De Teelt van Courgette

Courgettes groeien snel. Daarvoor hebben ze veel warmte nodig. Als je niet kiest voor de vroegste zaaidata kan je na zes weken  al de eerste courgettes oogsten. Zorg  voor een hoge temperatuur  bij het zaaien, bij de opkweek en tijdens de teelt. Denk er ook aan dat het gulzige planten zijn. Kies niet alleen een plekje uit de wind en in de zon maar voorzie dit plekje ook van voldoende compost of organische mest. In droge periodes is water geven zeker nodig. De grote bladeren verdampen zeer veel en de snelgroeiende vruchten kunnen alleen maar zwellen als ze voldoende water kunnen opnemen.



Courgettes behoren tot de familie van de Cucurbitaceae. Augurk, meloen, komkommer en pompoenen zijn, naast de courgettes, de voornaamste leden van deze familie. De plant Cucurbita pepo komt oorspronkelijk uit het zuidelijke deel van Noord-Amerika en uit Mexico en werd in de 16e eeuw geïntroduceerd in Europa. Eerst genoot de plant vooral bekendheid in Zuid-Europa. Pas vrij recent zijn courgettes ook in onze noordelijke streken bekend geworden.

In tegenstelling tot pompoenen hebben courgettes een gedrongen groeiwijze. De bladeren zitten allemaal dicht bijeen op een korte hoofdstengel. Bij teelten die wat langer duren is het aan te raden om deze stengel te ondersteunen. Dit kan met een bamboestok waar de korte, dikke hoofdstengel dan aan vastgezet word. Courgettes worden ook wel eens aangeduid als zomerpompoenen omdat ze jong en onrijp geoogst worden. Als je courgettes laat groeien worden ze ook zeer groot, net zoals pompoenen. Er zijn donkergroene, heldergroene, gele en witte courgettes. De bolvormige courgettes zijn de laatste jaren al beter gekend bij het publiek.

De standplaats van courgette moet goed gekozen worden. Om de bodemvruchtbaarheid te verhogen moet je extra stalmest of compost toedienen, het zijn immers zeer gulzige planten. Deze vruchtdragende groentesoort groeit het best op warme, zonnige plaatsen. Alle grondsoorten zijn geschikt, als de grond maar voldoende vruchtbaar is en het gewas over voldoende water kan beschikken.

De zaden zijn groot en kunnen makkelijk met de hand gezaaid worden. Er is een hoge temperatuur van minimaal 20° C vereist om een vlotte en vlugge kieming te bekomen. Na vijf dagen zijn de zaden opgekomen. In de meeste gevallen wordt er rechtstreeks gezaaid in pot van 8 tot 12 cm doorsnee. Duw het zaadje 1,5 tot 2 cm diep, schuin met de punt naar beneden. Daarna lichtjes bevochtigen is voldoende, het water mag zeker niet door de pot lekken! Overtollig vocht zou ervoor zorgen dat de ontluikende kiem aan het rotten gaat. Na opkomst mag de temperatuur dalen tot 15-18° C.

Wie vroeg zaait (vanaf 20 april) kan rekenen op een opkweekperiode van vier weken om een pootbare plant te bekomen. Bij een zaaidatum vanaf 20 mei (uiterste zaaidatum voor de openluchtteelt is eind juni) kan je na twee weken al planten.

Om steeds over een jong en productief gewas te beschikken is het aan te raden twee keer te gaan zaaien, éénmaal eind april - begin mei en nog eens einde juni. Deze late zaaiing zorgt ervoor dat je in augustus en september een jong en productief gewas hebt. Courgette is een gulzige en snelle groeier, maar raakt ook snel ´versleten´. De groei van oudere planten stagneert wat waardoor ze vatbaarder worden voor witziekte (echte meeldauw).

Een goede bemesting is voor courgette onontbeerlijk. Een organische bemesting dien je toe  voor de grondbewerking, 15 liter compost  per m². Na de grondbewerking wordt dan nog een samengestelde meststof ingewerkt bijvoorbeeld 80 gram per m² 12-10-18.
Tijdens de oogst moet er regelmatig bijbemest worden met bijvoorbeeld een samengestelde meststof 12-10-18 à rato van 20 gram per m² om de twee weken. Strooi deze meststof in de nabijheid, maar niet vlakbij de voetplant. In droge periodes zal je moeten water geven om deze meststof sneller te doen werken.

