Uit : De Standaard, 19 september, blz 36-37.
   
In Parijs zijn ze aan het tuinieren geslagen. Als zelfs Paris Match –niet bepaald een blad met groene vingers- artikels met tuintips publiceert, dan is er toch wel een trend gezet!
Lekker, gezond en goedkoop is een mooie samenvatting waarom een eigen groentetuin ook in deze wereldstad tegenwoordig zo in is. Zelf zou ik er nog “verrassend” en “rustgevend” aan toe voegen.

Tuinieren in de stad, ook bij ons wordt het een trend. Zo heeft Aveve deze week zijn eerste City-winkel geopend. Met dit nieuwe concept wil Aveve het ‘leuke landleven’ naar de stad brengen. In de tuinafdeling staan alle ingrediënten om een balkon op te fleuren of een kleine stadstuin aan te leggen. (bron : artikel vilt.be)

CRISIS DWINGT FRANSEN VOLKSTUINTJES IN — PARIJS – De Fransen slaan dezer dagen massaal aan het tuinieren. De crisis leidt tot werkloosheid en daling van koopkracht. En een eigen tuintje met groenten zorgt juist voor goedkoop, maar toch lekker eten op tafel.

Ronde courgette
Daniele Tenet (60) loopt over een klein tuinpaadje, stapt op de aarde, gaat dan door haar knieën, duwt met haar handen wat groene bladeren opzij en zegt: ‘Kijk! Dat is ‘m! Een ronde courgette.’
Verstopt achter de bladeren hangt een kleine lichtgroene courgette, zo rond als een tennisbal. ‘Hij is nu nog klein, maar hij groeit wel hoor. Gemiddeld pluk ik er elke dag één.’
Tenet heeft midden in Parijs, tussen hoge flats en achter drukke boulevards, haar eigen groentetuin. ‘Ik heb ook sperzieboontjes staan, en tomaten. Kleine tomaatjes hoor, kersentomaatjes. Verder staan hier kool, prei en sla, maar ook kruiden en frambozen.’
Haar groenten, fruit en kruiden beslaan zo’n 20 vierkante meter op een terrein waar tientallen bewoners uit de wijk hun volkstuintje hebben ingericht.

‘Ik heb zes soorten bijzondere tomatenplanten staan’, vertelt Jean Griffault (64). ‘Helemaal zelf gedaan, de zaadjes geplant en gekweekt zonder kunstmest. Hier verderop staat prei en koolraap. En ik heb ook kruiden als basilicum, koriander, peterselie en tijm.’ Achter hem is nog een veldje met alleen maar aarde. ‘Daar komt de spinazie, maar dat is pas voor de winter.’
Aardappeltoren
Aan het uiteinde van het complex met volkstuinen staat Louis Xavier (60) naast een klein perceel met brandnetels. ‘Daar maak ik soep van’, vertelt hij lachend. ‘Ik heb van alles door elkaar staan, bloemen en groenten. Hier staan bijvoorbeeld okra’s, da’s heerlijk voor sauzen. En daar staan mijn aardappelen.’ Hij wijst naar een plastic zak. ‘Ik maak een aardappeltoren. Ik teel ze niet in de grond, maar in de hoogte, verticaal. Je begint met een beetje aarde in een zak, en als de plant groeit doe je er steeds wat aarde bij. Zo kan je met één plant wel 60 kilo aardappelen krijgen.’

Het volkstuinencomplex is in 2001 aangelegd in zuidelijk Parijs, niet ver van het drukke verkeersknooppunt Place d’Italie. Rondom ligt vooral sociale woningbouw en de bewoners daarvan werden uitgenodigd hun eigen tuintje te beginnen.
‘Mijn dochter is hier begonnen’, vertelt Louis Xavier. ‘Ze is jong en lerares. Ze had dus niet zo heel veel geld te besteden. Door haar eigen groenten te gaan telen kon ze aardig wat geld besparen. Als je in de supermarkt moet kopen wat je zelf maakt, ben je echt veel duurder af. En wat je zelf maakt is natuurlijk ook veel lekkerder!’

 
Jardiniers de France
Daniele Tenet beaamt het. ‘Zelf je eten kweken is véél goedkoper. Dat is voor mij heel belangrijk. Je plukt overdag je groenten en ’s avonds liggen ze op je bord. Bovendien ruilen we onder de mensen die hier hun tuintje hebben. Ik heb bijvoorbeeld heel veel courgettes. Nou, als er een paar tegelijk rijp zijn geef ik die aan een buurman en die geeft mij dan een krop sla uit zijn tuin. Dan heeft iedereen er wat aan.’

Xavier: ‘Ik heb nu de tuin van mijn dochter overgenomen, maar het geld speelt ook voor mij een rol. Je eigen groenten zijn gewoon goedkoper dan in de winkel, en al helemaal als je naar de prijs-kwaliteit verhouding kijkt.’
Tuinieren mag zich al een paar jaar verheugen in een toenemende belangstelling. Het milieu werd een belangrijk maatschappelijk thema en ‘bio’ werd de trend. Maar de economische crisis dwingt de Fransen sinds vorig jaar echt èn massaal de tuin in.

De werkloosheid loopt op, de koopkracht staat onder druk en de supermarkt is duur. Dus wie een paar zaadjes in de grond stopt, kan al binnen een jaar een behoorlijke stuiver besparen. En die trend is overal zichtbaar.

De Franse Federatie van Volkstuinen (FNJFC) is een koepelorganisatie van zo’n 250 verenigingen met volkstuinen in met name de grotere steden. En die constateren een enorme aanloop van belangstellenden. Wie in of rond Parijs een ‘legale’ volkstuin wil, komt op de wachtlijst. Met een beetje geluk ben je over vijf tot zeven jaar aan de beurt. In groot-Parijs zijn 3.500 tuinen beschikbaar die allemaal in gebruik zijn. Op de wachtlijst staan inmiddels meer dan 2.500 mensen.

