Kent u de koolwittevlieg? Nee? Best mogelijk, want het is niet overal een probleem, maar voor wie er wel last van heeft behoort koolwittevlieg tot de vervelendste en meest hardnekkige plagen in de moestuin. Lees in dit bericht over deze vervelende plaag, bekijk de foto’s en lees vijf tips om de plaag onder controle te krijgen.
Met dit artikel gaan we ook graag op zoek naar tips om de witte vlieg op koolgewassen uit onze groentetuin te bannen. En dat is niet altijd even makkelijk, zo blijkt. Alle tips zijn dan ook welkom. U helpt er zeker en vast veel radeloze lezers mee. Tik ze in onderaan dit artikel, alvast bedankt!
Klik op de kleine foto’s voor vergroting of
Regionaal
Het probleem van de witte vlieg op koolgewassen is sterk verschillend volgens de regio. In Nederland ( en met name Zuid-Nederland, heb ik begrepen) is het al langer gekend en dikwijls een groot probleem, in België komen ze de laatste drie jaar meer en meer opduiken.
Welke teelten?
Probleemgewassen zijn vooral spruitkool, boerenkool, savooikool en doorgroeiende broccoli (speerbroccoli). Eigenlijk alle koolgewassen (en onkruiden van deze familie) die voor een langere tijd in de tuin blijven.
Klimaat
In een warme zomer of herfst groeit het probleem zienderogenr. In 2006 waren er veel meer meldingen dan in de natte zomer van 2007 (en ook 2008?), maar het is daarom zeker niet verwaarloosbaar. Alleen gaat de voortplanting van de koolwittevlieg dan veel minder hard. Wat het schadebeeld automatisch meer aanvaardbaar maakt. Een droge, warme septembermaand kan dit jaar nog veel roet(dauw) in het eten gooien…
Bij de beroepstelers
Ook in de professionele Nederlandse tuinbouw weten ze er niet goed raad mee. Er zijn geen erkende insecticiden die de witte vlieg op afdoende wijze bestrijden. In Nederland zijn de problemen nu al groter omdat er daar eerder op meer selectieve insecticiden overgeschakeld werd die geen vat hebben op de koolwittevlieg. (Denk aan spinosad, Bacillus thuringiensis).
Intermezzo: er zijn drie soorten witte vliegen gekend. Men noemt ze vliegen, maar eigenlijk zijn het kleine witte motten. Kaswittevlieg (Trialeurodes vaporariorum) Deze witte vlieg is vooral gekend als parasiet bij tomaten, komkommers, aubergines en bonen. Het is een typische kasplaag en komt vrijwel niet voor in open lucht. Tabakswittevlieg (Bemisia tabaci)Deze witte vlieg is een meer recente parasiet in de landen met gematigd klimaat. In de mediterrane landen is dit motje al veel langer een zeer groot probleem. Net zoals bij de kaswittevlieg is ook hier bevuiling aan de orde, maar het is vooral het feit dat het insect een belangrijke overdrager is van plantvirussen die de telers zorgen baart.Document over het verschil kaswittevlieg en tabakswittevlieg Koolwittevlieg (Aleyrodes proletella) |
In dit artikel hebben we het wel degelijk over de koolwittevlieg, die NIET dezelfde witte vlieg is als deze in de kas!
Schadebeeld
De witte vliegen zijn eigenlijk kleine witte motten. Op de onderkant van de bladeren zijn er cirkelvormige witte vlekjes aanwezig. Tot zover is dit geen zo’n groot probleem, maar, net zoals bij de kaswittevlieg, gaan na verloop van tijd de larven van de witte vlieg honingdauw afscheiden.Hierop groeien schimmels, die er zwart uitzien, roetdauw genaamd. Een beetje witte vlieg is dus niet erg. Het probleem is dat grote aantallen witte vlieg de planten bevuilen door honingdauw, waarop dan de roetdauwschimmel gaat groeien.
Vuile bladeren, vol met poppen en larven, zeker geen smakelijk gezicht. Eenmaal het zo ver gevorderd is heeft preventie of bestrijding veel minder effect.
Preventie : Levende waard nodig
Bij de preventie is het belangrijk te weten dat koolwittevlieg een levende waard nodig heeft om te kunnen overleven. Tijdig, voor het begin van de lente, alle koolgewassen en onkruiden opruimen in de tuinen is dus een uitstekend idee.
Onkruiden
Onkruiden die behoren tot de familie van de kruisbloemigen, maar ook groenbemesters van deze familie zijn potentiele waardplanten. Denk aan het onkruid herderstasje, maar ook aan bladrammenas als groenbemester.
