Mei 2011. Wat oorspronkelijk door de vroege warmte een vroeg moestuinjaar leek te worden, blijkt het toch niet helemaal te zijn. De droogte heeft duidelijk een remmende invloed op de groei in de moestuin. Zo blijven de vroege aardappelen  als het ware stilstaan. Een beetje regen zou genoeg zijn om een uitzonderlijke vroege oogst van primeuraardappelen te hebben. De droogt houdt nu al meer dan een week aan.
(Dit is van 2010,  wat een moestuinjaar verschillen kan…Deze typische overgang van lente, naar soms al zomerse temperaturen, laat dit jaar op zich wachten. Men kan zich zelfs afvragen of het de afgelopen dagen zelfs al lente was. Na een paar zeer koude weken is er hier al twee nachten na elkaar grondvorst geweest. Gelukkig werden de aardappelen die niet onder folie zaten donderdag aangeaard zodat de schade nog zal meevallen. Wie het toch al waagde vorstgevoelige planten in de tuin te planten zou straks wel eens teleurgesteld kunnen zijn . De groei van veel groenten liet de laatste weken te wensen over. En toch, zoals ieder jaar zullen we zien dat de natuur zich herstelt en valt er van  deze koude eerste helft van mei binnen twee weken niets meer te zien. Wat ongetwijfeld wel zal blijven is dat de primeurs die niet onder folie stonden wel wat later zullen zijn, zoals aardappelen, spinazie  en de eerste sluimerwten. Wat in koude bak geteeld is heeft veel minder achterstand opgelopen te hebben, met name spinazie en sla)
Normaal gezien is mei  zowat de meest intensieve maand in de moestuin. De eerste voorjaarsgroenten worden geoogst en vragen de nodige onderhoudszorgen, maar er is nog heel wat te doen wat planten en zaaien betreft. Het is voor onze groentetuin dan ook de sprong van het voorjaar naar de zomer. Weinig wat niet kan gezaaid of geplant worden in mei.  De klimaatcondities zijn straks wel  ideaal voor zowat alle groenten. Laat u echter niet verleiden om té veel te poten of te zaaien. Dit zou op een bepaald moment tot overproductie leiden. Hou nog wat achter de hand voor juni, juli en ook augustus. Om ook later in het jaar nog te kunnen oogsten. Er zijn immers nog heel wat groenten die laat kunnen gezaaid worden, of zelfs het best laat gezaaid of geplant worden. Mei is wat mij betreft nog net  iets te vroeg voor de  typische herfstgroenten zoals knolvenkel, andijvie , suikerbrood en radicchio en chinese kool.

In dit artikel vindt u een bloemlezing uit de mogelijkheden met links waar u op kunt klikken om u in één en ander te verdiepen.

