Dit herwerkt artikel is gebaseerd op een serie uit drie delen : broccoli zaaien (stap-voor-stap), broccoli planten (stap-voor-stap) en de teelt van broccoli (van A tot Z). Een longread over broccoli.
 

Broccoli zaaien.

Broccoli kan gezaaid worden van februari tot begin juli. Reken ongeveer 4 (zomer) tot 6 (vroege voorjaar) weken voor de opkweek van de plantjes.
Hieronder vindt u de werkwijze als u zelf broccoliplantjes wil telen.  Voor de teelt van Broccoli kan u kiezen voor hybriderassen als u houdt van grote opbrengsten. Vindt u het leuk om na het oogsten van het grote bloemscherm later nog te kunnen oogsten van de zijscheuten dan kiest u beter voor de oudere, zaadvaste rassen.

Wat je nodig hebt: (van boven naar onder) : nevelspuitje, zakje zaad, zeef (hier eentje uit de zandbak van de kinderen), een zaaibakje (hier margarinepotje), universele potgrond, wit zand. Het wit zand maakt dat de universele potgrond luchtiger wordt en dus ook kan gebruikt worden als zaaigrond.

Meng wit zand en potgrond in een verhouding één op vijf.

 

Vul het zaaibakje en druk dit aan zodat het oppervlak mooi vast, maar ook effen ligt.  Ligt het oppervlak niet mooi vlak, dan rollen de zaadjes in hoopjes bij elkaar. Bevochtig nu met de nevelspuit. Het zaaibakje hoeft niet zo diep te zijn als dit op de foto, half zo diep is ook goed.

 

Verdeel het zaad gelijkmatig. Zorg voor ongeveer één centimeter ruimte tussen de zaadjes in.

 

Dek af tot u het zaad net niet meer ziet. Doe dit  met potgrond gemengd met wit zand, elk de helft deze keer. Het witte zand vergemakkelijkt de opkomst als de plantjes door de grond heen moeten breken.  Bevochtig nogmaals het grondoppervlak.

Zet het zaaibakje bij kamertemperatuur in de huiskamer. Een minikasje is hier nuttig opdat het grondoppervlak niet te snel zou uitdrogen. Koeler kan ook, maar 18° C is ideaal voor een snelle en vlotte kieming.

Dit is het stadium, maximaal 24 uur na opkomst, waarbij het zaaibakje onmiddelijk naar een koelere plaats moet verhuizen. In de warme huiskamer zouden ze ‘fileren’, d.w.z. een veel te lang stengeltje en dunne blaadjes. Broccoli (en vele andere koud te telen groenten zoals sla) reageren sterk op een slechte verhouding tussen temperatuur en licht. Een plaats in de kas, koude bak, plastiektunnel of veranda is natuurlijk optimaal.  Als u het zaaibakje bij het raam moet zetten, kies dan een raam op het zuiden gericht. Het moet wel een koele plaats zijn. Vanaf de maand april is er al meer licht en kunnen de plantjes ook bij een lichtrijk raam in de warmere huiskamer of keuken. Draai dan het zaaibakje nu en dan opdat de plantjes niet helemaal scheef naar het licht toe zouden groeien.

 

Deze plantjes zijn nog niet  klaar om te verspenen, wacht tot u het eerste echte blaadje tussen de kiemblaadjes ziet verschijnen.

Foto’s verspenen

Maak de plantjes voorzichtig los en haal de wortels voorzichtig uit elkaar zonder al de aarde los te schudden.

Vul de potjes (diameter ongveer 6cm) met universele potgrond en druk goed aan, maak daarna een gaatje in de potgrond. Hou de plantjes vast bij de kiemblaadjes.

Laat het kiemplantje in het gaatje zakken tot er nog 1 tot 1,5 cm van het gedeelte onder de kiemblaadjes boven de grond uitkomt. Zo kunt u kiemplantjes die wat gefileerd (gerokken) zijn toch weer stevig maken. De kiemblaadjes moeten steeds boven de grond blijven! Druk de grond rond het plantje lichtjes aan. Daarna wordt de potgrond nat gegoten met de gieter.

De planten staan nu best in de kas, koude bak of plastiektunnel. Vanaf juni kunt u best de plantjes buiten opkweken, wat beschut tegen de regen. Dan is het te warm om broccoliplanten in de kas op te kweken.

Een week voor het uitplanten worden de planten verder opgekweekt in open lucht, dit om de plantjes af te harden.

