Juni, aflossing van de wacht in de groentetuin
Ziezo, de vorstgevoelige gewassen zijn nog maar net gezaaid of uitgeplant of de oogst van de koukleunen die we in het vroege voorjaar aan de grond toevertrouwden is al begonnen.
Het is aflossing van de wacht. In de loop van de maand juni komen wat stukjes grond in de moestuin vrij.
Spinazie, peulerwten, slasoorten, vroege aardappelen, lenteuitjes en jonge worteltjes ruimen in de loop van de maand juni soms al de baan voor een volggewas. Maar, het is eigenlijk nog te vroeg om deze maand al helemaal de kaart van de echte najaarsgroenten en nateelten te trekken. Er zijn immers in juni nog heel wat hoofdteelten die kunnen opgestart worden.
Wie later op het jaar nog op zoek is naar een volggewas kan na dit artikel ook best de tabel met uiterste plant- of zaaidata raadplegen in het artikel Groenten zaaien en planten in juli en augustus.
Probeer niet af te wijken
Voor wie zich wil houden aan de regels van de vruchtwisseling is de keuze van dit volggewas niet altijd eenvoudig.
Toch hou je er best wat rekening mee. De indeling van de moestuin in perceeltjes is echt geen boekenwijsheid. Niet dat de planten dan niet zouden willen groeien als je de vruchtwisseling aan je laars lapt, maar wel omdat je zonder teeltplanning stilletjes aan de grond verziekt. In een nieuwe moestuin zal je de eerste jaren zeker niet afgestraft worden als je steeds dezelfde groenten op één perceel teelt. Maar plots zal je zien dat schimmelziekten en aaltjesaantastingen veelvuldiger en nadrukkelijker aanwezig zijn.
Koolgewassen zijn daarbij het beste voorbeeld. Wie jaar na jaar koolgewassen op dezelfde plaatst zal niet lang moeten wachten vooraleer hij problemen ondervindt. Maar ook prei-ajuin, wortelen-selder-peterselie en de groep van de peulgewassen zijn nogal eens combinaties die bij sleche opvolging problemen in de moestuin veroorzaken. En niet te vergeten aardappelen natuurlijk die zichzelf best pas na 5-6 jaar opvolgen. Er zijn nog heel wat andere redenen die een vruchtafwisselingsplan verantwoorden, maar dit valt niet in het bestek van dit artikel.
In het vervolg van dit artikel werden wat ideeën verzameld over de vervanging van teelten in de loop van de maand juni.
Tips en ideeën
Koolgewassen
Koolgewassen moeten absoluut op hun eigen perceel blijven gedurende het hele moestuinjaar. De kans is groot dat u op dit perceel al wat broccoli en vroege bloemkool kunt oogsten. Om bloemkool en broccoliplantjes op te kweken heb je nu nog ruim de tijd. Je kan bloemkool en broccoli immers, met tussenpozen, uitplanten tot de eerste dagen van augustus. Eind juni is ook het moment om de minder gekende teelt van winterbloemkool te starten.
Maar, het is tot half juni nog het goede moment om het perceel verder aan te vullen met sluitkool en spruitkool. Voor de opkweek van rode en witte kool en spruitkool is het eigenlijk te laat. Het is best dat de planten van deze gewassen voor half juni de grond ingaan. Late savooikool kan je nu nog wel zaaien (tot half juni) met de bedoeling deze uit te planten voor einde juli.
Chinese kool is een typische najaarsteelt die in juni al eens geplant kan worden. Best niet te veel, want je kan zeker nog zaaien en plantjes opkweken tot begin augustus en zo de oogst van deze minder goed bewaarbare koolsoort spreiden. Hetzelfde geldt ongeveer voor koolrabi. Spitskool kan in principe nog gezaaid worden tot 10 juni, maar het blijft toch eerder een typische groente voor het voorjaar en de vroege zomer, die bij oogst tijdens hoogzomer weinig aantrekkelijk is. Juni is ook de zaaimaand van de boerenkool met oogst tijdens de winter.
Keukenraap zaaien in juni wordt niet gedaan. Het is beter dit uit te stellen tot na half juli. Vanaf eind juni kan je winterrammenas zaaien.