De Franse tuindersvereniging ‘Jardiniers de France’ heeft vooral leden die al een eigen tuin hebben. Per jaar melden zich nu zo’n 10.000 nieuwe leden, die ook zaadjes, planten en bloemen willen bestellen via de vereniging.
‘De crisis speelt sinds vorig jaar een heel belangrijke rol’, vertelt directeur Daniel Lys. ‘Mensen moeten op hun portemonnee letten en beginnen daarom vaker een eigen groentetuin. Dat horen we van de mensen die zich aanmelden als lid en ook tijdens de workshops die we organiseren in het hele land.’

‘Jardiniers de France’ heeft zelfs een speciale aanbieding gemaakt. Leden kunnen nu voor 5 euro een zakje kopen met 10 verschillende zaden voor groenten. ‘We hebben uitgerekend dat mensen daarmee op termijn duizenden euro’s aan boodschappen kunnen uitsparen.’

En daarmee is het economisch klimaat getekend. Ook kort na de Eerste Wereldoorlog en in crisisjaar 1939 verspreidde de vereniging zaden om de ergste nood te lenigen. De leden kregen zakjes met zaden om een gezin van 6 mensen een jaar lang te kunnen voeden.

Financiele motieven
Ook de Federatie voor Volkstuinen (FNJFC) wil in de huidige crisistijd die ‘economische’ kant van het tuinieren benadrukken. De organisatie liet een studie doen naar de opbrengst van een volkstuin van 150 tot 200 vierkante meter. Daaruit blijkt dat een huishouden gemiddeld 500 tot 700 euro per jaar kan besparen aan boodschappen als het zelf voor eten-uit-de-tuin zorgt.

‘De mensen die zich vandaag de dag bij ons aanmelden voor een volkstuin doen dat vooral uit financiële motieven’, zegt FNJFC-voorzitter Hervé Bonnavaud. ‘De crisis heeft een enorme invloed. Veel families hebben geldproblemen. Ik krijg zelfs mensen aan de lijn die zeggen: ‘Ik wil een eigen tuin om mijn kinderen te kunnen voeden’. Het kweken van eigen groenten bespaart ze gewoon veel geld in de winkel.’

En dat is overal merkbaar. In heel het land worden, als de ruimte het toelaat, nieuwe volkstuinen aangelegd. In het stadje Tarbes, in de Pyreneeën, waren dat er de afgelopen jaren al bijna 80. Dit jaar kwamen de laatste 22 erbij, om aan de enorme vraag van de bewoners te voldoen. ‘Pas dit jaar konden we eindelijk de verzoeken om een volkstuin honoreren die in 2002 werden gedaan’, aldus wethouder Eugène Pourchier.

De burgemeester van Cannes – bekend van vip-gasten en het filmfestival – maakte bekend de komende jaren 300 nieuwe volkstuinen in de stad te willen openen. Dit jaar werden er 10 aangelegd, volgend jaar nog eens 75.
In heel Frankrijk worden vandaag de dag workshops met als thema ‘de anti-crisis-moestuin’ georganiseerd. ‘Ik ontmoet steeds meer jongeren die nooit van tuinieren hielden, maar er nu wel mee beginnen om te bezuinigen’, aldus een van de initiatiefnemers, Michel Jourdain.

Groen balkon
Een van Frankrijks grootste ketens van tuinwinkels, Truffaut, heeft één winkel in Parijs. En daar moest de afdeling met zaadjes voor groenten en fruit worden uitgebreid – zó groot is de vraag van Parijzenaars met een tuintje of een groen balkon. De verkoop stijgt op die afdeling met 10 tot 15 procent per jaar.

Het glossy weekblad Paris Match – meestal gevuld met reportages over artiesten, politici en zakenmensen – ruimde deze zomer ruimte in voor het onderwerp ‘jardinier écolo’: ecologisch verantwoord tuinieren. Met vijf tips werden de Franse tuinders bijgepraat over mest, water en insecten.

Jean Griffault komt in zijn tuin in Parijs aanlopen met een tomaat. Hij snijdt hem in stukken. ‘Moet je proeven.’ De stukjes tomaat worden verdeeld over de aanwezige tuinders en er wordt geproefd en instemmend geknikt. ‘Heerlijk’, zegt de een. ‘Zó smaakvol’, zegt een ander.
Griffault zet daarna zijn zakmes in een perzik. ‘Die was gevallen. Dan kan je ‘m niet laten liggen toch?’. Ook de perzikstukjes gaan rond.
‘Ik ben pas in mei met mijn tuintje begonnen’, vertelt Daniele Tenet. ‘Maar ik ga door tot ik erbij neerval. Het is zo leuk. Je eigen eten kweken, het is goedkoop, en het contact hier met de andere mensen is erg gezellig.’
Over de ‘opbrengst’ zijn ze ook te spreken.
Griffault: ‘Ik heb dit jaar tot nu toe zo’n 30 kroppen sla geoogst. En ik gok ook nog wel zo’n 10 kilo tomaten. En veel kruiden, naar dat weegt natuurlijk nauwelijks iets.’
Tenet: ‘De afgelopen maanden alleen al heb ik wel 10 kilo aan sperzieboontjes geoogst. En ook veel kersentomaatjes, 2 bakken vol, dat is zo’n 5 of 6 kilo. En sla, tsja, dat is gewoon héél, héél, héél erg veel. Bijna elke dag wel een krop.’
Uit : De Standaard, 19 september, blz 36-37.