Het planten van broccoli

Broccoli wordt geplant vanaf einde maart tot begin augustus. De opkweekduur van de plantjes is ongeveer één tot anderhalve maand.
De normale plantafstand is 45*45 centimeter. Een iets dichtere plantafstand (bv 40*40 of 35*35) geeft kleinere bloemschermen, maar ook dunnere, langere stengels, wat het gaar koken vergemakkelijkt.

Losse planten uitplanten is af te raden. Alles gaat veel vlotter met planten in kluit. De vroege teelten zijn grotere planten. Voor de zomer- en herfstteelt wordt uitgeplant bij drie echte bladeren. Jong uitplanten zorgt hier voor een goede doorgroei. De vroege teelt kunt u uitplanten zodra de bodemvochtigheid dit toelaat.  De potkluit moet vochtig zijn bij het uitplanten. Ook de grond maakt u beter een dag vooraf vochtig indien nodig. Druk de grond aan bij het planten. Water geven aan de plantjes na planten kan de aantasting door knolvoet bevorderen omdat de grond dan dichtslaat.

De volgende foto’s zijn foto’s van het planten van (groene) bloemkool, maar bij broccoli verloopt dit volledig gelijkaardig!

Indien nodig maakt u de grond twee dagen voor het spitten goed nat. Dit zal vooral nodig zijn tijdens de zomermaanden. Nadat de grond gespit werd, strooit u de meststoffen (zie deel 2). Met een grove hark mengt u deze meststoffen door de bovenste 15 centimeter. Daarna kunt u met een fijne hark de grond nog wat meer effenen.

Het plantmateriaal mag niet te groot zijn.  Als je in potjes teelt hebben de plantjes zo’n drie tot vier echte bladeren.

Schuif de potkluit voorzichtig uit de pot. Doe dit door de bovenkant van de pot  te kloppen tegen de palm van de hand, terwijl u lichtjes drukt op het onderste van de pot. De plantvoet zit geklemd tussen twee vingers, en de vingers houden ondertussen ook het grondoppervlak van de pot tegen. Zo zal de potkluit tijdens het kloppen en het uitschuiven niet breken.

Plangaten kunt u makkelijk maken met een bollenplanter.

De teelt van broccoli

Broccoli en bloemkool zijn zeer nauw verwant.  Pas sedert een twintigtal jaar kent de groente bij ons een stijgende populariteit.
Broccoli heeft een iets krachtigere smaak dan bloemkool. Het deel dat geoogst wordt is een eindstandig scherm met een verzameling uitgegroeide bloemknoppen, en daarnaast ook dikwijls de schermen op de zijscheuten die ontstaan na het oogsten van hoofdscherm.

Bij broccoli komen één- en tweejarige rassen voor. Spruitbroccoli is de verzamelnaam voor een groep van tweejarige rassen die purperen of witte kleine, bebladerde, langwerpige, paarse of witte bloemhoofdjes vormen nadat ze op het veld hebben overwinterd. Men noemt ze ook winterbroccoli.
Zomerbroccoli (of Calabrese rassen)(zie foto) is beter gekend en groeit veel sneller. De rassen zijn éénnjarig. De bloemschermen zijn donkergroen met een blauwe gloed. Dit is in onze streken de meest geteelde rassengroep. Tijdens de verdere teeltbeschrijving wordt, tenzij anders vermeld, de teelt van zomerbroccoli bedoeld.

De grond en vruchtwisseling
Broccoli is iets minder veeleisend dan bloemkool. Toch moet de grond ook goed vochthoudend zijn, zonder wateroverlast. Een hoge pH (6,5-7,5) zorgt voor een vlotte opname van de voedingselementen en werkt de uitbreiding van knolvoet tegen.  Een humusrijke bodem zorgt eveneens voor een doorlopende aanvoer van voedingselementen. Vooral op lichte gronden doet broccoli het goed onder wat koelere omstandigheden Op deze gronden kan  kan halfschaduw een voordeel zijn tijdens de zomerperiode.

Water geven
Tijdens de eerste weken na het planten moet de wortelvorming gestimuleerd worden en wordt er, tenzij in uitzonderlijke situaties geen water gegeven. Pas als de broccoliplant zes tot zeven bladeren is bijgegroeid mag er geen droogtestress meer zijn. Vanaf dat moment is beregenen of water geven aangewezen, zeker op droogtegevoelige en lichte gronden.

