Oerprei (parellook) is een bij velen nog onbekende groente die behoort tot het plantengeslacht Allium waar ook ajuin, sjalot, bieslook, knoflook en prei deel van uitmaken.
Oerprei smaakt als prei en is zeer eenvoudig om te kweken. Ook in de keuken kan je deze deze groente vlot verwerken in veel verschillende toepassingen.
Onderaan dit artikel vind je een uitgebreide, chronologische fotoreportage.
De teelt
Je krijgt, ruilt of koopt een aantal bolletjes (broedbolletjes) en je plant die in september- oktober in een bloempot of in de vollegrond in de tuin. De broedbolletjes plant je ongeveer 2-4 cm diep en 4-8 cm uit elkaar.
De broedbolletjes zijn perfect winterhard. Het kan dat er na een zeer strenge vorstperiode bladverdroging is. Ondergronds is er echter niets aan de hand en in de lente overgroeit het jonge schot deze bevroren bladeren. Dan merk je bijna niets meer van de vorstschade.
Vroeg in de lente bemest ik met een organische meststof voor bloem- , knol- of vruchtgewassen, een meststof met een relatief hoge hoeveelheid kalium is dat (vb. MIX 2 van DCM). Elke 6 weken mag je deze bemesting herhalen als je een dikke bolvormige wortelbasis wilt. Het is opvallend dat de stengel van de oerprei (schacht) niet zo dik wordt als van gewone prei. Aanaarden is niet nodig omdat, in tegenstelling tot gewone prei, de schacht niet de belangrijkste oogst is.
Oogsten
Einde mei als de wortelbasis enorm is gezwollen en er rondom de bol teentjes worden gevormd zoals het ook bij knoflook is kan je beginnen oogsten. De buitenste vliezen moet je verwijderen zoals bij ajuin en verder kan je de gehele plant verwerken zoals gewone prei. Begin juni komen er harde vliezen rond de gevormde teentjes. Nu is het tijdstip aangebroken om alle oerprei die nog in de moestuin staat te rooien, te pellen als een ajuin, grof te snijden en in te vriezen.
Een andere manier om een oogst te verwerven heb ik hier op plantaardig leren kennen: snijprei. De bovengrondse scheuten kan je oogsten zoals bieslook om zo in gerechten te verwerken. Waarom zou dit niet kunnen, ja toch!
Uiteraard kan je de teelt ook verderzetten tot de volledige rijpheid en dan gebruik je de grootste preibollen ter vervanging van ui of sjalot. Dit schept een sterke smaaknuance in deze recepten.
Gewasbescherming
Insecten komen in zwaardere grond niet voor. Op lichte grond kun je last hebben van preivlieg en preimineervlieg. Verwacht je problemen dan kan je kweken onder insectengaas of spuiten om de 2-4 weken tijdens de teelt met bio-pyretrex.
Vanaf half mei kunnen bladeren afsterven omdat ze aangetast zijn dor bladschimmels (zoals roest). Dit vind ik niet erg want het beste van oerprei zit nu eenmaal onder de grond! Na het verwijderen van de zieke bladeren houd je nog voldoende over om te verwerken. Voor wie er zou aan twijfelen: deze bladschimmels beïnvloeden de smaak niet.
Overhouden van pootgoed voor het volgende kweekseizoen
Bij het oogsten moet je een perceeltje afbakenen waar je niet van oogst om zo broedbolletjes over te houden die je in september kan planten. Het lijkt logisch om de dikke bollen te consumeren en de kleinere broedbolletjes over te houden als pootgoed. Toch is dit niet zo’n goed idee. Dan voer je immers elk jaar een selectie uit op kleinere bolletjes. De ervaring leert ook dat wanneer je enkel en alleen de dikste bollen plant, deze gemakkelijk bloemstengel vormen. De kwaliteit is dan minder goed om te verwerken in de keuken. Dan maar zaden gebruiken uit de bloemstengels? Nee, want zaad levert deze methode niet op.
