Een andere wijze van sla telen.
Inhoud:
Herkomst
De mix
Waar telen
Grond en voeding
Zaaien
Zaaidichtheid
Oogst
Mesclun hoort thuis in het zuiden van Frankrijk en het
noorden van Italië. Via een omweg langs de Verenigde Staten en
Australië is dit de afgelopen jaren ook in onze streken bekend
geworden. Oorspronkelijk was mesclun (Lat. mesclumo = mengsel)
een mengsel van verschillende jong geoogste slasoorten met diverse
andijvie-achtigen. Later, vooral onder impuls van Amerikaanse
restaurants is men er ook kruiden, Japanse bladkoolsoorten en
evt. bloemen of de bloemblaadjes aan gaan toevoegen. Je vindt ze
tegenwoordig terug in heel wat restaurants. De combinatiemogelijkheden
zijn onbeperkt en dikwijls een goed bewaard geheim van gerenommeerde
horecazaken en gespecialiseerde kwekerijen. Een aantal wordt door
elkaar gezaaid, andere worden na het oogsten aan het mengsel
toegevoegd. De zaden worden op een perceel uitgezaaid en worden na
verloop van tijd allemaal tegelijk geoogst.
Een andere term voor mesclun is babyleaf, ook bekend als de
milde versie van mesclun is en bevat enkel de milder smakende
slasoorten. Dus geen peterselie, bladmosterd of kruiden. Voor ons is
vooral deze babyleaf interessant, gemakkelijk en plezant om te telen.
Het verschil met gewoon sla telen en babyleaf telen is dat
babyleaf veel dichter opeen gezaaid wordt. Daardoor ontstaat er een
opgerichte groeiwijze met iets smallere bladeren, die zich uitstekend
leent om met het mes of de schaar 'afgeknipt' te worden.
Laten we even nagaan hoe we te werk gaan om de milde versie van de
mesclun of babyleaf te telen. Babyleaf is interessant, gemakkelijk en
plezant om te telen. Je kan in de handel een mix van verschillende
slasoorten kopen, of je kan de verschillende slasoorten afzonderlijk
aanschaffen en dan zelf de mix maken. Aangezien slazaad op een droge en
koele plaats toch enkele jaren kan bewaren is dit niet laatste nog geen
zo'n slecht idee. Je kan dan de mengsels aanpassen aan je eigen
smaak en aan het seizoen waarin je uitzaait. Na een tijdje kan je
zelfs de verhoudingen tussen de verschillende soorten aan je eigen
behoefte aanpassen. Vergeet niet dat krulandijvie en radicchio,
twee traditionele ingrediënten van de slamix hoge temperaturen vragen
om te kiemen. Dus deze voeg je best pas toe voor mengsels die je in de
zomer uitzaait.
Welke basisingrediënten kiezen we nu? Een voorbeeld van een
knapperige mengeling is :
Samenstelling van babyleaf, mesclun of Franse
slamix
- Rode eikenbladsla
(Lactuca sativa, var foliosa, samengesteldbloemigen, Asteraceae)
- Rode krulsla, Lollo Rossa
(Lactuca sativa var foliosa, samengesteldbloemigen, Asteraceae)
- Ijsbergsla
(Lactuca sativa var capitata, samengestelbloemigen, Asteraceae)
- Krulandijvie
(Chicorium endivia, samengesteldbloemigen, Asteraceae)
- Radicchio, roodlof
(Cichorium intybus var foliosum, samengesteldbloemigen, Asteraceae)
- Rucola, raketsla
(Eruca sativa, kruisbloemigen, Brassicaceae)
Je kan dit mengsel verder aanvullen of een soort vervangen door
bijvoorbeeld : groene krulsla, groene eikebladsla, gewone kropsla
en breedbladandijvie. In Italië wordt heel dikwijls ook Romeinse
sla of bindsla (Lactuca sativa var longifolia, samengesteldbloemigen,
Asteraceae) gebruikt, zowel de groene als de rode variant.
Hoe zien ze eruit als 'babyleaf'?
