Update 2010 : Het is zelfs in mei nog geen zomer. Zou koud was het de eerste helft van mei al tientallen jare niet meer. Maar vanaf nu, half mei, kan je toch gebruik maken van de zonnige dagen om bonen te zaaien. Lees ook enkele zeer interessante tips van de lezers onderaan dit artikel, bedankt aan iedereen die reageerde. Omdat veel beginnende groentetelers nogal eens slechte ervaringen hebben met het kiemen van bonen, wou ik graag deze vraag voorleggen: “Wat doen jullie om steeds van een goede opkomst van bonen verzekerd te zijn?” Want dat wil nog al eens tegenvallen. Steeds nieuw zaad? Zaaisel afdekken tegen de regen? In potjes voorzaaien? Laat het weten onderaan de commentaarsectie bij dit artikel.
Update 2007 : Het is zomer in april! Dit jaar kan je een kleine hoeveelheid van de bonen uit het teeltplan wat vroeger zaaien. Waarom? De grond is al voldoende opgewarmd, en het weerbericht geeft vanaf nu tot en met 1 mei zachte nachten van 10 graden en meer. (zie de link Negendaagse voorspelling op deze weerpagina)
Het weer is alvast ideaal. Natuurlijk kan een late nachtvorst in mei nog spelbreker zijn, dan dek je ze ’s nachts wat af met folie of krantenpapier. De kans op slagen lijkt voor mij alvast bijna 100 %! Ook Cor heeft gisteren al bonen gezaaid, stokbonen dan nog, zie het dagboek van Cor.
Bij deze droogte leg je de bonen eerst een paar uren in water (niet langer, het zijn geen erwten!). Dan trek je de zaaigeultjes en giet je daar dan water in. Laat dit bezinken en zaai de bonen. Dek af met een paar centimeter grond en dan geef je best nogmaals water. Daarna laten opdrogen, dus slechts om de twee dagen water geven bij warm en drogend weer. Bonen houden niet van wateroverlast!
Hieronder volgen de tips voor normale voorjaarsomstandigheden…..
Bonen zaaien doe je in principe zonder risico vanaf 15 mei.
Waarom?
- De grondtemperatuur moet zowat 10 graden zijn.
- De groeitemperatuur voor bonen is 15°C .
- Als de bonen boven de grond staan kunnen ze absoluut geen lentenachtvorst verdragen.
Vroeger zaaien is een risico. Beter is de bonenteelt te vervroegen door in potten te zaaien rond half-april. Zaai dan zo’n vier zaden per bloempot (diameter 10,5 cm). Je kan ook bonen vervroegen door in een kas te telen, maar daar hadden we het al over in dit artikel.
Als je zaden koopt loont zeker de moeite even na te gaan wat er in het doosje zit. De verscheidenheid aan variëteiten is zeer groot. Ieder jaar worden een aantal nieuwigheden aangeboden. Nieuwe rassen bieden voordelen zoals een hogere productie, betere ziekteresistentie en minder snel vliezig worden. Het onderscheid tussen klassieke rassen en nieuwigheden is snel gemaakt. De prijs van nieuwe rassen is zowat het dubbele van de klassiekers. Hoe het onderscheid maken tussen de verschillende bonenrassen?
1. Stambonen (struikbonen)
De peulen worden geheel of in stukjes gebruikt als groente. Er zijn hierbij verschillende types.
Naaldboontjes Franse selecties die heel fijne en tot 20 cm lange peulen vormen. Het gewas is meestal weelderig en er wordt meerdere keren geplukt. Dit is nodig omdat ze vrij snel vliezig worden. De zaden zijn zwart, bruin, beige of gevlekt. (=Gekleurdzadige soorten). Het is bekend dat gekleurde zaden net iets beter de koude en de vochtigheid verdragen bij een (te) vroege zaai. Soms aangeboden als ‘Haricots verts’.
Chinese boontjes (hotelboontjes) Zijn veel korter, maximum 12 cm. Het gewas is meer gedrongen en de oogst kan gebeuren in één tot maximum twee maal. De peulen zijn zeer recht, fijn en gelijkvormig. Dit maakt dat het soms moeilijk te bepalen is wanneer je nu juist moet oogsten. De zaden zijn wit. Kunnen iets dichter gezaaid worden. ( Rassen Ardes – Autan – Novostar – Pros Gitana – Lipsos en Miracle)
Prinsessenboontjes Hebben witte of bruine zaden, en een iets minder fijne peul dan de naaldboontjes. De peulen zijn vlezig en hebben de neiging snel over te gaan tot zaadvorming in de peulen.