Voorjaar
Voorjaarsgroenten die al een tijdje geleden gezaaid en geplant  zijn komen eind deze maand soms al aan oogsten toe. Wat in de koude bak of onder plastiek tunneltjes geteeld werd is nu soms al oogstbaar.
–Vroeg gezaaide Spinazie en slasoorten zijn er al, ook de eerste peultjes komen eraan. Pluk regelmatig de bladeren van spinazie en laat per plant enkele jonge blaadjes staan. Geef bij droogte ook regelmatig water. Zo heeft u er het meeste genot en opbrengst van.
-Ook de meeste slasoorten kunt u telen als pluksla. Behalve de kropsla, ijsbergsla en batavia, bij deze wacht u best wacht tot u volledige kroppen kunt oogsten. Uw voornaamste belagers bij de teelt van deze makkelijke groenten zijn bladluizen en slakken.
-De peultjes of sluimerwten worden straks best heel regelmatig geoogst, jong zijn ze echt op hun best.
-Ook tuinbonen moeten jong geoogst worden, want jonge tuinbonen smaken beter. Hebben de peulen de neiging zwart te verkleuren, dan ben je eigenlijk te laat, zie het artikel over tuinbonen oogsten.
-De aardbeien staan volop in bloei en maken al veel vruchten aan.  (2011 : zijn al rijp!) Tot nu toe was het ideaal weer voor de bloei, want het is precies tijdens regenachtig weer bij de bloei dat infectie door Botrytis (vruchtrot) optreedt. Het is ook het moment om stro tussen de openluchtaardbeien te leggen. Zorg ook voor voldoende water. Bij droogte blijven de vruchten te klein.
-De asperge-oogst kwam dit jaar zeer vroeg op gang en is nog altijd bezig. Het is misschien een goed idee om de ruggen,  na het vele graven en oogsten wat opnieuw vorm te geven en te bevochtigen. Waarschijnlijk is het goed dit jaar wat vroeger te stoppen met oogsten, zelf ben ik van plan einde mei te stoppen. Door de warmte hebben de planten dan eigenlijk al evenveel geproduceerd als in een normaal jaar half juni.
-De jonge rabarber is nu op zijn best om te oogsten. Geef ook de rabarber water. Hier kan je duidelijk zien dat de bladeren slap hangen. Dit geeft dan ook meer vezelige bladstelen. Water geven zorgt voor malsere stelen. Bij te laat oogsten (na juni) is de rabarber minder goed omwille van de aanwezigheid van teveel oxaalzuur. Ook kan je bij teveel oogsten de plant uitputten, net zoals bij asperges. Er komen nog steeds vragen over bloei bij rabarber. Meestal heeft dit te maken met droogte, voedingstekort of veroudering van de plant. Maar dit jaar lijkt de strenge winter opnieuw de bloei te bevorderd te hebben
-Misschien moet je nog eens de laat geplanten Aardappelen aanaarden. Strooi wat patentkali voor het aanaarden. En vergeet vanaf nu niet de bestrijding van de aardappelplaag bij aardappelen. Met het vroege voorjaar moet je ook voor juni al op je hoede zijn voor deze schimmel. Zeker als er straks wat neerslag van betekenis zou vallen. Hoe dan ook moet je preventief optreden, maar daarover de toekomende week meer in een apart artikel.
(Ook  op 3 en 4 mei 2011 vroor het aan de grond in sommige streken. Hier en daar is er schade, want het mooie weer had al veel planten flink doen groeien.  Op 14 en 15 mei 2010  hadden we, toch zeker in de kustststrekken van de Lage Landen af te rekenen met grondvorst. Vijf  jaar terug, in 2005, vroor het vrij algemeen in de Lage Landen op 17 mei en was er schade aan het aardappelloof en pompoenen en courgettes die al geplant waren. Lezers reageerden toen in dit artikel : Late grondvorst verrast tuinders. ) Het blijft wegens gevaar op nachtvorst steeds opletten gebazen met de zomergroenten in de tuin te brengen voor 15 mei.

Zomer
Na half mei wordt het startschot gegeven voor de teelt van zomergroenten in open lucht.  Zit het weerbericht voor de eerste dagen na half mei goed (lees temperaturen hoger dan 15°C), dan kunnen we met een gerust gevoel ook in open lucht de vorstgevoelige teelten zoals tomaten, pompoenen, courgettes, augurken, vollegrondskomkommers, bladselder, knolselder en bonen starten.  Is het te koud en te nat, wacht dan enkele dagen om deze gevoelige teelten te starten. Zelfs voor het zaaien van courgettes, pompoenen, augurken en vollegrondskomkommers is het tot einde mei zeker nog niet te laat. Planten van deze kan ook nog in juni.
–Courgettes kan je zelfs nog zaaien einde juni om zo over een jong en groeikrachtig gewas te beschikken in augustus en september. Zelfs kleinvruchtige pompoenen kunnen ook nog in juni. Bij courgettes is, vooral in het begin van de teelt, de bestuiving en de bevruchting een aandachtspunt.
– Bonen kiemen soms moeilijk als het weer wat tegenvalt en de temperaturen aan de lage kant zijn en het overvloedig regent. Een oplossing kan zijn in potjes zaaien en dan uitplanten of het zaaisel afdekken met een plastiekfolie tot aan de opkomst.
– Selder : Om knolselder zelf te zaaien is het nu te laat, maar de tweede helft van mei tot begin juni is wel een goede periode om knolselder te planten. Bleekselder, groene selder en snijselder kan je nu, zonder gevaar voor vroegtijdig opschieten, planten. Maar je kan er ook nog zaaien om dan te oogsten in september, oktober.
Tomaten in open lucht vragen om een goede zomer, maar de aardappelplaag maakt de teelt in open lucht niet makkelijk. Daardoor is de teelt in openlucht steeds een riskante zaak. In dit artikel lees je er meer over : tomaten en aardappelziekte.

