Het is februari, nog volop winter, en toch lonkt de lente al. Voor de allervroegste teelt (weliswaar na de veel moeilijkere weeuwenteelt) van spitskool, savooikool, koolrabi, bloemkool en broccoli is de zaaitijd weer aangebroken. Deze teeltwijze wordt ook wel eens beschreven als de ‘vrijsterteelt’.  Primeurkooltjes geoogst uit eigen tuin zijn onbetaalbaar, zeer delicaat van smaak en je vind ze slechts zelden in de winkel. Smullen maar!

Zaaien.
De koolsoorten zaai ik bij een lage temperatuur, dat wil zeggen, liever koeler met veel licht dan te warm en te donker. Met de lage temperatuur bekom je de stevigste planten. Zaaien in de huiskamer is dus niet zo’n goed idee. Ik zaai in een klein zaaikistje op een koele vensterbank en onmiddellijk na het kiemen gaan ze naar de koude serre . De verhouding tussen licht en warmte zijn zeer belangrijk. Na opkomst begin ik  als het ware onmiddellijk  met afharden om kloeke planten te verkrijgen.Ik neem een klein zaaikistje met zaai- en stekgrond en strooi de zaadjes dun uit. Tussen elk zaadje mag er wel een halve cm zijn  Dit laatste is belangrijk om later zonder veel beschadiging te kunnen verspenen. Daarna dek ik af met een dun laagje zaai- en stekgrond en wordt dit bevochtigd. Dit doe ik met een plantenbroesje of een minigietertje. De laag afdekgrond is nooit dikker dan 1 mm, immers de dikte van de dekgrond moet je in verhouding nemen met de grootte van de zaden.  Een oud, bijna vergeten middel, om kiemplantenziekten te voorkomen is de zaadjes afdekken met rivierzand. Geen zeezand, want dit bevat schadelijke zouten. Na 1 tot 2 weken zijn de plantjes gekiemd. Het is belangrijk om het vocht in de serre wat af te luchten en spaarzaam water te geven, zo voorkom je kiemschimmels en andere schimmels. Bij weinig luchten zou er Botrytis (smeul) kunnen voorkomen. Om schimmels te voorkomen gebruik ik  spuitzwavel, of ga ik  stuiven met lava-biopholin. Bij slakkenvraat zal ik biologische slakkenkorrels op basis van ijzerfosfaat strooien. De koolvlieg is nu nog niet actief bij deze vroege zaai. Als ik na een paar weken toch bladluizen zie, dan stuif ik met lava-biopholin.

Verspenen
Zodra de plantjes groot genoeg zijn, dit is zodra de plantjes 2 zaadlobben en 1 echt blaadje hebben verspeen ik ze in ronde potjes van 10,5 cm, in universele potgrond. Dit is een grote potmaat daar de plantjes nog een hele tijd rustig moeten kunnen groeien. Je zet ze dan in de koude serre of onder plat glas.

Planten
Uitplanten kan dan vanaf 15 maart tot begin april volgens het weer.  Als je kan planten onder vliesdoek zal dit de oogst tot  3 weken vervroegen, maar het is niet noodzakelijk om af te dekken. De plantafstand die ik gebruik bedraagt voor bloemkool en broccoli: 50x50cm en voor spitskool, koolrabi en savooikool slechts (!) 40x40cm omdat deze laatste drie gewassen geoogst worden voor het volledige wasdom.  De grond is uiteraard eerst gespit of losgemaakt met de grelinette en bemest met 1 kg organische handelsmeststof (bv DCM mix 2)  per 10 vierkante meter.  De planten gaan dan tot aan het hartje in de grond. Zo staan ze stevig tegen de lentewind.

Verdere zorgen.
Het kan enkele weken na het planten nodig zijn om aan te aarden om windschade tegen te gaan.Maar eerst, ongeveer 2 weken na planten strooi ik nog een weinig organische handelsmeststof (bv DCM Mix 2). Ik strooi dit niet breedwerpig maar wel een klein handje vol en dit op 10 cm van de wortelhals.

Vroeg oogsten
De oogst begint al van het moment dat je echt  niet meer kunt wachten. Savooikool vanaf het stadium met mooie grote bladeren, een beginnend kropje als het ware. Je mag zeker niet wachten op een mooie dikke kool. Het is immers een lente-savooikool! Spitskool oogst ik vanaf het moment dat er een kleine spits kooltje te zien is. Koolrabi vanaf dat er een klein bolletje is gevormd. Bij bloemkool en broccoli wacht ik natuurlijk wel op de bloemvorming.

Primeurkooltjes geoogst uit eigen tuin zijn onbetaalbaar, zeer delicaat van smaak en je vind ze slechts zelden in de winkel. Smullen maar!