- Krulandijvie
- Radicchio, roodlof
 
Romeinse sla of bindsla
boven Rode krulsla, Lollo Rossa, daaronder Rode
eikenbladsla
onder : groene krulsla, Lollo Bionda, rechts onder
: groene eikebladsla boven : Groene romeinse sla
Rucola, ook de bloemen kunnen in een slaatje gedaan worden.
Eigenlijk is de teelt van babyleaf door zijn korte teeltduur
een vrij makkelijke teelt. Je kan in vollegrond telen, maar evengoed in
bloempotten of bloembakken. Persoonlijk zou ik zelfs dit laatste durven
aanbevelen. Wat oogt er mooier dan een kleurrijke container slablaadjes
op het terras, waar je dagelijks wat blaadjes kan van plukken?
Voordelen zijn nog dat de kans op aantasting door ongedierte zoals
slakken of aardrupsen heel wat minder wordt. Ook kan je op die manier
voorkomen dat bij hevige regenval al te veel zand op de blaadjes spat.
Bij een aankomende hagelbui of een dag met echt guur weer zou je de
container op een beschutte plaats kunnen zetten. En onkruiden zijn er
ook niet. Want wieden in zo'n bedje slamix is geen sinecure, wanneer je
de kiemplantjes nog niet zo goed kent. Zelfs in de wintermaanden kan je
aan een zonnig venster proberen wat slamix te telen. De containers of
bloembakken die je gebruikt moeten in ieder geval goed gedraineerd
zijn, zodat het water tijdig weg kan. Vergeet dus niet na te zien of er
gaten onderaan de pot zijn. Eventueel doe je onderaan de pot wat kiezel
of gebroken bloempotscherven om een goede drainage te verzekeren
Teel je in vollegrond, dan hoeft dat niet noodzakelijk in de
groentetuin te zijn. In de bloemenborder staat die gekleurde mix van
slaatjes ook niet mis. Of als je een kruidentuintje heb kan zo'n slamix
een ideale aanvulling zijn.
Aangezien we een groot aantal plantjes dicht opeen telen, met een heel
hoge standdichtheid zal de vochtvoorziening en de voeding optimaal
moeten zijn. Als je in vollegrond teelt is het aangewezen om de
bovenste laag van de grond te voorzien van een laag goed verteerde
compost. Of met een 50 gram per m² samengestelde organische
meststof. Meng dit dan door de bovenste tien cm van de grond. Zwaardere
grondsoorten kan je best verbeteren door wat potgrond door de bovenste
laag te mengen. Anorganische mest gebruik je deze keer beter
niet, omwille van de kans op verbranding van de jonge kiemplantjes.
Teel je in containers, neem dan een organisch bemeste potgrond van
goede kwaliteit. Wil je geen problemen met rottingsziekten of
onkruidjes, meng de potgrond dan niet met tuingrond.
Zaai niet teveel in één keer. Om het ganse groeiseizoen lang verse
babyleaf te kunnen oogsten zaai je best om de twee à drie weken.
Vergeet ook niet om in het vroege voorjaar en late herfst de plastieken
of glazen kas en eventueel zelfs de veranda of keukenvenster te
benutten om verder te gaan met babyleaf te telen. Hoeveel je moet
zaaien kan je zelf door ervaring vaststellen, begin met een grote
bloembak of één vierkante meter bijvoorbeeld en zie wat je kan
gebruiken.
De ideale kiemingstemperatuur voor de mengsels liggen zo rond
de vijftien °C. Maar ook bij koelere temperaturen zal het mengsel
kiemen. Zelfs bij temperaturen tot 5°C kunnen de meeste slazaden
kiemen. Meng dan echter geen warmtebehoeftige soorten zoals radicchio
of andijvie bij. In ieder geval is hier nog een voordeel van de teelt
in potten naar voor gekomen. Je plaatst de pot eerst op een warmere
plaats voor een optimale kieming, daarna kan de pot naar buiten voor de
uitgroei van stevige planten. Wacht niet te lang om de pot buiten te
plaatsen, doe dit vanaf het moment je de eerste tekenen van kieming
ziet, anders zou het kunnen dat er langgerekte zaailingen ontstaan. Bij
warm weer in hartje zomer zaai je best de mengsels op plaatsen met
halfschaduw, zodat het zaaibed niet te snel uitdroogt.
babyleaf : door dicht opeen te zaaien bekomen we een opgerichte groei
met lange bladeren die zich uitstekend lenen om geknipt te worden,
Je kan breedwerpig zaaien of in rijen. In vollegrond geniet het
uitzaaien in rijen de voorkeur om het onkruid beter de baas te kunnen.