Sommige stamslabonen hebben goudgele peulen, dit zijn dan boterbonen, nog andere soorten zijn paars. De meningen over de smaak van boterbonen lopen uiteen over zeer goed tot ‘flets’. De paarse bonen kleuren groen bij het koken en hebben een uitstekende smaak.
Snijbonen Hebben lange, platte, brede peulen en worden voor het gebruik versneden. Vooral de oudere snijboonrassen (prijs!) moeten iets jonger geoogst worden.
2. Stokbonen Groeien langs stokken of draden.
Stokslabonen Zijn meestal langer dan de stamslabonen. Met stokbonen kan op een kleine oppervlakte een grote opbrengst gehaald worden. Stokslabonen zijn eigenlijk van het type prinsessenbonen.
Stoksnijbonen. De peulen van de stoksnijboon, die ook langs stokken of draden geteeld wordt, zijn langer dan van de stamsnijboon (struiksnijboon)
Spekbonen Lijken, dikke, grote slabonen die als snijbonen kunnen gebruikt worden. Ze leveren dan ook meer kilogrammen dan de gewone stokslabonen.
3.Droogbonen Hardschillige bonen, waarvan de volgerijpte en gedroogde zaden kunnen bewaard worden en later gekookt gegeten. De peulen kunt u ook in een zeer jong stadium eten. Er is de gele citroenboon, de kievitsbonen, de soldatenboon, borlottobonen. Op dekooktips.com vind je een mooi overzicht van zeer rijke variatie aan droogbonen. Het zijn vooral stambonen of struikbonen.
Flageoletbonen. Een aparte groep bij de droogbonen. Bij flageoletbonen worden de bonen gedopt bij afgerijpte, doch nog groene peulen. (zoals erwten) of worden geoogst zoals droge bonen. Ze behouden wel hun groene kleur
4. Pronkbonen
Deze klimmende bonen onderscheiden zich door een robuustere groei, en doordat de wortel vaak knolvormig verdikt is. Is sterker tegen ziekten en verdraagt goed gure weersomstandigheden. De lange brede peulen worden in jong stadium regelmatig geplukt om te eten als snijboon. Te harde peulen gebruiken als droogbonen.. Vele variëteiten zijn roodbloeiend zijn, en hebben sierwaarde Pronkbonen behoren tot een andere soort, namelijk Phaseolus coccineus.
Was je op zoek naar meer specifieke namen van bonenrassen? Dan helpt Cor , een ervaren bonenverzamelaar, je graag verder. (eventjes door zijn pagina scrollen, de bonen staan meer onderaan)
Lees hier een artikel over het kweken van bonen
Bonnen zelf bewaard , nu zitten allemaal gaatjes in de boon , in de boon zitten kleine zwaarte beestjes in.
Kunnen ze nog gepoot worden ,of kiemen is niet meer ?
M.V.G Ben Jansen
Ik weet het niet. advies. weg gooien is altijd zonde. Dus in een bakje met potgrond .iets vochtig maken bonen er in gooien wat je denkt hoeveel je nodig hebt.
voor het uitdrogen is het verstandig om allees af te dekken met courant . Later iets vochtig houden dan kun je zien na een goede week of de bonen doorgaan en als de bonen 2 blaadjes hebben kunnen ze geplant worden Ook weet je dan of de bonen goed zijn. Tip volgend jaar .De droge bonen in de diepvries bewaren succes verzekert. maar alleen dan de bonen er uit halen die je nodig hebt 2 x invriezen kan nl niet. ( dit geld voor de meeste zaden)
Dat zijn kevers(kalanders) die je bonen kapot hebben gemaakt. De aangetaste bonen zullen niet meer kiemen. De bonen nog snel 1 dag in de diepvries doen zorgt ervoor dat die kevers sterven. De niet aangetaste bonen zullen nog kiemen. Groeten Tuinman Peter
Ooit heb ik hier al eens verteld dat het gemakkelijk is om een closetrolletje middendoor te snijden in 2 halven, deze vullen met potgrond, stevig aandrukken van boven en van onderen, hier een zaadje in planten en als het plantje groeit kun je deze met rolletje en al in de tuin poten, het papier van het rolletje verteerd in de grond, dus geen groeiverlies.
