadjes gelet.
Met drie vingers van je rechter hand in de pot schraapte je de aarde in de pot en wipte je de overtollige aarde er uit.
Dan was de pot in één beweging al schuin gevuld met aarde.
Het plantje er tegenaan leggen met je linkerhand en met je rechterhand vol aarde.
Het potje rondom aanvullen en klaar.
Wel zo aandrukken dat het bovenste gedeelte van de plant rechtop staat.In de kassen gebruikten we uitsluitend paardenmest tijdens het
omspitten, dat broeide goed. Het bijmesten gebeurde later via drainagebuizen
onder de grond. Zo, dat was het dan weer Bedankt nog, dat ik een bijdrage heb
mogen leveren. Ik heb het graag gedaan. Tot de volgende keer misschien.Als hobby zaai, verspeen en verpot ik ieder jaar
nog tomaten voor eigen gebruik en voor familie en vrienden. Ik ben nu bijna
73 jaar , en het lukt me nog steeds. Vriendelijke groeten van A.H SpaanGr .Toon Spaan.
Interessante film.
Ik vraag me af hoe die ‘slaven’ het nog voor mekaar kregen te glimlachen wanneer de kamera voorbij kwam.
Zijn de ‘beroepstelers’ niet die mannen die aan de beurs speculeren en hun handen nooit vuil gemaakt hebben?
Dit is geen echte ’tuinders’ komentaar, maar het moest mij van het hart.
Ga eens in een bibliotheek kijken. Sowieso misschien wel verstandig gezien je zeer slechte spelling in zo’n klein stukje tekst.
kunt u uit leggen hoe en waar de tomaten zijn ontsaat ik heb een werk stuk maar ik kan het niet egt heel goed vinden en dan is mijn vraag of u kunt uitleggen waar de tomaat voor het eerst is uit gevonden en elke jaar ?
Beste
Om te beginnen kan je in Wikipedia http://nl.wikipedia.org/wiki/Tomaat reeds wat informatie vergaren en verder via google in het internet,met zoekwoorden(ook de latijnse naam voor tomaat), zoveel mogelijk bijkomende informatie bij elkaar rapen.
Mogelijks hebben andere lezers ook nuttige beschrijvingen beschikbaar?
Succes bij uw werkstuk.
Met vriendelijke groeten,
Herman..
Beste Math,
De vraag is niet “hoe hoog mag ik een tomatenplant laten worden,” maar is eigenlijk “wanneer kan ik na toppen de hoogste tros nog volwaardige rijpe tomaten laten produceren op einde seizoen”.
Een vuistregel(van Luc Dedeene) zegt het volgende :
De uiterste datum om nog te kunnen oogsten van een bloeiende tros, is, in de kas 10 augustus. Deze raken nog bij normale weersomstandigheden nog net rijp begin oktober. (Maar ook hier zijn kleinvruchtige soorten in het voordeel, deze rijpen ook nog af als de bloem tien dagen later komt).
Voor tomaten in openlucht is dit een drietal weken vroeger,zeg maar rond 20 juli.
Na toppen wordt wel eens,een paar weken na mekaar en éénmaal per week,de bijvoeding met roze korrel(2 gram/liter) vervangen door bijvoeding met opgeloste patentkali(eveneens 2 gram/liter) om de vruchten beter
te krijgen.
Is dit duidelijk,zoniet hoor ik nog wel iets van u.
Met vriendelijke groeten,
Herman…
Goedemiddag,
Nog een vraag er achteraan!!
Ik heb zelf een plantenbak gemaakt waarin de tomatenplanten staan, gaat in principe perfect, maar bestaat er een constructie,vervanging van de stokken, om de planten vast te zetten. Dit is t enigste nadeel dat de stokken niet echt stevig in de bak staan.Had zelf al gedacht iets te maken van betonijzer, maar misschien dat jullie een andere optie hebben.
alvast bedankt, met vr. groet Math
Goedemiddag,
Ik heb een aantal tomatenplanten en ze worden na mijn mening nu erg hoog! Zn 2.50 meter. Wat is eigenlijk de beste hoogte om de toppen eruit te halen en hoe gaat t dan verder?