Bladgewassen
Het perceel van de bladgewassen is waarschijnlijk het perceeltje met het meeste ‘in- en uitgaande verkeer’. De oogst is er nu al volop aan de gang met de verschilende slasoorten en spinazie. De keuze voor een tweede teelt is enorm groot en het enige wat in juni niet mogelijk is, dat is spinazie omdat die het in de zomer niet goed doet. Die vervang je dan beter door Nieuwzeelandse spinazie. Voor de rest kunt u volop bladgroenten telen. Slasoorten, andijvie, radicchio, groenlof, prei en selderij peterselie, het kan allemaal nog.Plantjes van deze gewassen opkweken van deze gewassen is in juni nog perfect mogelijk. Juni is ook de maand dat heel wat herfst- en winterprei geplant wordt. Dit kan ook nog wel in juli om tijdens de winter prei te oogsten
Bij slasoorten is het de gewoonte dat die zichzelf opvolgen. Het is goed mogelijk gedurende één jaar sla na sla te telen. Veel tuinders reserveren dan ook een perceeltje voor slasoorten, eventueel met worteldoek.
U merkt het al, de kans is groot dat het perceeltje van de bladgewassen wat te klein uitvalt. Daarom wordt er wel eens gezondigd met de groep van bladgewassen. Zo kan je zonder groot risico met de teelt van bladgewassen uitwijken naar het perceel van de vroege aardappelen. Toch zeker voor slasoorten en andijviesoorten. Winterprei en bladselder kan nog na vroege aardappelen geteeld worden, op voorwaarde dat dit niet tot gevolg heeft dat er slechts twee tot drie jaar tussen wortelen-selder zit of ajuin-prei zit. Zoniet horen selder en prei thuis op, eventueel een tweede perceel, van de bladgewassen. Spinazie kan dan weer ingezet worden als voorteelt op een ander perceel.
Vruchtgroenten
In veel moestuinen biedt dit perceel de minste variatie omdat de teelt van tomaten, paprika aubergine dikwijls in de kas plaats vindt. Je vindt er wel courgettes en pompoenen. En ook wel een openluchtteelt van tomaten, al dan niet met regenbescherming. Hier is dus geen teeltwisseling aan de orde. Enkel suikermaïs kan nog gezaaid worden tot begin juni. Alhoewel, vergeet niet nog enkele courgettes te zaaien einde juni, die u dan kan uitplanten om tot diep in het najaar courgettes te oogsten. De eerste geplante courgettes zijn immers meestal versleten en uitgeteld begin september.
Wortelgroenten
Na de lenteuitjes en de groen geoogste plantajuin kunnen we nog steeds wortelen zaaien. Je kan immers bospeen zaaien tot half augustus. Ook pastinaak behoort nog tot de mogelijkheden. Na de vroege worteltjes of vroeg geoogst uien kan je makkelijk nog rode biet telen en knolvenkel. Juni is een goede maand om knolvenkelplantjes op te kweken. Het probleem met opschieten vlak voor de oogst is bij laat zaaien zowat onbestaande. Voor witloof zijn, bij noodgevallen, de laatste dagen van juni echt wel het uiterste moment om te starten. Pastinaak zaaien in juni kan ook nog.
Peulgewassen
Het perceel van de peulgewassen schept nog wel het meeste problemen in verband met de volgteelten. Peultjes en tuinbonen kunnen nog tot 10 juli opgevolgd worden door late boontjes. Tot uiterlijk eind juni kan je ook een teelt van stokbonen aanvatten. Maar natuurlijk kunnen we niet alle boontjes na de erwten gaan telen, er moeten er ook al een beetje gezaaid worden half mei, begin juni en half juni om zo een mooie oogstspreiding te bekomen. Na de erwten worden dan ook wel eens enkele snelgroeiende bladgroenten geteeld.
Aardappelen
Op het perceel van de vroege en halfvroege aardappelen kan best nog wat als nateelt verbouwd worden. Daarom wordt er wel eens gezondigd met de groep van bladgewassen. Zo kan je zonder groot risico met de teelt van bladgewassen uitwijken naar het perceel van de vroege aardappelen. Toch zeker voor slasoorten en andijviesoorten. Winterprei en bladselder kan nog na aardappelen geteeld worden, op voorwaarde dat dit niet tot gevolg heeft dat er slechts twee tot drie jaar tussen wortelen- selder zit of ajuin-prei zit.