Mei is ook een goede plantmaand voor heel wat koolgewassen. Spitskool kan nu nog steeds en sluitkool en spruitkool worden vanaf deze maand geplant. Toch zeker deze waarvan je al in het najaar wil gebruik maken. Wil je ook laat in de winter nog spruiten of wil je sluitkool lang bewaren dan plant je deze pas einde mei tot half juni ten laatste. Late savooikool kan zelfs nog tot half juli, na de vroege aardappelen bijvoorbeeld.

Bloemkool en broccoli kunnen nu doorlopend geplant worden tot begin augustus. Hou eventueel rekening met het feit dat de zomerteelt van bloemkool niet zo goed lukt op droogtegevoelige en lichte gronden. Broccoli is dan net iets makkelijker. Ook de uitvliegperiode van de koolvlieg is een referentie. Tijdens de maand mei vliegt heel wat meer koolvlieg rond (eerste generatie) dan half juni (overgang tussen de eerste en tweede generatie).  Met insectengaas hou je ook de rupsen weg. Kolen zijn hoe dan ook een zorgenkind, omwille van de koolvlieg en van de rupsen. Gelukkig is er nu het biologische middel Conserve (Tracer) waarmee je de plantjes enkele dagen na het planten kan aangieten en waarmee je ook een beginnende rupsaantasting kunt behandelen. Heb je niet veel plaats of lukt de broccoli niet goed in de vollegrond, probeer dan eens de teelt in potten van broccoli.

Mei is dé maand om de grote bewaarwortelen te zaaien (winterwortelen), met de busselwortelen kan je regelmatig doorgaan tot half augustus. Ook de wortelteelt is nu moeilijker dan in het vroege voorjaar wegens de aanwezigheid van wortelvlieg, voor wortelen is insectengaas een must. Regelmatig zaaien en jong oogsten is ook een goede tactiek om weinig aangetaste wortelen te hebben.
Witloofwortelen worden nu best gezaaid, uiterlijk tot de eerste dagen van juni. Kies een niet bemest stukje grond om later gezonde wortels te kunnen oogsten. Zorg ook voor een diep bewerkte grond en gebruik ook geen organische mest.
Ook pastinaak kan je nu zaaien, maar ook nog in juni en begin juli. Want in feite is pastinaak een wintergroente. De kiemkracht is bij pastinaak een gekend probleem, gebruik zeker geen oud zaad.

Prei. Zomerprei wordt nu geplant. Voor de herfstprei is er ook in juni nog tijd. Prei die je na de winter wil oogsten kan je planten tot einde juli. Plant in ponsgaten op een goed bemeste grond, ongeveer 10 centimeter diep en aard daarna nog een keer of twee aan. Wil je geen last van de preimot en de preivlieg en wil je niet behandelen met  het biologische middel Conserve (Tracer) dan is ook hier insectengaas haast noodzakelijk.

Enkele de typische najaarsgroenten zoals andijvie, suikerbrood, veldsla, radicchio, chinese kool en ook wel knolvenkel, daar wachten we misschien nog even mee, tenzij je over plantgoed beschikt dat warm opgekweekt werd (met deze warme aprilmaand minder een probleem). Hou deze teelten voor juni, juli en zelfs tot begin augustus. Je kan vanaf mei en ook nog in juni het plantgoed van veel herfstgroenten opkweken (met uitzondering van veldsla).

Wat nog in mei?
Snijbiet(warmoes) zaaien en planten, suikermaïs zaaien, schorseneer zaaien, rode biet zaaien tot einde juli, koolrabi zaaien en planten,….

Weinig wat niet kan gezaaid worden of geplant in mei. De klimaatcondities zijn ideaal voor zowat alle groenten.
Laat u echter niet verleiden om té veel te poten of te zaaien. Dit zou op een bepaald moment tot overproductie leiden. Hou nog wat achter de hand voor juni, juli en ook augustus. Om ook later in het jaar nog te kunnen oogsten. Raadpleeg daartoe alle teeltkalenders per groentesoort. of neem eens een kijkje  in de kalender met de uiterste zaai- en plantdata van de verschillende groenten.

Lees zeker ook het nieuwe artikel met meer achtergrond info  “Tips voor de moestuin van half april tot eind mei”