Hallo,
kan iemand mij zeggen hoe je zelf zaad kan oogsten van de struikboon en hoe je dat moet bewaren.
ik heb een aantal zaden aangekocht op de markt en ik zie dat dit oranje zaden zijn ,hoe komt dit ?
Nancy
Hallo Nancy
Om zelf zaden te oogsten van bonen moet men ze volledig laten narijpen aan de pers .
Oogsten en laten drogen in een zaadbakje, ze moeten ook een winter meemaken ,14 dagen in de vriezer leggen ,nadien koel houden en droog houden .Gekleurde zaden zijn gedrenkt geweest tegen ziekten . zaaien in diep bloempotje 7 cm en achteraf buiten planten is het beste ,4 zaden inleggen 1 cm diep en zo laten kiemen ,kan nooit mislukken ,ik doe dat al 10 jaar .
Guido
Aan Guido Delaere,
Bedankt voor de nuttige informatie,ik zie dat je daar veel ervaring in hebt,ik zal dat zeker proberen,bedankt
Nancy
Beste Dennis.
ik tikte bushukan in bij google .
moet je ook eens doen.
dit kan uw vraag oplossen hoop ik.
waar je zaad kan vinden kan ik u ook niet vertellen.
met vriendelijke groeten.
fil.
Hoe kom ik aan bushukan zaden??
Wanneer we het hebben over boterbonen dan kun je die toch in elke zaadstand van een verkooppunt kopen. Boterbonen zij trouwens voor mij de beste van smaak, ik kweek ze elk jaar terug en je kunt ze goed inleggen(wecken) proberen en vooral niet voor 15 mei zaaien en niet te dik, groetjes Peter Dewulf
Bij supermarkt AH kosten snijbonen uit Holland in juli en augustus €2,50 voor 400 gram. Dit is €0,09 per snijboon. Omgerekend, 5 snijbonen voor 1 gulden, 11 snijbonen voor 1 euro.
Snijbonen plukken is dus een goed betaalde hobby. Toch fijn dat snijbonen zo gemakkelijk zelf te kweken zijn.
groetjes, Sjef
ik wil graag weten…mijn spercibonen uit te tuin
zijn licht groen van kleur..
Wie weet hier een reden voor..
groetjes ineke
dag ineke,
bedoel je de planten of de bonen zelf.
ikzelf heb 2 rassen staan en de ene zijn ook zeer licht groen van kleur (bedoel de bonen), dit is gewoon een raseigenschap
groeten
Piet
Hallo Piet,
Ik bedoel de spercibonen zelf.
ik heb stamslabonen haricots naians en prelude
Ik heb er compost opgegooid en gesnipperd hout
Dit moet volgens mij voldoende zijn!groetjes ineke..
Ik heb van iemand uit Duitsland een pakje met “Buschbohnen” gekregen. Er onder staat nog “Golddukat”. Mijn Duits is echter niet zo best dus ik zoek in het Nederlands wat informatie hier over maar ik weet dus de Nederlandse naam niet van deze bonen.
Kan iemand mij hier meer over vertellen?
Dat zijn wat ze bij ons ‘boterbonen’ noemen, gele bonen dus.
Bedankt. Had intussen de Nederlandse naam al gevonden. Kan er helaas niet veel info over vinden. Wel hoe ze gezaaid moeten worden maar ik ben bijvoorbeeld ook heel benieuwd wat de opbrengst van 1 plant is en hoe groot ze worden.
raoul.
dat zijn naar mijn mening struikbonen worden dus niet hoog en de opbrengst per plant zal dus niet zo groot zijn.
hangt dus ook af van de groeikracht van de plant.
m v g.
fil
Ik zet al jaren Stoksnijbonen en Stokslabonen in een hobbykas. Vanwege de uitbundige groei zet ik om de halve meter 3 planten bij telkens 3 touwtjes. Afstand tussen rijen is ook halve meter.
Toch groeit het elk jaar de kas uit zal ik maar zeggen.
Is het een goed idee om af en toe van de bovenste scheuten wat af te knippen?