Hallo,
Ik ben een beginnend moestuinierster en ik had er met mijn kleine stukje grond zoveel plezier in dat ik nog maar een stukje grasveld heb omgespit.
Maar… zou ik dat stuk nu al wel kunnen gebruiken of wachten tot volgend jaar? Het is gewoon zandgrond met de graszoden erop omgekeerd. Zou ik daarover mest moeten strooien of moet ik de graszoden weghalen en daarna bemesten?
Groeten, Fianne
Welke gewassen wens je nog dit jaar op deze nieuw omgespitte graszode te telen? Wortelgewassen als witloofwortels , wortelen, pastinaak, schorseneer, gaan totaal niet maar gewassen als courgette, pompoen, struikboontjes, koolgewassen, knolvenkel enz.. gaan wel. Groetjes Tuinman Peter.
Hartelijk welkom in de wereld van: wroeten in de aarde, genieten van de rust en de frisse lucht.
Bedankt! Ik was van plan om een aantal rijen boerenkool te zaaien. En verder moet ik nog even kijken wat ik met de overige ruimte doe.
Wat is uw advies over hoe ik dit verder zou moeten aanpakken?
Boerekool is een zeer goed idee. Knolvenkel, nog knolselder, Struikboontjes, radishio, later velsla en spinazie. Zeer goede teelten op een nieuwe grond. Groetjes Tuinman Peter
Heb reeds 2 x koolrabi gezaaid in een schoteltje.
Hoe komt het dat dit na enkele dagen opeens 5 & 6 cm hoog opschiet bij uitkomen. Mag ik dat dan wat dieper uitplanten of mag dat niet graag wat info.
Dank u
Hallo
dat ze hoog opschieten heeft te maken met lichtgebrek en te warm. Best zaaien bij veel licht en koele temperaturen. Waarschijnlijk zijn ze gezaaid op de vensterbank en zijn ze te lang op kamertemperatuur blijven staan. Je mag wel dieper uitplanten, uw plantjes zijn nog niet verloren. Nooit dieper dan de eerste (kiem)blaadjes
Hallo,
In mijn aarbeiplanten zitten veel nog groene vruchten en een flink deel hiervan heeft een bruine plek. Weet iemand wat hiervan de oorzaak is?
Ik stuur een foto mee.
Groeten, Margriet.
Beste Marleen
Mijn ervaring met nieuwe aardbeienplanten als van eigen loten is dat je nog beter vanaf half juli kunt planten dan pas in augustus. Ik doe dit nu voor het 3de jaar en heb een veel betere oogst dan voorheen. (toen nog in aug) Meer aardbeien en veel mooiere planten. succes. vgr ad
ook mijn aardbeien vertonen bruinen vlekken, en gaan rotten ,weet iemand de oorzaak, en wat is er aan te doen, het zelfde als de foto,s van margriet, bij voorbaat dank! grtes jan w
@Margriet @ Jan
Ik vrees dat je nu niet veel meer kunt doen.
Dit is vruchtrot bij aardbeien. Het gewas zo droog mogelijk houden, zorgen voor een open gewas dat snel opdroogt, geen groei van andere planten of onkruid tussen de aardbeien, aardbeien op stro leggen, geen sterke stikstofbemesting, voldoende kalium enz …kan al wat helpen. Dus wijd uiteen planten en zorgen voor een niet al te weelderig gewas.
Is het inderdaad zo? Staan de aarbeien met dicht gebladerte? Kunnen ze goed opdrogen?
Je hebt altijd wel wat rot bij aardbeien. Maar het mag natuurlijk niet te veel zijn.
vriendelijke groeten,
Luc
http://groenten-boek.plantaardig.com
margriet
ik heb het zelfde probleem, het is waarschijnlijk vruchtrot. Dat komt er al in tijdens de bloei, als je hier geen last van wil hebben in de komende jaren kun je hier tegen spuiten vanaf het begin van de bloei met Teldor spuitkorrels.
Frans
hoi
ik ben maar juist begonnen met een moestuin
ik heb sla boontjes pompoenen
ik heb een vraag over sla
mag je meerdere keren sla op dezelfde grond kweken
alvast bedankt
p.s. mijn moestuin is 3m op 5 m
Dag seppe,
Goed dat je op 12 jaar reeds een mooie hobby aan het uitbouwen bent en welkom op de site!