Overwinterende koolgewassen
Boerenkool en savooienkool niet te lang in de tuin laten, en zeker niet tot de witte vlieg weer actief wordt en opnieuw eitjes gaat leggen.
Koolzaad
Koolzaad lijkt in combinatie met brassica’s een ideale gastheer, omdat koolzaad de hele winter door overstaat. Het grootste gevaar is dat het areaal gaat uitbreiden om de toenemende behoefte aan biobrandstoffen te dekken.
Wat te doen?
1. Natuurlijke parasitering
Dit is misschien iets voor de toekomst, maar voorlopig kunnen we er nog niet veel van verwachten.
( Bron : Wittevlieg haalt vernietigend uit in spruiten (20-09-2006))Volgens Mooijaart heeft het verleden geleerd dat grote populaties organismen een aantrekkende werking hebben op natuurlijke vijanden, waardoor een uitbreiding van de populatie na verloop van tijd wordt ingedamd. Een voorbeeld is de nerfmineervlieg , die zo’n 20 jaar gelden huishield in het Westland. Voor koolwittevlieg hebben zich nog geen natuurlijke vijanden gemeld. “We vinden nog geen geparasiteerde vliegen, die daarop duiden”, aldus Mooijaart.
2. Pyrethrum
Op de website van ECOstyle wordt aangegeven dat Spruzit uit proeven in 2007 als werkzaam middel is gekomen. Dit is dus een middel op basis van Pyrethrum, er zijn daarvan heel veel merken, andere dan Spruzit, op de markt. Je moet het middel wel op de juiste wijze toepassen en regelmatig herhalen.
Lees alles over de juiste toepassing en werking in het artikel Biologische insecticiden op basis van pyrethrum
Citaat : Op de Spruitkoolboulevard in Westmaas werd 3 november 2007 kenbaar gemaakt dat Spruzit van ECOstyle het enige toegelaten middel is dat werkzaam is tegen koolwittevlieg in de spruitkool. In de insectenproef uitgevoerd door Praktijkonderzoek van Plant & Omgeving (PPO Westmaas) werden een dertiental insecticiden getest.
ECOstyle heeft deelgenomen aan de proef met één object Spruzit in drie herhalingen. Spruzit is hierbij zonder toevoegingen getest. Uit de proef blijkt dat Spruzit zeer werkzaam is tegen koolwittevlieg, melige koolluis en perzikbladluis.
3.Water
Een tip is om tijdens droge periodes de planten regelmatig helemaal van boven tot onder afspuiten met een harde straal water. Zo bootst u, tijdens een mooie zomer, de zomer van 2007 of 2008 na :-)
Deze methode past Jo van Dreumel toe, hij schrijft op zijn website
Dit jaar heb ik nog veel vliegjes en hun sporen kun verwijderen door met een sterke broes tegen de onderkant van de bladeren te spuiten. Dan vliegen er wel veel weg, maar die plak ik dan met de broes aan de grond vast. Tot 4 jaar terug hadden we geen last, maar nu is het een overlast.
Volgend jaar zit er niets anders op dan die planten met insektengaas te overspannen.
4. Insectengaas
Je kan de plaag uitstellen door vanaf het planten van de kolen onder insectengaas te telen. Dat is bij spruitkool helaas niet altijd even praktisch
5.Vanggewassen
Alhoewel niet echt een optie voor de liefhebber, is het toch nuttig dit hier te vermelden. Vanggewassen kunnen vooral in professionele monoculturen een oplossing zijn. De vanggewassen lokken de vlieg, zodat bijvoorbeeld de teelt van spruiten schoon blijft. Op de Spruitkoolboulevard zijn verschillende gewassen getest. Alleen boerenkool lijkt aantrekkelijk genoeg voor de koolwittevlieg om zich daarnaar toe te verplaatsen. Nadeel is natuurlijk dat je op die manier de populatie sneller doet toenemen. (terzijde : Barbarakruid is een geschikt vanggewas voor de koolmot)
5. Tips van de moestuinders
Daar zijn we dus op naar zoek. Hebt/Had u problemen met koolwittevlieg? En kunt u het probleem de baas? Vindt u dat één van de bovenstaande tips echt wel de moeite loont. Of pakt u het anders aan?
Alle tips om het probleem minder erg te maken, of alvast het schadebeeld aanvaardbaar te maken zijn welkom. U helpt er zeker veel radeloze lezers mee. Geef uw tips, onderaan dit artikel in de commentaarbox, alvast bedankt!