Sperziebonen en snijbonen zaai ik op vochtig keuken-papier in een plastic bak. Als bij de bonen-plantjes 2 blaadjes te zien zijn en ze ca 5 cm groot zijn, dan haal ik ze los van het keukenpapier. Ik zet de plantjes in de grond, even gieten en de grond rondom de plantjes losmaken. Zo kun je van mei tot juli bij elk weertype bonen “zaaien”.
Deze tip staat ook op mijn weblog met nog meer tips over het kweken van groenten (SJEFTUINTIPS.WEB-LOG.NL).
Heb even op je blog gekeken. Leuke en simpele ideeen maar je moet er maar opkomen. Die bonen op keukenpapier met ijsbak erboven is fantastisch. Ga ik doen.
Hallo Joke, Deze manier van bonen en snijbonen kweken doe ik al jaren met succes.
Het idee komt van de “kiemkrachttest” (leg zaden op vochtig keukenpapier enz). .
Ik heb de gekiemde bonenzaden (bonenplantjes) toen ze ca 5 cm groot waren in de tuin gezet. Die groeiden uit tot grote bonenplanten.
hoi Josette,
ik zou struikboontjes nemen en zeker geen stokbonen omdat die te groot worden.
waar ga je die planten,
eigenlijk kan dat pas vanaf de maand mei hoor want die gaan nu zeker bevriezen.
groeten,
jos.
Ik geef les aan groep 7 en 8. Nu moeten we voor de biologieles bonen zaaien om het proces te volgen.
Welke bonen kan ik dan het beste kiezen en waar kan ik ze kopen ?
Gr.Josette
hallo
dat ben ik mee eens dat er een kruising is geweest.maar waarom zijn het de twee buitenste regel.en niet de andere regels ik heb er 25a30 staan van 20 meter .de rest is wel goed
gr sjaak
@ Sjaak
Er moet bij de zaadwinning vorig jaar of zelfs al vroeger een kruisin opgetreden zijn tussen verschillende bonenrassen. Het ras/zaden is niet meer zuiver.
hallo
ik heb kievits bonen geplant en ik oogst ze nu, maar er zitten verschillend soorten bonen in hoe kan dat ,
het zijn kleine bruinen en witten en goud kleur wel 8 verschillende kleuren.
Bedankt voor de snelle reactie!
Dat leek mij inderdaad al, goed om te weten.
Mijn pompoenplantjes, toch al aardig groot, mochten het eerst de ‘echte grond’ in, maar zijn meteen opgepeuzeld door slakken. Ik heb nog een boel te leren. :)
En ik hoop dat ze allemaal blij doch vastberaden verzuipen in de Hertog-Jan die ik voor ze heb geplant. :)
Blij met deze site, vrijwel zeker tot later!
Groetjes Annet
Hoi!
Ik ben net verhuisd en terwijl ik aan het schilderen en poetsen moest, was ik al bezig met de planning en voorzaaiing van mijn 1e moestuin. :) Eindelijk.
Er staat het 1 en ander te zuchten in potten en ik denk dat het al te laat is, maar ik probeer het gewoon. Vandaag of morgen kan het de grond in. Ik ben benieuwd.
Wat ik graag wil weten: wat is er nu nog te zaaien? Ik heb een leuk boek, maar dat komt uit Engeland. Die heeft het over doperwten en bonen. Maar welke dan?? Het leek mij hiervoor al te laat. En verder?
Groetjes Annet
Dag Annet
voor bonen of erwten is het nu te laat
Voor al de rest is het hoog tijd. Zie de tabel op deze pagina
sla kan je nu nog planten.
Je kan nu ook nog veldsla en snijslasoorten zaaien, ook snijandijvie,
e kan nog keukenraapjes en winterrammenas zaaien, ook radijs kan nog.
Je kan ook nog net chinese kool zaaien. Ook nog snijbiet, herfstspinazie.
ik vraag mij af wat de bedoeling is met tomatensous
Dat ik daar nog niet aan gedacht heb.Ik ga wc rolletjes sparen,die verteerbare potjes kosten geld.Goed idee,bedankt.
die halve wc-rolletjes lijken me een goed idee :
bedankt jos
om boontjes voor te zaaien gebruik ik wc-papier kartonnen rolletjes.
die bewaar ik altijd en snijd ze in tweeen.
die buisjes zet ik in een bakje, doe ze vol potgrond en plant er een boontje in.
als de boontjes geworteld zijn plant ik de rolletjes op rijen in de tuin.
de jos.