Sla kun je meerdere malen per jaar op hetzelfde perceel telen.Naast de basisbemesting van de eerste teelt moet je voor de 2de teelt een beetje bijbemesting geven zoals bvb 50 gr/m2 blauwe korrel(NPK 12-12-17).
Wel de meststof goed inwerken in de grond.
Groetjes en veel succes,
Herman…
merci Herman voor de ’tip’
zal ik zeker doen.
groetjes Seppe *-*
wie kan mij vertellen wat bruine spikkels op het blad van het aardappelras dore inhoud heeft dit te maken met een ziekte of is dit een normaal verschijnsel
Dag Han
is er eventueel gelijkenis met de foto op deze pagina?
http://www.kennisakker.nl/kenniscentrum/document/beheersing-van-alternaria-aardappel
uw beschrijving doet mij denken aan Alternaria, maar bruine vlekken kunnen nog heel wat meer zijn.
Kan je eventueel een foto sturen naar lezersbijdrage@plantaardig.com, dan is er een zekerder antwoord mogelijk
vriendelijke groeten
Luc
dank voor uw reactie en het klopt met de door jullie mee gestuurd foto .en had heel wat aan jullie oplossiongen dank hier voor
hallo, ik heb pas kropsla geplant heb weinig kennis maar wil toch doorgaan, kan iemand mij vertellen hoe en wanneer ik de kas moet luchten en de ramen instellen op hoeveel graden, wanneer de eerste keer spuiten en met water geven in het begin en daarna,hoop op een reactie van iemand, alvast bedankt
Hallo,
Het gaat over vroege aardappelen. Ze bloeien nu volop.
Mogen wij er dan nu al van eten of kijken als ze groot genoeg zijn. Het zijn Nicolas
Groeten Jozef
Dag Jozef
volgens mijn ervaring én de gegevens op de website rassencatalogus http://www.nivaa.nl/nl/over_aardappelen/rassencatalogus
is Nicola eerder een halflaat ras. Het is waarschijnlijk nog wat vroeg om al eens te proberen te oogsten, ze zullen nog wel wat klein zijn. Maar je kan natuurlijk altijd een keer “graven” met de hand in de ruggen.
Te jong geoogst hebben aardappelen nog weinig droge stof. Dus de totale oogst wordt beter gedaan zoals beschreven in het vorige bericht
groetjes
Luc Dedeene
hallo Josef.
ik lees het over de aardappelen
Ik heb zelf dat ras ook gehad
het beste is in ieder geval om de aardappel wel eerst uit te laten bloeien en daarna kun je beginnen te oogsten, maar alleen wat je nodig hebt. Want ze groeien nog wel natuurlijk. Maar als je de aardappelen wilt bewaren voor de wintervooraad dan kun je als vuistregel aanhouden, 100 dagen na de poot pas oogsten
het beste.
Hallo,
Graag had ik iets gewetenover aardappelen rooien.
Het is het eerste jaar dat ik aardappelen zet in april heb ik ze geplant;
Wanneer moet ik die rooien?
Kan mij daar iemand in helpen nu bloeien ze.
Groeten Jozef
Beste Jozef,
gaat het over een vroeg, halflaat of laat ras? Geef je even de naam van het ras door?
Is het om te bewaren, dan oogst je best pas als het loof begint af te sterven. Om onmiddellijk te consumeren kan je ook al eens een paar struiken wat vroeger oogsten.
Algemene regel bij gezonde aardappelen, niet aangetast door aardappelziekte: wachten tot de bloei voorbij is en het loof gaat vergelen. Best is dan het loof te verwijderen en nog een tweetal weken te wachten. Zo kan de schil van de knol dikker worden en zo de bewaarbaarheid verbeteren. Je kan ook, als het loof heel gezond is en het nog zomer is wachten tot het loof volledig afgestorven is. Dan is de schil onmiddellijk voldoende dik om te rooien.
juist: het zijn schermbloemigen en dat was ik vergeten omdat het blad van selder geen schermen heeft zoals kervel, peterselie en wortelen. Ik zette selder bij de bladgewassen omdat groene selder en bleekselder voor het blad gegeten worden, deze redenering is dus dus fout (mijn wortelen komen volgend jaar op deze plaats en moet ik dus net mijden in theorie).