Als je in rijen zaait, maak dan een geultje van een halve cm diep,
verdeel de zaadjes zo regelmatig mogelijk. Maak eventueel vooraf
het geultje vochtig. In potten kunnen we eigenlijk gewoon breedwerpig
bovenop de potgrond zaaien. Hoe je ook zaait, in rijen of breedwerpig,
dek af met een laagje (pot) grond, liefst met een zeef, zodat het zaad
net bedekt is. Geef nu water, maar let op dat de zaden niet wegspoelen.
Het beste leg je een jutezak of krantenpapier op het zaaibed en geef je
hierop water. Laat de jutezak liggen totdat je de eerste tekenen van
kieming ziet, maar zeker niet langer. Laat in ieder geval het zaaibed
nooit uitdrogen vooraleer alle plantjes boven staan. Hou de grond dus
'zwart'. De zaaidichtheid moet je zelf een beetje uittesten, het hangt
er gewoon van af welke bladgrootte je wenst. Een goede richtlijn om te
starten is dat je rijtjes neemt op 15 cm afstand en de plantjes uitdunt
op 5-7 cm afstand. Zaai je breedwerpig, dan dun je uit zodat de
plantjes elk zo'n acht à tien cm ruimte hebben. Leg de zaadjes
ongeveer dubbel zo dik als dat je denkt uit te dunnen. Te dicht zaaien
veroorzaakt te smalle bladeren. Dun je de zaailingen te veel uit,
dan zullen de slaplantjes breedwerpig, plat op de grond uitgroeien, met
te grote bladeren. Dan wordt het moeilijk om goede babyleaf te oogsten.
Zorg er tijdens de teelt voor dat de grond steeds vochtig
blijft, maar niet te nat. Na vier à vijf weken kan er
misschien al wat geoogst worden. Start met oogsten als de blaadjes een
kleine tien cm lang zijn en zorg ervoor dat alles geoogst is bij
vijftien cm lengte. Snij ze af met een schaar één cm boven
het hart van de plant. Oogst 's morgens, dan is de sla het meest fris
en knapperig. Na een tweetal weken kan je nog een tweede oogst
verwachten, een lichte bijbemesting met wat organische mest na iedere
snijbeurt is aangewezen (bijvoorbeeld 50 gram organische samengestelde
meststof per m²) Daarna gaat het stilletjes aan bergaf met de kwaliteit
en groeikracht, en kan je hopelijk al oogsten van de later uitgezaaide
babyleaf. De sla gaat ook geleidelijk over naar bloemvorming, waardoor
de stengel langer wordt en de smaak achteruit gaat.
De mesclun leent zich net als de kleinbladige slasoorten goed om met in
stukjes gescheurde kropsla te mengen. Degelijke salades laten zich
uitstekend aanmaken met een dressing die bestaat uit een deel azijn en
drie of vier delen (olijf)olie. Kies de azijnsoort die u het beste
aanstaat en neem voor de olie de allerbeste olijfolie die er voorhanden
is (extra vierge/vergine). Reken voor schoongemaakte sla op 75 - 100
gram per persoon als het een bijgerecht betreft. Neem wat meer (ca. 25
gram per persoon) wanneer u een maaltijdsalade wilt samenstellen)
Bronnen - Literatuur - foto's :
**tekstgedeeltes en foto's
http://www.ngb.org/how_a_garden_grows/1100/mesclun.htm
**foto's plantjes
http://www.pool-room.com/Personal/Plants/LettuceTuscan.html
**foto Rucola : Guy Dekinder (www.houtwal.be)
**foto's losse sla blaadjes www.enzaden.nl
http://www.brabantsdagblad.nl/CDA/regioportal/0,2078,3197__1083854_,00.html
|