Alvast bedankt, met vr. groet Math
Beste marc,
Ik neem aan dat het hier gaat om de openluchtteelt?
Omdat het erg moeilijk is om,van op afstand,een
diagnose te stellen,zou het helpen indien je digitale foto’s moest kunnen opsturen(detailfoto van een blad,boven-en onderzijde,ook de ganse plant) naar lezersbijdrage@plantaardig.com .
Neem in elk geval reeds een kijkje in volgende link http://www.plantaardig.com/groenteninfo/tomateziekten/index.htm als aanzet naar een diagnose zonder foto’s.
Misschien herken je daarin reeds jouw probleem.
Met vriendelijke groeten,
Herman…
graag zou ik willen weten waarom de bladeren van mijn tomaten vanaf nu bruine plekken vertonen en wat ik ertegen kan doen . ik spuit om de week met manette ( koper )en niets anders graag een antwoord . M.V.G.
Marc
goedemorgen
wij hebben voor het eerst een moestuin en ook tomaten geplant
nu hebben wij de Pomedorie en de vleestomaat ,,wanneer kan je die oogsten en hoelang kan je ze bewaren en wat kan je er allemaal van maken?
wie weet wat voor mij???
mvg.Loes
Hallo Herman,
Bedankt voor de duidelijke uitleg en het advies van het toppen, dit was mij niet bekend.
Ga het in ieder geval proberen, nogmaals bedankt.
Beste Math,
Het volledig wegnemen van gebladerte zal het starten van de rijping zeker niet beïnvloeden en is niet zo’n goed idee. Maar enkele bladeren uitdunnen,enkel en alleen bij een dicht bebladerd gewas, lijkt mij wel een goede maatregel. Zo wordt de energie van de plant afgeleid naar de vruchten en zullen ze sneller ontwikkelen en rijpen. Ook het toppen van de plant zal de rijping bevorderen. Als je de plant nu topt op 3 bladeren boven boven de laatste tros en in één van die 3 bladeren een dief laat groeien zodat de sapstroom in de plant verder gaat voor het aandikken van de bovenste trossen,kan je binnen de paar weken rijping op de onderste tros verwachten terwijl hogere trossen toch nog verder aandikken.
Bladeren wegnemen gebeurt dus :
-bij sterk groeiende planten met overdreven veel gebladerte(vb sommige rassen of geente planten) omdat teveel gebladerte bloem-en vruchtvorming wel eens benadeelt.
-op einde seizoen ,wanneer dag-en nachttemperaturen sterk gaan dalen.zodat het rijpen van de laatste trossen moeilijker wordt.In dat geval worden de bladeren die de vruchten bedekken weggesneden,zodat de zon de vruchten rechtstreeks kan opwarmen.Rijping van vruchten gebeurt dus door temperatuur en niet door licht.
Is uw vraag hiermee voldoende beantwoord?
Succes nog gewenst,
Herman De Moor
Een vraag, wie heeft er antwoord op?
Ik heb een tiental tomatenplanten 2,5 mter hoog en mooie trossen eraan. Nu hebben ze me verteld dat je de grote bladeren er tussenuit moet halen, zodat de tomaten sneller rood worden.Wie weet of dit juist is?
Alvast bedankt
Herman .
bedankt voor de info.
ongerust was ik nog niet maar het is geen zicht als ge uw planten zo zie staan.
ik had reeds de grond naast de potten eens goed nat gemaakt, en dat zal ik dan maar eens geregeld herhalen.
het is wel zo dat de ene plant het harder heeft dan de andere.ik had nl zaad van spaanse tomaten en die vertonen de meeste krulbladeren,bij phyros is het veel minder.en bij de dubbel geente is het nog minder,een plant van de twee.
bedankt Herman.
m v g
fil
p s
zelf toppende tomaten hoe gaat dat in zijn werk?
groetjes
fil
Hallo fil,
Ik veronderstel dat dit een vraag is ivm gekrulde bladeren en niet de welbekende “krulkoppen”?