Elk jaar houd ik zo een perceeltje over om pootgoed te hebben. De grootste en middelgrote bollen houd ik voor mijzelf en de kleintjes gooi ik weg. Of ik maak anderen gelukkig met deze bijzondere en veel te weinig gekende groente.
Gebruik in de keuken:
- Soep
- Gestoofde oerprei al dan niet gebonden met een volledig ei er doorheen geroerd
- Oerprei in kombinatie met gebakken vis.
- Hamrolletjes met kaassaus, het witloof vervang je in het recept door gestoofde oerprei voor zij die geen witloof lusten.
- Zalm met gestoofde oerprei in een bladerdeegjasje, gebakken in de oven.
- Waterzooi, oerprei is hier een niet te missen ingrediënt.
Groetjes, Peter
Mijn fotoreportage
Foto 1 : september, een oude pot oerprei scheuren.
Foto 2 : het uitplanten van de jonge oerprei (september)
Foto 3 : dit is de start van vele jaren oerprei telen.
Foto 4 : enkele weken na het planten (oktober)
Foto 5 : oerprei in het vroege voorjaar (maart)
foto 6 : oerprei is perfect winterhard
Foto 8 : de oerprei einde mei.
Foto 9 : de oerprei is nu in het goede oogststadium
Foto 10 : Geoogste en verwerkte oerprei, klaar voor de diepvries.
Foto 11 : deze bollen zullen dienen als plantgoed
Foto 12 : links een kist gesorteerd plantgoed, rechts nog niet gesorteerd.
Tuinman Peter
Laatste berichten van Tuinman Peter (toon alles)
- Winterpostelein telen, vijf methodes - 20/12/2016
- Is fermenteren -Bokashi- een milieuvriendelijk alternatief voor composteren? - 03/12/2016
- De teelt van knoflook tot een goed einde brengen is niet eenvoudig. - 31/05/2016
- Het is nu Basilicum tijd, ook voor in de bloemenborder! - 15/05/2016
- Heel eenvoudig zelf paddenstoelen kweken - 04/09/2015
Hallo, ik ben vergeten in september de bolletjes te verzamelen en elders uit te planten. Kan ik dat nu alsnog doen?
Paula, bedoel je daarmee dat je nog oerprei bosjes tegenkomt in de groententuin? Indien ja, de bosjes gewoon voorzichtig uitdoen, delen en planten zoals prei, in regels en in de rij op een 4-8cm. Groeten Tuinman Peter
Ik heb de oerprei alsnog uitgeplant in april. Dat is op zich goed gelukt. Jammer genoeg ontdekte ik bij het oogsten van enkele preitjes dat ze vergeven zijn van die vieze bruine beestjes. Ze maken gangen tot binnenin de prei. Dus heb ik ze bespoten met Conserve, Ik zal dat enkele malen herhalen, maar ik vrees dat mijn zorgvuldig gekweekte oerprei verloren is. Of heeft u nog een suggestie?
Paula, kun je die diertjes eens beter beschrijven? Eventueel fotomateriaal. Groeten Tuinman Peter
Beste,
Vorig jaar heb ik voor het eerst oerprei geplant. Er moet echter iets verkeerd gegaan zijn. Ik had drie knollen geplant en bij de oogst had ik maar 2 knollen over. Iemand een idee wat er verkeerd kan gegaan zijn? Ik had de bollen in een grote bloempot (diameter 80 cm) op het terras staan.
Afgelopen najaar heb ik voor het eerst oerprei gezet. Ze zijn allemaal goed aangeslagen maar nu zie ik dat in elke plant een bloeistengel zit. Zou dat door de zachte winter kunnen komen? En wat doe ik nu het best?