Ik plaats dus beter de families samen ipv de soort gewassen (mijn opvolging: vrucht-,wortel-, blad- en peulgewassen – dan aardbeien – en dan opnieuw vrucht-,wortel-, blad- en peulgewassen)?
Uit uw recent artikel over knolvenkel (ook een schermbloemige)leer ik dat dit eigenlijk geen knol maar een bol is: dit moet dus ook steeds bij de wortelgewassen staan.
grooten Jean-CLaude
Dag Jean-Claude,
het is eigenlijk niet fout om de planten volgens uw indeling te plaatsen. Selder heeft een andere bemestingsbehoefte dan wortelen. De indeling volgens vrucht-,wortel-, blad- peulgewassen, kolen en aardappelen is wel goed. Alleen wat opletten dat dit niet tot gevolg heeft dat er om te regelmatig wortelen of selder op het perceel terug komt. In de zes jaar vruchtwisseling kan je dus hoogstens twee jaar daarvan met schermbloemigen zitten, één maal als wortelgroente, één maal als bladgroente. Als je het perfect wil doen, kan je dan nog bijhouden dat de wortelgroente-schermbloemige niet op hetzelfde stukje bladgroente-schermbloemigen komt. Maar dat is enkel voor grotere percelen. Wil je op termijn ook gezond blijven telen, zorg er voor dat je maximum twee keer in zes jaar schermbloemigen hebt. De ene keer wortelgroenten, de andere keer schermbloemigen.
Succes en groetjes,
Luc
bedankt Luc
Ik heb 10 percelen en heb de opvolgng ingedeeld volgens Velt-principes (V W B P aardbeien en V W B P aardbeien). Dus na mijn bladgewassen (waaronder een klein deel selder) komen wel de wortelgewassen maar de volgende vier jaar komen vruchtgewassen (aardappelen), aardbeien, peulgewassen en bladgewassen (het enige percel kolen). Ik denk dus dat ik op basis van uw informatie goed zit.
Het is waarschijnlijk vooral voor de aaltjes dat die opvolgng niet goed is: kan daarom bvb door volgend jaar veel afrikaantjes te planten tussen de wortelen (waar nu de sleder staat) de aaltjespopulatie niet drastisch verminderd worden op dit perceel (2 jaar schemrbloemigen na elkaar)? Of is die buffer van 4 jaar geen schermbloemingen veilig genoeg?
groeten
Jean-Claude
Jean-Claude
Beste Jean-Claude,
uw vruchtafwisseling van tien percelen is zeker een zeer goed vruchwisseling. Het biedt veel meer mogelijkheden dan een vruchtafwisseling van zes percelen, maar dat hoef ik u niet te vertellen. De buffer van vier jaar lijkt mij echt wel voldoende, en de vrees voor aaltjes lijkt mij niet nodig.
Voor aaltjesbestrijding met tagetes, moet je de juiste soort tagetes hebben, en moet je ook weten over welk aaltje het gaat. Tagetes bestrijden enkel wortellesieaaltjes.
En moet je minstens vier maanden tagetes staan hebben, zonder andere groenten ertussen. Want de aaltjes sterven af door contact met de tageteswortels. Staan er andere groenten, dan overleven ze daarin, zodat de tagetes weinig effect zullen hebben.
Over welke soort tagetes tegen welke aaltjes lees je iets in dit uitgebreid en interessant artikel Tagetes en aaltjes
@Jean-Claude
selder en wortelen zijn familie van elkaar, net zoals prei en ajuin dat ook zijn. Bij gebrekkige vruchtwisseling leidt dit steeds tot verminderde groei, bij wortelen zullen bijvoorbeeld sneller rotte plekjes of knobbelvorming door aaltjes ontstaan. En bij ajuin-prei komen na een tijdje (dat kan best lang duren) aaltjes om de hoek kijken.
Dit is een voorbeeld van stengelaaltjes bij ajuin klik hier
Vraag over vruchtwisselingsartikel hierboven.
“…Winterprei en bladselder kan nog na vroege aardappelen geteeld worden, op voorwaarde dat dit niet tot gevolg heeft dat er slechts twee tot drie jaar tussen wortelen-selder zit of ajuin-prei zit.”
Moet er 3 jaar na wortelen of na selder resp. geen selder of wortelen geteeld worden of is dit in beide richtingen?
Waarom is die opvolging eigenlijk gevaarlijk? Ik biotuinier 5 jaar.