Een onregelmatige gewasstand en verzwakte groei bij prei kan eventueel een gevolg zijn van een aantasting door de schimmel “rozerot” (Fusarium culmorum). Alhoewel je bij rotting meestal het verband legt met te natte grond hoeft dit niet altijd zo te zijn. Rozerot slaat toe als de plant (tijdelijk) verzwakt is. En deze zomer kon het zijn dat bij de herfst- en winterprei deze zwakte onder andere veroorzaakt was door de hogere bodemtemperatuur en de droogte!

(klik op de foto voor vergroting)

Hoe kan je deze schimmel waarnemen en determineren?
Laat de doorgroei van de prei te wensen over en is de gewasstand onregelmatig, dan is het nuttig eens een plant voorzichtig uit de grond te halen. Dikwijls kan je bij het rooien wat bruine verrotting dicht bij de wortelplaat zien. Niet echt typisch voor Fusarium dus. Het zou ook een (oude) aantasting door preivlieg kunnen zijn. Ook witrot (wit schimmelweefsel, met in een ver gevorderd stadium kleine ronde zwarte bolletjes) kan gelijkaardige bruine verrotting dicht bij de wortelplaat veroorzaken.

Vraag is dus hoe je dan zeker bent dat het Fusarium is of niet?

Nu komt de tip met de plastiekzak goed van pas.
Heb je een schimmelaantasting, maar zie je geen schimmelpluis, breng dan het aangetaste deel van de plant in een plastiekzak en bevochtig lichtjes met fijne nevel en knoop deze dicht. Wacht enkele dagen en ga na of er schimmelpluis aan het groeien is. Zo kan de schimmel veel gemakkelijker gedetermineerd worden.

Dat is het dus wat je ziet op de foto: een zieke preistengel, die drie dagen in een vochtige plastic zak zat.
De roze kleur en het mooie sneeuwwitte schimmelpluis zijn nu duidelijk aanwezig. En laat er geen twijfel meer over bestaan, dit is een aantasting door Fusarium!

Nog meer kenmerken.
In een ver gevorderd stadium, als de rot zich doorzet, kan de hele witte schacht van de prei bruin verkleuren. Zelfs de bladeren kunnen uiteindelijk aangetast worden.

Oorzaken?
Fusarium culmorum of rozerot is een gekende schimmelziekte bij prei.
Het is een zwakteparasiet die kan toeslaan op momenten dat de plant het moeilijk heeft. Zo’n moment is bijvoorbeeld het uitplanten van de jonge preiplantjes. De wortels zijn beschadigd en de overgang van het plantenbed naar de productieplaats is voor de plant zeker en vast een stresserende periode.
Nog een moment dat rozerot gemakkelijk toeslaat is als er wateroverlast is. Langdurig te nat blijven van de wortels zal de groei verzwakken, zuurstofgebrek veroorzaken en de aantasting van Fusarium in de hand werken.
Dit alles wordt nog versterkt door het herhaaldelijk telen van prei op dezelfde plaats. Zo wordt de populatiedichtheid van de schimmel verhoogd en wordt het optreden van de ziekte meer waarschijnlijk.
Droogte!
Fusarium kan dus ook bij droogte toeslaan! Doordat de prei door de droogte moeilijk verder gaat met groeien en sterk verzwakt was, kon de schimmel zich makkelijk vestigen.

Wat te doen?
Jammer genoeg, kunnen we, één maal de aantasting aanwezig, nog weinig doen. Preventie is hier de boodschap.

*Een ruime vruchtafwisseling en vers, groeikrachtig plantmateriaal is daarbij een eerste vereiste. 
*Probeer de plantjes onmiddellijk te verplanten na het rooien op het plantenbed en vermijd dat de worteltjes, ook maar een kleine beetje, opdrogen.
*Plant de prei niet te diep. Diep planten veroorzaakt een moeilijkere weggroei. Het is beter om slechts een achttal centimeter diep te planten en dan later twee keer aan te aarden, dan onmiddellijk op 15 of 20 centimeter diep te planten.
*Je moet er dus voor zorgen dat na het planten de prei vlot kan weggroeien, daarom is ook extreme hitte en droogte bij het planten te vermijden.
*Na een felle, zomerse stortbui die zich zou voordoen de eerste maand na het planten moet de grond losgemaakt worden om wortelverstikking te vermijden.
*Verder moet de bekalking van de tuin onderhouden worden. Een lage pH  staat bekend als nadelig voor de Fusarium-aantasting.