Gekrulde bladeren zijn heel frekwent onderaan de plant,
vaak soort gebonden maar vooral een verschijnsel te wijten aan onevenwichten van watergift en verdamping.
Onderaan het blad zijn er huidmondjes waarmee de plant ademt en water verdampt.
Indien bvb de verdamping op bladniveau extreem groot is
en dit niet terug kan aangevuld worden door gebrek aan
watergift aan de wortels of zwakke wortels,zullen de huidmondjes sluiten en in een aantal stress situaties vertaalt zich dat door het omkrullen van de bladeren.Dit verschijnsel kan blijvend zijn maar hoeft geen probleem te zijn zolang dit enkel maar gebeurt op de onderste bladeren.
Grote verdamping gebeurt o.a. door hoge temperaturen en rechtstreekse instraling door felle zon op het blad.
Speciaal de planten vlak tegen het glas van de zuiderkant zullen hiervan last ondervinden.
Conclusie:het verschijnsel is vaak onomkeerbaar en de plant zal er,na de stressperiode,geen verdere last meer van hebben.Mooi oogt zo’n plant inderdaad niet.
Tijdens warme periodes is het daarom nuttig om af te schermen tegen de felle zon en eventueel de serregrond te besproeien zodat de luchtvochtigheid in de kas stijgt.Hoe lager de luchtvochtigheid,hoe meer water er uit de plant kan verdampen…
Hopelijk ben je hiermee wat gerustgesteld en troost u,ook ik heb het verschijnsel op mijn tomaten.
Met vriendelijke groeten,
Herman…
hallo
aan eenieder die mij raad kan geven!
wat kan ik doen tegen krulblad bij tomaten?
m v g
fil.
Ik heb ook een aantal verschillende soorten gezet gewoon voor de fun en om te proeven natuurlijk.Daarbij heb ik nog een hele hoop minitomaatjes gezaaid en verspeend.Die komen nu allemaal in bloei en allemaal in pot in een geinproviseerde serretje die vroeger kipperen geweest is.Ik heb de zijkanten open gelaten kwestie van de wind er door te laten om zo de vochtigheid in de hand te houden.Uit vroegere artikels had ik namelijk begrepen dat schimmel een probleem was bij de kweek van tomaten en aardappels.Mijn aardappels heb ik ook individueel geplant in plaats van in de rij dicht tegen elkaar.Ik heb al gemerkt dat ik er niet hoef aan te komen met spuitmiddelen als ze niet op elkaar staan.Ze waaien gemakkelijker droog.De resultaten,daar is nog op wachten..
Hallo,
Ik heb een vraagje over een oude reaktie van Daniel (juni 2008) die tomaten kweekt en test op smaak. Hij bood aan zijn ervaring te delen maar ik heb niets kunnen vinden.
Het zou een apart onderdeel worden omdat het mogelijk te lang was voor de commentaren. Waar kan ik dit vinden of heeft Daniel niet meer gereageerd? hartelijke groet, Joke
na 20 jaar weer stukkie land.
had toen altijd moneymaker.
bestaat nog steeds zag ik ik.
doet het te gek in de volle grond, wel dieven en na de derde tros bloemen de kop eruit halen.
succes verzekerd
Luc,
Bedankt voor je reactie.
De site van Nelly Dolezal ken ik en ook haar foto van de Garten Perle. Prachtige site!!
Zij schreef mij deze week nog dat ik dan moet kijken bij ’telen’. Ik had haar gevraagd hoe ik Green Grape moet behandelen.
