Vind je dat jouw pas gekweekte (vrucht)groenteplantjes er niet uitzien zoals je zou willen? Zijn ze te lang? Was de opkomst niet naar wens? Lukt het bij de anderen wel?  Dan is er toch goed nieuws! Het betekent namelijk niet noodzakelijk dat jij het slechter gedaan hebt dan je buurman. Bekijk maar eens de volgende vier foto-voorbeelden van tomaat, aubergine, paprika en meloen.

Inleiding
Het uiterlijk van een plant wordt bepaald door enerzijds het fenotype en anderzijds het genotype. Als tuinier hebben we door onze manier van telen invloed op het fenotype. Het genotype is vooral een kwestie van rassenkeuze.

Het fenotype : twee planten zien er verschillend uit omdat ze onder verschillende omstandigheden opgekweekt worden. Eén en hetzelfde tomatenras zal een gans ander uiterlijk hebben door de milieu-omstandigheden waar het bij geteeld wordt (licht, vocht, bemesting, weer enz….). Denk maar aan een plant die te weinig voeding of te weinig licht krijgt.

Het genotype: twee planten zien er verschillend uit omdat ze verschillende erfelijke kenmerken (genen) bezitten. Dit zijn dus raseigenschappen. Bijvoorbeeld: twee tomatenrassen hebben verschillende kenmerken.

Enkele voorbeelden

Tomaten

-Tomaten : twee rassen (Zebrino links, Flavance rechts) op dezelfde dag gezaaid, beide opgekweekt in de huiskamer op een zonnige vensterbank. De plantjes link zijn veel korter en steviger dan deze rechts. Moesten er niet twee rassen zijn, dan was het antwoord van de buurman gegarandeerd : “je hebt ze te weinig licht gegeven!” of “je hebt ze te warm opgekweekt”. (zie ook artikel “tomaten zaaien, hoe doe jij dat?”)

Deze foto maakt  duidelijk dat het ene ras een grotere lichtbehoefte heeft dan de andere bij de opkweek (=genotype). Je kan één en ander corrigeren door bij het verspenen/oppotten het plantje wat dieper in de grond te steken. Zorg ervoor dat de kiemblaadjes boven de grond blijven.

Aubergine

Aubergines : twee rassen, één hybrideras (Solara F1, links), één zaadvast ras (rechts), beide opgekweekt in de huiskamer, op een zonnige vensterbank. Na eerst een vijftal dagen in een warme ruimte bij 25°C gestaan te hebben.
Moesten er niet twee rassen zijn, dan was het antwoord gegarandeerd : “je moet ze warmer zaaien, dan zullen ze sneller kiemen”. Of : “je hebt te diep gezaaid”. Maar niet dus, want bij deze zaaiing van half maart is er , een verschil in kiemduur van twee weken. Dit is trouwens niet de eerste keer.  Er werd al verschillende jaren gemeld op deze site dat de kiemduur van aubergine erg wisselvallig is : zie het artikel “kiemduur bij aubergine erg wisselvallig”.

Paprika

-Paprika : vier rassen met o.a. Baghera, Carliston, Barancia (restje van vorig jaar, herinner je het artikel over minipaprika’s telen). Rechts de sterk nakomende kieming van Carliston, nochtans uit dezelfde zaadverpakking als de drie andere. De andere rassen kiemen na zeven dagen, behalve Carliston komt meer dan tien dagen achter en kiemt dan nog vrij slecht.

Meloenen

Meloenenplanten: links honingmeloen, rechts Cézanne F1 (Cavaillontype), wat een verschil in lengte! Let op de kiemblaadjes die bij honingmeloen zeer hoog zitten.

Links perfecte, compacte plantjes, rechts lange slingers van planten. Zijn de honingmeloenen bij te weinig licht gegroeid? Eigenlijk wel, maar de cavaillonmeloen is bij dezelfde omstandigheden opgekweekt! En die blijft juist kort. Het verschil wordt hier gemaakt door het genotype van de honingmeloen die duidelijk een grotere lichtbehoefte heeft bij de opkweek. Al deze planten zijn, na de kieming in een warme ruimte, voor het raam geteeld, met niet de hele dag zonlicht. In een verwarmde kas zou het verschil in lengte tussen de verschillende rassen niet zo groot zijn. In ieder geval kunnen we concluderen dat de honingmeloen een grotere lichtbehoefte heeft bij de opkweek. (zie artikel honingmeloen telen)

Wat te doen als de meloen- of komkommer planten te lang zijn? Zaai ze eerst in wat kleinere potjes en zet ze dan bij het eerste echte blaadje over in een grotere pot waarbij je zo diep mogelijk plant. De kiemblaadjes blijven wel boven.