In grote lijnen ben ik het met de heer Andries Sabelis eens. Echter spitten met de platte vork nooit meer dan 25 cm diep vind ik niet helemaal correct.
Wel deel ik uw mening om op het onderwerp verder te gaan dat insectengaas in de meeste gevallen voldoende is om de vervelende vliegjes te verbannen van de onbespoten koolplanten.
Mvg Jan
Hallo Andries,
we zijn het in grote lijnen eens. Chemische bestrijdingsmiddelen gebruik ik niet en zijn zelfs op ons complex niet toegestaan. Ik spit niet maar gebruik een grelinette om de grond, als nodig, los te krijgen. Compost komt voor de groenten en ftuit van eigen tuin. Voor het bloemenperk wil ik wel eens een zak afkomstig van de gemeente gebruiken.
Met groet,
Rijk
Beste tuiniers
Ik gebruik al jaren insectengaas tegen kool wittevlieg,en met redelijk succes. spuiten helpt niet je kan nooit goed onder de bladeren spuiten.Een rekwerk rondom de planten en direct na hetplanten het gaas er overheen trekken.redelijk resultaat ben tevreden gr Ad
Inderdaad, beste Rijk, insektengaas is de beste oplossing. Je houdt tevens de wind lekker vrij door de teeltruimte. Aan 1 zijde kan ik het wegklappen voor het geval dat er onkruid gewiedt moet worden (dus niet schoffelen).
Ik spuit nooit (!), want dan kan ik ook wel groenten (en fruit) in de winkel gaan kopen. Ook andere chemische bestrijdingsmiddelen komen er bij mij niet in.
Ook gebruik ik geen dierlijke mest (vol antibiotica, stalschoonmaakmiddellen, enz.)
Ook geen compost die in centra enz, wordt verkocht, want compost is vreselijk vervuild (denk maar eens aan planten en bloemen uit de winkel (vol chemische troep), en die massaal in de groene container terecht komen. Verzamel gewoon al je onkruid (laat het niet in het zaad schieten) en ander groen afval. Na het om- en onderspitten (vóór de winter); beetje bijmesten in de lente met puur biologische mestkorreltjes.
Ik spit (met de platte vork) nooit dieper dan 25 cm, zou hou ik de vruchtbare grond met al zijn macro/micro biologisch leven in stand.
Ik heb rijke oogsten, groeit allemaal perfect, en blijf zo zonder ergenis gezellig tuinieren.
E.e.a. geleerd op al 5-jarige leeftijd van mij opa, en dat was in 1939.
Andries
onze tuin is in Nieuwebrug (N.H.). Ik kreeg koolwittevlieg niet onder controle. Ook niet met regelmatig bespuiten met pyrethrum. Teel nu de spruitkool onder insectengaas. Dat lijkt de oplossing. Alleen een aantal boerenkooolplanten staan vrij en moeten nog regelmatig bespoten worden. Schade blijft dan beperkt.
Heb , of had ook veel last van de koolvliegjes in de boerenkool, buiten afborstelen eer is ze binnen ging sijden, met lauw water. dan kon ik toch schonen boerenkool eten, maar nu dit jaar heb ik beorenkool geplant, en gelijk vlies erover gedaan, meet electriciteistsbuizen in bogen telken 2 tegen elkaar, en daar heb ik het vlies door geweven, zodat ik het vlies zo weg kan schuiven als ik boerenkool nodig heb, ik heb van de week nog gekeken, en het ziet er schoon uit. Wel uitkijken dat het vlindertje niet mee gaat onder het vlies. succes
Problemen met witte vlieg, preivlieg en koolvlieg heb ik niet, want ik bedek de grond met een dikke laag stro. Het blijkt dat er bij mij in het stro vele tientallen wolfsspinnetje rond lopen en ze ziet ze ook daadwerkelijk met vliegen lopen slepen.
Een ander voordeel is ook nog dat je geen onderbegroeing krijgt zoals in het stuk van Ton Janssen genoemd wordt.
Nadeel van stro is dat de vertering stikstof kost , maar wanneer het maar lang genoeg ligt komt dat vanzelf wel weer vrij.
ik ben het eens met het gebruik van bazalmeel.
ik gebruik het vaak als middel tegen de zwarte luis in
mijn tuinbonen en daar heb ik veel sucses mee.ik ga het
nu dan ook proberen tegen witte vlieg.