Mijn Garten Perle staat in een flinke pot met een stokje voor steun en is nu ong. 60 cm hoog en 70 cm breed. De top bloeit, maar ook de zijtakken en zelfs de diefjes daarop dragen veel bloemknopjes. Dus dat kan nog wat worden.
Ik heb er ook twee in de grond staan en ik ga het doen zoals jij mij geschreven hebt. Bedankt en groetjes,
Frans
Frans, staat die Garten Perle in potten, wat hoger boven de grond, dan moet je niet aanbinden. Staan ze in de grond, dan zal je wel wat stokjes moeten zetten, om te voorkomen dat de tomaten op de grond hangen.
Er staat een mooie foto op de tomatensite van de bekende Belgische tomatenspecialiste Nelly Dolezal, kijk op
http://www.nellystomaten.com/tomateninpotbasket.htm en kijk bij Garden Pearl
groetjes
Luc
Ik schreef dat ik het zaad pas ontving in mei, maar dat is niet waar. Ik kreeg het op 23 april en heb toen direct gezaaid.
Eind februari bestelde ik het zaad van tonmatensoorten die ik niet kende bij vreeken.nl
Ik ontving mijn bestelling door de grote drukte pas in mei en heb toen direct gezaaid en heb nu mooie planten van struiktomaat Garten Perle en van klimmer Green Grape.
Volgend jaar bestel ik dus vroeger. Er is een enorme keuze. Mijn pottomaatjes Minibell (van Sluis) had ik vorig jaar in potten en dit jaar weer wegens enorm succes. Garten Perle zijn nu 60 x 60 cm met aan alle ’takken’ veel bloemknopjes. Ik weet alleen niet of ik die straks vruchtdragende scheuten moet opbinden. Ik heb er al wel een stokje bij.
Dit is een leuke hobby.
succes, Frans
Daniël,
als beginnend hobbykweker, zou ik graag weten waar de verschillende tomatenrassen verkregen kunnen worden ? als plant en of als zaad.
Dank voor info, Groeten,
dirk
Beste Daniel,
uw ervaringen bij de selectie van smaakvollere rassen en hun ideale kweekwijze is een onderwerp dat alle lezers-tomatentelers zal boeien. Een uitwijding daarover zou zeer welkom zijn. Omdat het niet altijd even handig is om een iets langere tekst in deze commentaarbox te typen mag je jouw ervaringen en conclusies bij de smaak van tomaten, alsook eventuele foto’s ook opsturen naar lezersbijdrage@plantaardig.com
Uw bijdrage wordt dan zeker gepubliceerd op GroentenInfo.
Alvast bedankt!
groetjes
Luc
Daniel,
Hartelijk dank voor jouw reaktie.
Niet bemoedigend, ik kom er wellicht nog op terug.
Met hartelijke groet,
Bas Knoope
Beste Bas,
Sinds enige tijd kweek ik jaarlijks een 15-tal tomatenrassen vnl. geselecteerd op smaak.
Ik ben begonnen met een aantal rassen, aanbevolen in het boekje van Peter Bauwens van De Nieuwe Tuin.
Het was ontgoocheldend, de smaken vielen echt tegen.
Bij nader toezien had dit hoofdzakelijk te maken met de grondsoort, de voedingstoffen en de hoeveelheid water.
Kortom, mijn ervaring is dat je van een smaakloos ras geen snoepje kan maken, maar ook dat een ras met gekende karakteristieke smaak serieus tegenvallen als de kweek omstandigheden niet gunstig zijn.
In mijn selectie neem ik nu ieder jaar een aantal rassen mee op basis van smaak. Als je hier meer wenst over te weten wil ik hier graag wel eens verder over uitwijden.
mvg
Daniël Lenssens
Ls.,
Is er ergens info over de smaak van tomaten bij de verschillende rassen ?
Met hartelijke groet,
Bas Knoope