Ik zaai mijn bonen altijd vooruit in potjes in de kas, 3 zaden per pot. Ik voorzie meer potten dan nodig, ingeval niet alle bonen kiemen. Men heeft op dergelijke manier meer controle over vochtigheid en opkomst. Geen verlies door bonen die rot worden,niet opkomen of die eventueel door vogels worden uitgepikt. Wanneer de temperatuur het toelaat worden ze uitgeplant in de tuin.
Altijd succes verzekerd.
De bloemknoppen van de rabarber nijp ik af omdat het de rabarberplant te veel uitput.De plant gaat er niet dood van en steekt al haar energie in de stengels.
De rababer bloeit nu. Wanneer mag je oogsten? Voor, tijdens of na de bloei van de rababer struik?
Heb ik dat al een paar jaar fout gedaan? Ik las hier dat de stokbonen in een halve cirkel aan de binnenkant van de stok gezaaid moeten worden. Ik heb dat tot nog toe aan de buitenkant gedaan. Ik kan er zo ook meer zetten, leek mij. Ik heb zo’n wig-wam aan stokken ivm plaatsgebrek. Het is tot nog toe altijd goed gegaan. Dit jaar doe ik voor het eerst verschillende bonensoorten voor een wig-wam. Kan ik toch eventueel daar zaden van oogsten voor volgend jaar of kruisen deze zich?
Bedankt allemaal voor de info in de reakties en het artikel. Het verschil tussen de bonensoorten is mij nu duidelijk.
Hallo Guy,
Ik heb 8 planten staan, wellicht iets aan de weinige kant, maar ik zie wel wat er gebeurt. Als het weinig opbrengt, zet ik volgend jaar meer. Dit is de eerste keer voor mij en dat is een leerjaar.
Hallo Guy,
Het is een houten klosje waar je een strook papier om wikkelt, zonder lijm of wat dan ook en die strook papier druk je aan de onderkant vast in een houten potje.
Dan heb je een papierenpotje die je, als het plantje beworteld, is met papier en al in de grond kan zetten.
Te koop bij http://www.dewiltfang.nl en te vinden onder potjesmaker.
http://www.dewiltfang.nl/43715-artikel/Potjesmaker,%20hout.html?getwgfilters=true
theo, best erwten zaaien langs eens kippedraad/stramien met dezelfde hoogte als de erwten/peulerwten en een aantal meters zaaien,elke erwt 5cm in de rij.
erwten hebben geen plantstok nodig wel een soort hekwerk omwille van het grote aantal dat moet gezaaid worden,
één plantstok met erwt brengt niets op;
je kan zaaien tot eind juli
Hallo allemaal,
Allereerst bedankt voor de behulpzame antwoorden.
Wauw, 8 planten per stok! Inderdaad heb ik weinig ruimte, ik doe de groeten tussen de bloemen in de achtertuin. Een aparte moestuin is voor mij alleen veel te groot, veel werk en veel te veel productie om het op te kunnen eten. Dus ik steek denk ik gewoon een bamboestok in de grond en zet de plantjes erom heen.
Ik heb ook erwten staan en die heb ik steeds 1 plant voor 1 stok geplant. Vermoedelijk daar ook de beschrijving verkeerd begrepen dus. Niet erg, zet ik volgend jaar meerdere planten per stok. Ik bind de planten met touw aan de stok vast, dan vinden ze het uiteindelijk wel.
Ik plant alles altijd voor op potjes (plastic of aardewerk bloempotten), minstens tot de plant boven de grond komt. Anders vergeet ik waar ik wat gezaaid heb en bovendien is de kans op succes veel groter.
Joke, wat is een papieren potjesmaker ? Wil je dat beschrijven want dat lijkt me goed !Dank op voorhand
Nee, dan gebruik ik nog liever de papieren potjesmaker. Ik zet ze in zo’n grote zaaibak (73)of als die bezet is dan 2 of 4 boontjes tegelijk in een plastic potje, afhankelijk van de potmaat.
Neem je dan van die potjes die verteren in de grond?
Ik ga het dit jaar ook doen,het blijft me te lang koud.