Deze reactie werd opgenomen in de rubriek “Moestuintips van lezers”
witte vlieg is ook bij mij een groot probleem.
ik heb een keer ten einde raad water met slaolie gemengd en daar de boerenkool goed mee nat gespoten en inderdaad
de witte vlieg was dood.
maar!!! later bleek dat het blad van de kool ook de olie had opgenomen zodat het niet meer te eten was.
nu is het zaak een middel te vinden dat vettig is maar niet wordt opgenomen door het blad .
dat is wat voor biologen om dat uit te proberen!
BESTE TUINLIEFHEBBERS Betreft wittevlieg vervolg van 4 september.
vaststeling in chronologische volgorde .
1ste vaststelling : in mei/juni op doorlevende broccoli (8stuks) staat tegen glas raam van serre (WVL.=WITTEVLIEG)
2de vaststelling : in juni/aug. in de serre hebben de 12 tomatenplanten + bladgewassen de WVL.
3de vaststelling : in juli/aug. op struikboon (Argus) eveneens op rozenstruikbladeren, de WVL.
Op 120m² staan ± 35 verschillende groenten waarbij zomerbroccoli meerdere soorten kolen witloof schorseneer warmoes e.a. De kwaal is vooral roetdauw en vooral op tomaat. Gaat weg met reinigen (vochtige doek )dus op zich zelf niet erg.
Wat heb ik preventief gedaan? Met regen water bespoten (manuele spuit ) was slechts enkele uren zonder WVL vooral op tomaat. Diit heeft niets geholpen ben gestopt .
OORZAAK ZOU VOLGENS MIJ ZEER LAGE LUCHTVOCHTIGHEID kunnen zijn. Mijn groentetuin ligt afgezonderd ±250 met.
tot volgende….
Hallo tuinvrienden, het probleem met de witte koolvlieg is het ene jaar erger dan het andere. Dit jaar valt het tot nog toe mee maar dat kan zo veranderen! Ook Ik heb met verschillende middelen gespoten maar echt helpen deed het niet. Groene zeep met spiritus hielp niet en ook de middelen van Bayer gaven geen gewest resultaat. Dit jaar ga Ik toch maar Spruzit gebruiken als het nodig is. Overigens is het wel zo dat je altijd moet zorgen dat vooral de onderkant van het blad goed wordt gespoten! Verder is het verstandig om géén aardbeien naast een koolbed te zetten omdat de vlieg ook graag op aardbeiplanten bivakeert. Groeten Ron.
Ik heb na 45 jaar tomaten telen voor het eerst veel last van witte kleine vlieg vooral in de serre op de tomaten vooral op bladeren onderzijde, ze laten op de vrucht (tomaat) veel zwarte smurrie na, maar die is gemakkelijk te verwijderen .
Heb ze voor het eerst opgemerkt in de maand juli bij de wintervaste brocoli, de jonge plantjes en die buitenstonden wel vlak tegen zijkant serre.
Ik heb een vraag over de witte vlieg in de boerenkool ,ik heb gehoord dat er iemand spoot met cola ,is dat waar en kunt u die reactie nog eens plaatsen . Bij voorbaat hartelijk dank Groetend A. van Hoek
Witte vlieg, we hebben er ook al jaren last van, door ondervinding helpen afrikaantjes en insectengaas niet. Persoonlijk spuit ik de onderkant met een mengsel van spiritus en zachte zeep, dat helpt niet voor het volle procent, maar het wordt toch minder.
Mijn vraag is waarom wel op tuincomplex en 300 meter verder niet op een particuliere tuin ?
Meneer Koster,
hartelijk dank voor de tip
Uit uw waarnemingen blijkt dat de koolwittevlieg zich niet over heel grote afstanden verplaatsen. In een tuinencomplex is de kans dat er her en der gewassen aanwezig zijn waarop de koolwittevlieg kan overwinteren veel groter?
met vriendelijke groeten
Luc
http://www.plantaardig.com/groenteninfo
Ik plant tussen mijn spruiten,altijd stinkertjes( Tagetes)of afrikaantjes genoemd en dan heb je geen last van koolwittevlieg,doe ik al enkele jaren met veel resultaat, in de volkstuinder merksem
Hallo,
Ook ik heb alle jaren last van de kool witte vlieg.
Voornamelijk op de boerenkool, is ook moeilijk te bestrijden.
Zeker op een volkstuincomplex.
Als ik spuit en mijn buren niet, schiet je er niets mee op.
Mijn oplossing is heel simpel en is ooit gepubliceerd in Moestuin.
Doe de boerenkool gewoon in de wasmachine – u leest het goed – en laat de machine 1 x spoelen met koud water.
U heeft nog nooit zulke schone kool gezien.
Groetjes
Cor de Wildt.