Inleiding
Reeds een paar jaar trachtte ik bij het zaaien, zowel in openlucht, de koude kas of binnenshuis, uit te zoeken welke afdekking van het zaad het beste resultaat gaf.
In de loop van 2007 werden bijna alle zaaibeurten afgedekt met wit zand. Hierbij ondervond ik zowel bij het zaaien in mijn propagator, koude bak of openlucht, dat de resultaten sterk verschilden. Daarbij was er de grote invloed van de watergift, de dikte van de zandlaag en de weersomstandigheden (regen,temperaturen,zon).
In 2008 echter waren de resultaten van mijn zaaibeurten met een aangepast grondmengsel om de zaden af te dekken dusdanig goed, dat ik het de moeite vind om mijn bevindingen, in de vorm van een artikel, aan de lezer(s) te laten geworden.
Uitproberen – Testen
Begin 2008 had ik, bij zaaien van prei en wortelen (afgedekt met wit zand), in de koude bak goede resultaten terwijl de eerste zaaibeurt van sla in openlucht daarentegen onregelmatige kieming vertoonde. Zie foto hiernaast
Het artikel van Luc “ afdekken met potgrond ”, gaf mij het idee om een vergelijkende test te doen tussen afdekken met wit zand en afdekken met een mengsel geraniumgrond + wit zand, om de voordelen van beide componenten te combineren.
Ik had vroeger al testen gedaan met gezeefde potgrond en ook dat was niet altijd goed afgelopen.
Vandaar een zaai-test van 2 rijen eikenbladsla (groen+rood) waarvan één afgedekt met wit zand en een 2de rij afgedekt met een 50/50 mengeling geraniumpotgrond/wit zand.
Het zaaien in open lucht gebeurde op 23/05/08. Zie foto hieronder.
Op 01/06/08 kon ik een duidelijk beter resultaat van de mengeling vaststellen t.o.v. wit zand. Zie foto boven
Een nieuw gelijkaardig zaaibedje met 2 soorten kropsla vertoonde achteraf gelijkaardige verschillen i.v.m. onregelmatige kieming.
Ik besloot toen de rest van 2008 uitsluitend nog af te dekken met het mengsel. De resultaten waren, ondanks de weersomstandigheden van 2008, zonder meer uitstekend.
Weliswaar ging het hier hoofzakelijk over zaaibedden van slasoorten, suikerbrood, andijvie en wortelen.
Het maken van het mengsel potgrond/wit zand.
Voor het degelijk mengen van de geraniumpotgrond met het wit zand, om een gelijkmatige 50/50 mengverhouding te bekomen, is volgende werkwijze aangewezen.
Het mengsel moet goed uitstrooibaar, dus niet kleverig zijn. Ook moet het wit zand, tijdens het uitstrooien met de hand, blijven kleven aan de geraniumgrond en niet door de vingers glippen.
Hoe het mengsel bereiden?
1) Enkele dagen vooraf wordt het wit zand uit de zak uitgestrooid op een pvc mengbodem zodat het zand in die mate uitdroogt dat het zou kunnen dienen voor een zandloper.
2) Op het moment van het zaaien :
- De nodige hoeveelheid geraniumpotgrond (licht vochtig in de zak) uit de zak nemen en zeven met een fijne zeef.
- Evenveel (liters) geraniumpotgrond als wit zand afmeten met een maatbeker. De geraniumgrond lichtjes aandrukken in de maatbeker.
- Beide componenten goed mengen in een emmertje of kom.
- Na het mengen zal het (droge) zand zich hechten op de gezeefde, licht vochtige potgrond.
3) Met de hand uitstrooien in de zaaigeultjes van het zaaibed
4) Na uitstrooien, het mengsel in de geultjes zachtjes vlak strijken en aandrukken (bv. met een plankje).
5) Het teveel aan mengsel bijhouden en toevoegen aan een nieuw aangemaakt mengsel bij een volgende zaaibeurt.
Conclusie, de voordelen.
Het gebruikte mengsel blijkt de voordelen van beide componenten goed te combineren:
- Het zand houdt goed het water op en door de aanwezigheid van de geraniumgrond is er geen korstvorming meer mogelijk van het zand.
- De geraniumpotgrond verzekert de goede doordringbaarheid van regen en watergiften, droogt minder vlug uit bij zonnig weer en zorgt voor een goede warmteopname van de grond.
- De geraniumgrond bevat een zeer lichte basisbemesting die onmiddellijk zeer lokaal beschikbaar komt tijdens de gietbeurten (of regenbuien).
- Beide componenten van het mengsel zorgen ervoor dat onkruidontwikkeling in de rijen duidelijk kleiner is
- Het concept vereist geen diepe of brede zaaigeultjes maar een zaaigeul zoals gebruikelijk bij zaaien in volle grond.
Bovendien is het mengsel zeker niet duurder geworden door het gebruik van zand. Goede geraniumgrond is allerminst goedkoop vergeleken met wit zand.
Belangrijk is het zorgvuldig aanmaken van een goed uitstrooibaar mengsel zoals hierboven beschreven.