Dorothy, oerprei groeit totaal anders dan gewone prei. De bloemstengel geeft geen invloed op de oogst onder de grond( de bovengrondse delen worden bijna niet opgegeten). Het geeft alleen aan dat je gestart bent met dit plantgoed. Dik plantgoed zorgt voor planten die bloeien. Kleiner plantgoed geeft planten die niet tot bloei komen. Bij de oogst na rijping krijg je bollen, grote en kleine bij de vleet, bloei veranderd hier niets aan. Bij oogst halfwas zijn de bloeistengels nog niet aanwezig of zeer mals en kunnen zo mee worden geoogst en mee geconsumeerd. Moet je nu iets ondernemen? Neen, gewoon de natuur zijn gang laten gaan. Even nadenken na de oogst, eet ik nu al de dikke bollen op en plant een dunnere sortering om volgend jaar geen schot te krijgen? Goede strategie, maar je moet wel weten dat je elk jaar bij het uitkiezen van pootgoed een selectie doorvoert daarom dat ik elk jaar een volledig stukje van mijn perceel oogst om te laten dienen als pootgoed. Je zou immers door pootgoed te gebruiken van een kleinere sortering kunnen sturen om kleinere bollen te verkrijgen en dat kan geen goede selectiemaatstaaf zijn. Een doordenkertje. Groetjes Tuinman Peter
Rinus,
Handmatig emailadressen aanpassen is niet te doen. Schrijf u opnieuw in via de eerste kolom hier op deze pagina bovenaan. En schrijf u eventueel in/uit onderaan iedere nieuwsbrief die je krijgt. Dank voor de interesse!
Ik ben van provider veranderd dus ik heb een nieuw Email adres het oude is ri.westerduin@planet.nl dit is vervallen.
Het nieuwe is: rinuswesterduin@upcmail.nl
Bedankt voor het artikel,heb ze vorig jaar gekregen en wist niet wat er mee te doen.
Kwekerij in Aalst: Boerderij De loods biedt ze aan . Ze hebben een website,er is een winkel, ze staan op de Markt in Aalst op zaterdagen en op allerhande tuinbeurzen.Verder ook eens kijken bij Ecoflora in halle, of bij de Nieuwe Tuin van Peter Bauwens. En bij Velt.
kijk eens bij vreekenzaden.
http://www.vreeken.nl/item/734265
gr leo
In september zijn ze op bestelling te verkrijgen bij tuincenter Defever te Gistel.
http://www.tuincenter-defever.be/
Groetjes Peter
net als rein zou ik graag weten waar je oerprei kunt bestellen, lijkt me best aardig, uit proberen
groet van peter
Ik zou graag weten waar ik Oerprei kan bestellen wil het ook eens uit gaan proberen
Vriendelijke Groet,
Rein
hallo kunt u mij een adres geven waar ik de oerprei kan bestellen?
ik had hier nog nooit van gehoord en ben zeer
geintereseerd in het adres om te kopen.
zet in het voorjaar oost-indische kers tussen de prei.dan heb je geen last van de preimot of andere vervelende diertjes.achteraf heb je er dubbel plezier van.je hebt er kappertjes bij voor te oogsten,en bijna geen last van onkruid.
Vaak zie je “Afrikaantjes” (Tagetes) als mix. Oost Indische Kers is voor mij nieuw: Kun je dit als alternatief voor Afrikaantjes ook bij andere gewassen planten?
Mijn ervaring is: afrikaantjes gebruik je voor grondontsmetting(bodemmoeheid), afrikaantjes zijn ook eetbare bloemen. Oost-Indische kers daarentegen is voor mij een ‘bladluis aantrekker’, eetbare bloem, eetbaar blad en een kappertjes producent. Het kan ook anders zijn. Mijn kennis wordt ook nog elke dag bijgeschaafd. De toekomst zal het uitwijzen. Groetjes Peter
Men is nooit te oud om bij te leren en vooroordelen, neen.
dat zou ik niet durven zeggen ger.maar de ervaring met o.i. kers of kappertjes heeft bij mij zijn ding al gedaan.en met resultaat.
succes ger