Uitplanten gebeurt best niet te vroeg, want courgette is zeer gevoelig voor zelfs lichte nachtvorst. Zonder afdekking is 20 mei een goede datum. Als je vroeger wil uitplanten, dek dan af met een plastiekfolie of kleine plastiektunnel. Er kan slechts één courgetteplant per m² geplant worden. Gebruik dus een plantafstand van 1 meter in ´t vierkant. Het is aan te raden om de courgettes op een licht verhoogde rug uit te planten. Maak deze liefst wat op voorhand en dek ze af met zwarte folie of anti-worteldoek. Zo is de grond al wat opgewarmd en zullen de vruchten minder bevuild zijn. Indien je geen folie gebruikt kan je stro of andere mulching bij de planten brengen. Zo droogt de grond minder uit en blijven de vruchten schoon.

De bestuiving  kan soms voor problemen zorgen. Op een courgetteplant staan mannelijke en vrouwelijke bloemen. De vrouwelijke bloemen zijn te herkennen aan het langwerpig vruchtbeginsel (foto op http://www.pollinator.com/squash.htm). Het stuifmeel moet verplaatst worden van de mannelijke naar de vrouwelijke bloem. Courgettes bloeien ´s morgens vroeg en tegen de middag zijn alle bloemen verwelkt. Heb je slechts enkele planten en wil je zeker zijn dat de bestuiving doorgaat dan doe je de bestuiving best kunstmatig. Met een penseeltje is de klus zo geklaard. Heb je de indruk dat de bloemen toch wel bezocht worden door hommels of bijen dan is dit natuurlijk niet nodig. Dikwijls zijn er in het begin eerst vrouwelijke bloemen en nog geen mannelijke. Daarom zullen beroepstelers altijd enkele planten vroeger zaaien zodat deze ´oudere´ planten het stuifmeel kunnen leveren voor de rest van de kas.

Niet goed bevruchte courgettes groeien nog wat uit maar  rotten aan de punt van de vrucht. De gezonde vruchten kunnen dan aangetast worden door contact met deze zieke vruchten. De schimmelziekte die de vruchten aantast is meestal Botrytis (te herkennen aan het grijze schimmelpluis). Op deze pagina zie je foto´s van dergelijke vruchten http://www.pollinator.com/squash.htm. Om problemen met rotte vruchten te voorkomen geven we beter water tussen de planten en aan de voet van de plant. Bij regenweer is er meer kans op rotte vruchten.

Oogsten van courgettes doe je best met een mes. Laat een voldoende lang steeltje aan de vrucht, dit bevordert de bewaarbaarheid.
Als je wil dat de planten goed blijven doorgroeien moet je zeer regelmatig de courgettes oogsten. Op enkele dagen tijd kan een kleine courgette een kanjer worden die de plant volledig uitput. Regelmatig oogsten van de vruchten als ze zo´n 15 à 20 cm lang zijn bevordert de productie van nieuwe bloemen en vruchten. De schil van jonge courgettes is  minder dik en hard.
 


Maar wist je dat je van courgettes ook de bloemen kan gebruiken? De vrouwelijke courgettebloemen zijn voor  velen  een echte delicatesse. Op http://www.courgettefleur.nl/ vind je heel wat recepten.

Witziekte of echte meeldauw is een schimmelziekte die veel voorkomt bij courgettes. Vanaf half augustus verschijnen ronde, witte vlekjes op de bladeren. De schimmel groeit uitwendig op het blad als een laagje wit stof dat op de bladeren ligt. Als de schimmelziekte wat verder gevorderd is komen er op de bladeren bruine vlekken en uiteindelijk kunnen de bladeren volledig afsterven.

Oudere courgetteplanten zullen vroeg of laat met deze ziekte af te rekenen hebben. Als we de schimmel laten begaan dan zullen de bladeren helemaal wit worden, waarna ze zeer snel verouderen en afsterven. Een oplossing is, zoals al vermeld bij de opkweek, zorgen voor een jong gewas in het najaar. Er zijn ook fungiciden beschikbaar die moeten ingezet worden vanaf het ogenblik dat de eerste symptomen zichtbaar zijn. Producten op basis van zwavel moeten preventief ingezet worden vanaf einde juli.