Zaaibakjes
Hetzelfde concept kan gebruikt worden bij het zaaien in zaaibakjes maar dan met een mengsel van zaai/stekgrond en wit zand. Een laagje van 0,5 cm zou moeten volstaan.
Aan de lezer(s) om mijn bevindingen in 2009 te toetsen in de praktijk. Alle commentaar en resultaten van gelijkaardige testen of testen voor andere groenten zijn uiteraard welkom en kunnen meegedeeld worden onderaan dit artikel bij “reacties”. Uw feedback kunt u het hele komende tuinseizoen plaatsen.
De grond afdekken met noppenfolie werkt ook goed. De grond wordt opgewarmd en het vocht trekt naar boven, daar waar de zaden zitten.
Wel op tijd de folie verwijderen anders verbranden de jonge plantjes.
wat doen we met ‘restafval’ als :
– noten- en mosselschelpen, mogen deze op komposthoop? Vooraf pletten ?
– gebruikte koffiefiltezakjes
– inhoud huisstofzuigerzak?
Willy,
sorry voor de late reactie
Notenschelpen mogen grof geplet WEL bij de compost
mosselschelpen echter NIET en stofzuigerzak ook
liefst NIET. Koffiefilterzakjes mogen dan weer WEL.
Fonz
Compostmeester
Graag had ik meer info gehad over het gebruik van zaadschijven.Ik heb onlangs een potje gevuld met potgrond tot 2 cm van de bovenkant ,zaadschijf geplaatst ( bieslook ) en afgedekt met een laagje potgrond . Mijn vraag is nu dient men de zaadschijf af te dekken met potgrond of niet aangezien mijn vorige poging is mislukt doordat ik de schijf had bedekt met een laagje potgrond.Alvast bedankt.
Beste Guido, zelf geen ervaring mee, maar op deze link staat afdekken met 0,5 cm grond
http://www.dendergarden.be/zaadschijf_basilicum
Ik denk dat het probleem met zaadschijven en zaailinten is dat dat het papier snel uitdroogt, zelfs al ligt er een laagje grond op. Papier mag absoluut niet uitdrogen, zaaisel regelmatig bevochtigen met nevelspuit of zaaibakje in plastiek zak steken.
Beste Herman,
Hoe zij je bevindingen geweest in 2009? En wat doe je met ‘rest afval’? Vermeng je die met de grond of schep je die eraf?
Bedankt voor de mooie artikelen en een goed 2010!
Mvg
Marnix
Hallo Marnix,
Eveneens mijn beste wensen voor 2010.
Mijn wedervaren voor 2009 zullen,vooraleer het seizoen begint,nog in de betreffende artikels gepubliceerd worden.
Wat restafval betreft:
Ik heb zelf niet de ideale composthoop maar het princiepe zou zijn dat onbesmette restafval naar de composthoop verhuist en in de lente mee ingegraven wordt op de teeltbedden.Indien er enige besmetting van bvb aardappelziekte of schimmels zoals deze van kurkwortel of zwartrot geweest zijn dan mag de restafval NIET op de composthoop.
Met vriendelijke groeten,
Herman…
Beste Herman
Ben pas begonnen met een moestuin nu heb ik een vraagje
Is silver zand ook goed of moet het echt wit zand zijn of kan dat geen kwaad silver zand .
Graag een reactie
Groetjes N. Kleyweg
Beste Frans,
Naar ik vermoed,na een beetje opzoekwerk in internet,
zou zilverzand(silversand)hetzelfde zijn als wat wij in Belgie “wit zand” noemen.Het is het zand wat o.a. gebruikt wordt voor het voegen van muren en tegels.
Wit zand is in Belgie te koop in allee doe het zelf zaken in zakjes van 40 kg en kost ongeveer 2,50 euro.
Met vriendelijke groeten,
Herman.
Begrijp ik dus goed dat voor potten de gespecialiseerde zaai/stekgrond slechter is dan zaai/stekgrond gemengd met zand?
Beste Ed,
Uw vraag is dus eigenlijk of bij zaaien in potten,gevuld met stek/zaaigrond,afdekken van het zaad met dezelfe grond,slechter resultaat geeft dan afdekken
met 50/50 mengsel zaai/stekgrond + zand.
Voortgaande op mijn goede resultaten verkies ik idd deze afdekmethode tov afdekken met zuiver zand of zuivere zaai/stekgrond.Uitzonderingen zijn natuurlijk de lichtkiemers,zoals reeds aangehaald in vorige reacties.
Met vriendelijke groeten,
Herman…
beste
een vraagje betreffende het afdekken heeft dat belang voor donkerkiemende zaden en lichtkiemende zaden? of maakt dat niet uit.
zoek ik het misschien te ver.?
mvg
fil
@fil
Beste fil,
Met uw vraag zoek je het allerminst te ver!