Teeltrotatie
Broccoli hoort thuis op het perceel van de koolgewassen. Het is ideaal als slechts om de zes jaar koolgewassen geteeld worden op een bepaald stuk grond.

Bemesting
Broccoli  vraagt voldoende organische bemesting met compost (10 kg per m²) of verteerde stalmest (5 kg per m²) Dit wordt dan bij het planten aangevuld met een minerale meststof  120g/m² (N+P+K) 8+6+12.  Stikstof is nodig voor voldoende bladvorming. Alleen dan kan een voldoende groot bloemhoofd gevormd worden. Teveel stikstof veroorzaakt, vooral in het najaar, schermrot. Kalium is nodig om een stevige bloem te bekomen.
Vooral bij de vroege teelten is het aan te raden nog eens  bij te bemesten zes weken na planten met een snelwerkende stikstofmeststof. De vroege teelten kunnen de organische bemesting soms nog niet optimaal benutten, er is nog te weinig mineralisatie van het organische materiaal in de grond.

Opkweek
Broccoli wordt niet zo vroeg en zo laat geteeld als bloemkool. De vroege teelt wordt gezaaid in februari onder koud glas. De vroegste oogst bij broccoli is begin juni. De uiterste zaaidatum van zomerbroccoli is begin juli met oogst eind oktober.

Planten
Broccoli wordt geplant vanaf einde maart tot begin augustus. De opkweekduur van de plantjes is ongeveer één maand.

Oogsten en bewaren.
Broccoli wordt geoogst net voor het opengaan van de bloemknopjes. Bij te vroeg oogsten zijn de bloemschermen te klein, later oogsten geeft bloei en losse bloemschermen. De hoofdknop kunt u met een stuk lange steel afsnijden, dat ook eetbaar is. Snijdt u een kortere steel af, dan kunnen er zich meer zijscheuten vormen, waaruit drie weken later kleinere bloemknoppen groeien.
Bewaar broccoli in de koelkast verpakt in folie. De houdbaarheid is dan slechts 7 dagen. Wanneer de kleur bij de bewaring naar de gele kant gaat wordt de smaak bitter. Broccoli kunt u geblancheerd (2-4 minuten) invriezen.

Mogelijke problemen
Soms is de steel van het bloemscherm hol. Dit komt vooral voor bij sterke groei en een ruime plantafstand.
Vooral in het najaar kan het scherm soms rot vertonen.. Te hoge stikstofbemesting en magnesiumgebrek zijn mogelijke oorzaken.

Aan de voornaamste ziekten en plagen werd op deze site al wat aandacht besteed. Je moet vooral rekening houden met

Knolvoet, lees dit artikel
Vruchafwisseling en voldoende hoge pH kunnen al veel ellende voorkomen!
De eerste symptomen op de bovengrondse delen variëren met de weersomstandigheden. Tijdelijke verwelking van de bladeren op zonnige dagen is dikwijls het eerste kenmerk. Later verwelken de planten soms helemaal of zullen een duidelijke groeivertraging oplopen. De loodachtige kleur van de bladeren is ook typisch voor geïnfecteerde planten. De geïnfecteerde wortels zullen snel opzwellen en nemen allerlei eigenaardige vormen aan. Bij sommige planten zien we dat de wortels een getordeerde vorm krijgen. Bij andere wortelen worden ze bolvormig. Lees voor meer info en preventie  dit artikel

Koolvlieg, lees voor meer info en preventie dit artikel .
Broccoli leent zich vrij makkelijk om onder insectengaas geteeld te worden. Alleen zo kunt u de kans op aantasting bijna uitsluiten. Laat het insectengaas zo lang mogelijk op de planten, zo vermijdt u ook een aantasting door rupsen.

Rupsen

Enkele dagen onoplettendheid en zo ziet het eruit als je even naar de broccoli gaat kijken. De rupsen die in groep zitten zijn deze van het kleine koolwitje. De lichtgroene solitaire rups is deze van de kooluil. Ze zijn nog niet volgroeid, maar de schade heeft alvast de schadedrempel bereikt.
Tijdig opmerken is hier de boodschap. Op enkel dagen tijd kan de plant aangetast zijn door een rupsenplaag. Vangen behoort tot de mogelijkheden. Afdekken met insectengaas voorkomt problemen en is meteen ook goed om de koolvlieg weg te houden. Rupsen bestrijden lukt het best in een jong stadium.