Aardappelen telen, de bemesting met kalium en stikstof

Bij aardappelen is kalium heel belangrijk. Dit bleek recent nog uit bijkomende proeven.
Aardappelen die geen kali hadden ontvangen waren duidelijk blauwgevoeliger. Een extra kalihoeveelheid in juni-juli gaf aanleiding tot een nog lagere blauwgevoeligheid. Opvallend was ook dat de blauwgevoeligheid het hoogst lag op de percelen met de laagste kalireserve bij de aanvang van het seizoen. Verder werd de minst goede bakkleur vastgesteld op de perceeltjes zonder kalibemesting.

Welke rol spelen de voedingselementen Stikstof en Kalium bij de aardappelteelt? (bron : POVLT, Roeselare)

Stikstof
Er dient voldoende stikstof toegediend te worden om tot een goede opbrengst te komen, teveel N resulteert echter in een verlate knolaanleg en tragere afrijping van het gewas. Een weelderig gewas door een hoge N-gift verhoogt ook het risico op plaagaantasting.
Stikstof speelt eveneens een belangrijke rol in de knolkwaliteit. Globaal kan gesteld worden dat een hoge N-bemesting de kwaliteit negatief beïnvloedt: een lager onderwatergewicht, meer kans op doorwas, een slechtere bakkleur, minder bloemige aardappelen en een minder goede smaak.
Kalium
Aardappelen zijn een kalibehoeftig gewas. Kalium (K) zorgt voor de aanmaak en transport van zetmeel en suikers en voor de waterhuishouding. Kalium heeft een positieve invloed op de opbrengst (zowel totale opbrengst als aandeel grove knollen). Op kwalitatief vlak leidt kalium tot een lager drogestofgehalte en een hoger K-gehalte van de knollen. Deze beide factoren resulteren in een lagere blauwgevoeligheid. Een voldoende K-gift zorgt voor een lager gehalte aan reducerende suikers, wat tot een betere bakkleur leidt.

foto 1 : Kenmerken van kaliumgebrek op de bladeren. Bij kaliumgebrek verkleuren de bladeren vanaf de rand van lichtgroen tot geel, bij aanhoudend gebrek sterft vervolgensde rest van het weefsel af. Afbeelding uit de brochure informatie over de bemesting van aardappelen.

Wat is blauwgevoeligheid?

Als aardappelen niet voorzichtig behandeld worden, als ze ruw op de grond of in een bewaarbak worden gegooid, krijgen ze gemakkelijk blauwe plekken. Deze stootplekken zijn niet schadelijk en hebben geen invloed op de smaak. Ze worden bij het koken wel bruin-zwart wat niet aantrekkelijk is.

Wat is glazigheid?

Ook glazige aardappelen zullen minder voorkomen bij een goede kaliumbesmesting. Kalium maakt de plant weerbaarder tegen ongunstige weersomstandigheden. Een te scherpe afwisseling tussen te droog en te nat bevordert glazigheid. Glazige aardappelen hebben een gebrek aan zetmeel. Dergelijke aardappelen zijn niet te bewaren en blijven hard na het koken. Ze kunnen opgespoord worden door de aardappelen in een zoutbad te leggen: glazige knollen gaan namelijk drijven.
Foto's van glazige aardappelen? klik hier

Het volgende is zowat het belangrijkste wat betreft bemesting bij aardappelen (bron : POVLT, Roeselare)

"De opname van stikstof gedurende een aardappelteelt bedraagt 220 kg per ha, de opname van kalium bedraagt 428 kg per ha."

Aardappelen hebben dus dubbel zoveel behoefte aan kalium als aan stikstof. Verder is het belangrijk niet te overdrijven met stikstof omdat dit de kwaliteit van de aardappelen sterk vermindert.

Welke meststoffen gebruiken?

Bij veel samengestelde meststoffen is de hoeveelheid kalium verhoudingsgewijs eigenlijk te klein. Een minerale meststof met bijvoorbeeld een samenstelling 12-12-17 {stikstof (N)-fosfor(P)-kalium(K)} bevat verhoudingsgewijs te weinig kalium. Eveneens zo voor een organische handelsmeststof 6-7-9 (N+P+K)waar ook een duidelijk tekort aan kalium is. Ook organische bulkbemesting zoals stalmest of compost bevat verhoudingsgewijs te weinig kalium voor wortel- en vruchtgroenten. De hoeveelheid kalium is telkens nagenoeg gelijk aan de hoeveelheid stikstof.

Patentkali gebruiken.

Andere meststoffen aanschaffen dan maar? Nee, er bestaat een betere en goedkopere oplossing die geschikt is voor zowel de biologische als gangbare groenteteler. Patentkali is een delfstof uit de zoutmijnen die gebruikt wordt als meststof in beide teeltwijzen. Door zijn hoge gehalte aan kalium (30%) en zijn lage algemene zoutgehalte is deze meststof een aanrader voor de groentetuin. Mooi meegenomen is dat Patentkali ook 10% magnesium bevat. Daar hoeven we ons dan ook geen zorgen meer over te maken, omdat dit meestal wel ongeveer in de juiste verhouding is.

Wat is nu het advies?

Iedere grond is verschillend. De voorgeschiedenis (voornamelijk de frequentie van organische bemesting) en de grondsoort (lichte grond is extra kaliumbehoeftig) zijn daarbij de belangrijkste elementen. Zwaardere gronden bevatten van nature meer kalium. Humusrijke gronden waar al vele jaren organische bemesting toegediend wordt zullen ook meer stikstof aanleveren.

Hierbij een algemeen advies.
1. Bij gebruik van organische bulkbemesting.
- Als je 4 kg verteerde stalmest per m² gebruikt hebt (zo'n 5 liter), dan heb je, op humusrijke gronden die jaarlijks organische bemesting krijgen, zeker voldaan aan de stikstofbemesting voor aardappelen.
- Dit alles moet nu aangevuld worden met ongeveer 50 gram per m² patenkali. Daarvan strooien we 25 g/ m² bij het planten. De resterende 25 g/m² strooien we dan net voor het aanaarden. Uit proeven is immers gebleken dat de kwaliteit nog beter is als tijdens de teelt extra Kalium gegeven wordt.
- Enkel en alleen op (humus)arme of zeer lichte gronden zal je bij het aanaarden best nog een heel kleine hoeveelheid samengestelde meststof (bijvoorbeeld 30 gram per m² 12+12+17) toedienen als groeistimulans.

2. Indien geen organische mest gebruikt.
- Dan strooi je 100 gram/m² 12+12+17
- Dat moet je nog aanvullen met ongeveer 50 gram patenkali per m². De helft voor het planten toedienen en de helft bij het aanaarden.
- Enkel en alleen op (humus)arme of lichte gronden zullen we nog eens bijbemesten bij het aanaarden met 30 gram per m² samengestelde meststof. (12+12+17).

Bemesting bij aardappelen

In dit artikel wordt het belang van kalium bij de teelt van aardappelen nagegaan, het artikel wordt afgesloten met een direct uitvoerbaar advies voor bemesting bij de teelt van aardappelen.

Welke rol spelen de voedingselementen Stikstof en Kalium bij de aardappelteelt? (bron : POVLT, Roeselare)

Wat is blauwgevoeligheid?

Wat is glazigheid?

"De opname van stikstof gedurende een aardappelteelt bedraagt 220 kg per ha, de opname van kalium bedraagt 428 kg per ha."

Welke meststoffen gebruiken?

Patentkali gebruiken.

Wat is nu het advies?