Er is eens een jaar geweest dat ik al in april struikboontjes plante en eind juni,geloof ik,al plukte.Ik denk drie of vier jaar geleden.Het zal dit jaar wel niet lukken.
Omdat ik tuinier met de maan en het gisteren en vandaag vruchtdagen waren/zijn, wilde ik nu bonen leggen. Anders moet ik weer een dag of 8 wachten en de vraag is of het weer dan goed is.
Als de grond, zoals nu, nat en koud is dan zaai ik de bonen altijd voor in potjes. Ik zet ze dan pas bij de stokken als ze goed doorwortelt zijn in hun potjes. Mijn peulen starten altijd in potjes. Dat geeft me net wat meer tijd om de grond klaar te hebben.
Er is een spreuk die mijn grootmoeder altijd gebruikte en waarvan de waarheid al meermaals al bewezen is
“één boontje in’t zand is er tien in de hand”
hallo theo,
elke boon die je plant zijn effectief planten, wanneer je woekert met een kleine tuingrootte mag je zelfs 6 tot 8 bonen planten. Let wel,bonen in een halve cirkel binnen de stokken plaatsen van de wigwam , ze groeien immers omhoog en hopen “iets” tegen te komen om zich te verankeren succes guy
guidodc@telenet.be
Is er iemand die al “mungbonen”gezet en bereid heeft?Ik heb een zakje bonen gekocht voor de scheuten maar zie dat zo niet zitten(mislukt)en dacht de rest nu te planten,als dat weer tenminste een beetje beter word.Het heeft trouwens toch geen zin om nu bonen te zetten,ik ga wachten tot het zeker een dag of drie warm geweest is.Zijn er mensen die bonen voorplanten in potten om daarna uit te planten?Grts Philippe
ik raad aan de bonen buiten te zaaien van af
15 mei ( tot 20 juli )
de potjes kunt ge buiten plaatsen van 15 mei
ik raad aan 10 zaden te leggen per stok
daarna knijpt ge er uit tot er 4 overblijben
( ge laat de beste staan )
ik zet de staken op 50 em in de rij
de rijen 1 meter van elkaar
goed vastbinden en de uiteinden met een koord
naar de grond leiden en vastbinde aan in de grond
vastgeklopte stok
Hallo,
Misschien een onnozele vraag, maar dit is het eerste jaar dat ik sperciebonen probeer te kweken. Ik gebruik het ras Isabel (stokslabonen). In de beschrijving in de encyclopedie staat dat je 4 bonen per stok zaait, maar dat begrijp ik toch niet helemaal. Doe je dat omdat je verwacht dat er van de 4 zaden er 1 overleeft, of doe je dat omdat je per stok echt 4 planten wil krijgen? Ik heb mijn bonen voorgekweekt op potjes en ze krijgen nu hun echte blaadjes. Ik begrijp uit de artikelen op deze site dat sperciebonen geen nachtvorst kunnen verdragen dus deze week moeten ze nog naar binnen voor de nacht, maar het wordt toch wel tijd om ze eens in de grond te stoppen, zo groot zijn die potjes niet. Volgens het weerbericht wordt hier woensdag nog een minimumtemperatuur van -2 verwacht, hopelijk is het Nederlandse klimaat wel gehoorzaam aan de ijsheiligen, ik heb al 2 courgettes verloren en dat vind ik wel genoeg. Allemaal goed gas geven met die auto’s want het klimaat mag van mij nog een stuk warmer ;).
Beste Guido,
zijn het stamsnijbonen of stoksnijbonen?
Snijbonen oogsten : er zitten al wat hele kleine boontjes in, maar zeker geen zware. De peul is volgroeid wat betreft lengte, maar de bonen nog niet gedikt.
Als je ze laat uitgroeien dan kunnen het ook droogbonen worden, alhoewel het beter is daarvoor geschikte rassen te nemen. Ik heb geen idee over de kookkwaliteit van snij-droogbonen.
mvg
Luc
ik heb op 12 juli snijbonen uitgeplant
30 cm op 120 cm
moeten de snijbonen getrokken worden
1) vooraleer er bonen inzitten
2 ) als er reeds bonen inzitten
3)als er zware bonen inzitten
4 ) kunnen ze ook droog getrokken worden
om gereed te doen met tomatensaus ( zoals alle witte
bonen