Lichtkiemers zoals selder,aardbeien,basilicum,marjolein,kiwi,onderstam van tomaten,enz worden afgedekt met een héél dun laagje zand of helemaal niet afgedekt met zand maar goed vochtig gehouden en afgedekt met krantenpapier of jutedoek.Ook dient het zaaimedium in volle licht geplaatst te worden.
De combinatie van licht,temperatuur en vochtigheid(met inbegrip van luchtvochtigheid(glazen plaat bovenop het zaaibakje is ideaal) zorgen voor een optimale kieming.
Een andere,door de hobbytuinder weinig gekende,mogelijkheid is het gebruik van vermiculite in
granulaatvorm om lichtkiemers af te dekken.Vermiculite
laat het licht door en houdt water op.Je vindt dit in kleine verpakking bij o.a. het Vlaams zaadhuis of bij de winkels van “Sluis Garden” die het product commercialiseert.Zie volgende link:
http://www.gardenseeds.nl/product/vermiculite_zaaimedium/
Ikzelf heb dit jaar alle onderstammen voor tomaten afgedekt met vermiculite met 100% kiemresultaat.
Entsoorten afgedekt met vermiculite gaven tijdens mijn test hetzelfde resultaat als het onderstammen-zaad.
De professionele kwekers van tomatenplanten gebruiken vermiculite voor zowel de onderstam als de entsoorten.
De donkerkiemers of lichtongevoelige zaden dek ik sinds mijn goede resultaten steeds af met het 50/50 mengsel van zaaigrond en wit zand en dit voor zowel het zaaien in zaaibakjes of buiten in koude bak of vollegrond.
De verpakkingen van groentenzaden vermelden gewoonlijk
hoe het uitzaaien en afdekken best gebeurt.
Hopelijk beantwoord ik hiermee aan uw vraag.
Met vriendelijke groeten,
Herman…
beste herman .
mijn vraag is weer klaar en duidlijk beantwoord.
bedankt voor de info en ik denk wel dat er meerdere tuiniers er iets van opsteken.
met vriendelijke groeten.
fil.
Wanneer je grond zonder onkruidzaden wilt gebruiken kun je grond van mollebulten gebruiken, die komt meestal ven een wat grotere diepte waar geen onkruidzaden zitten.
hallo bedankt voor de nuttige informatie. welke maat zeef gebruikt u? ik neem aan zo fijn mogelijk?
@ Yvonne
Beste Yvonne,
De gebruikte zeef heeft mazen met een opening van 6mm.
Voor kleine hoeveelheden,weliswaar met een ietwat grotere opening(7 mm),is het gebruik van een oud mandje van een friteuze erg handig.Voor het afdekken van zaad in zaaibakjes of cactuspotjes is dit nuttig.
Als je nog fijner wil zeeven of de dosering nog beter in da hand wil houden,kan je in het mandje een 2de,met de hand gevormd,mandje inbouwen,gemaakt van de draad met mazen van 6mm.Dit laatste hoeft,gezien de kleine hoeveelheden grond die nodig zijn voor het afdekken,niet noodzakelijk even hoge opstaande zijwanden te hebben als het friteuze-mandje.
Met vriendelijke groeten,
Herman…
halo nu wil ik zaaien in potten, en daarin verder opkweken welke grond moet ik dan nemen en wat is het best plastiek potten of aardewerkpotten
het gaat hier om kruiden en paprika voor op terras
@Jos,
Beste Jos,
Het antwoord op uw vraag hou ik zo kort mogelijk.Als je recentelijk begint met kweken van groenten in potten wou ik je toch enkele links geven om eens grondig het
toch wel complxe onderwerp goed te doorgronden alvorens effectief te starten.Hier volgen de links…
De encyclopedie van Luc Dedeene :
http://www.plantaardig.com/groenteninfo/berichten/de-groente-fruit-encyclopedie-derde-druk-2009/
Hier vindt je een hoofstuk omtrent “”groenten in potten”
en anderzijds een hoofstuk over “keukenkruiden”.
Over kweken van groenten in potten op de site:
-Verwijzing naar artikelenreeks “groenten in potten” van Luc Dedeene
http://www.plantaardig.com/groenteninfo/berichten/groenten-in-potten-een-nieuwe-reeks-op-deze-website/
-Verwijzing naar artikel “groenten in potten”(De Gelderlander)
http://www.plantaardig.com/groenteninfo/berichten/groenten-in-potten-de-gelderlander/
Een paar opmerkingen:
-het relatief eenvoudig grondmengsel van de tomatenteelt in potten is bruikbaar ttz 50% goede potgrond,35% tuingrond en 15% grof zand.
-voor de meeste tuinkruiden is zaaien in zaaibakjes,
verspenen,uitplanten in grote terraspotten nodig.
-andere tuinkruiden kan je misschien rechtstreeks zaaien in de definitieve potten.
-opkweek van eigen paprika plantjes gebeurt precies zoals bij de tomaten met inbegrip van de eigenlijke opkweek in de potten.
Veel leesvoer dus alvorens tot de daad over te gaan.
Ik wens je véél succes met uw project!
Met vriendelijke groeten,
Herman…